ძამის ხეობა ათონის მთასავით ჩაიკეტებაო - კვირის პალიტრა

ძამის ხეობა ათონის მთასავით ჩაიკეტებაო

რამდენიმე დღის წინ ძამის ხეობაში ვიყავი, ოთხი მონასტერი მოვინახულე. ყინწვისის, სარკინეთის, ორთუბანი და ძამის. გულში დარდად დამრჩა, ქოზიფას მონასტრამდე ვერ ავედით, ავტომობილმა ვერ ივარაგა. დღემდე ნანახზე და განცდილზე ვფიქრობ.

ქარელის რაიონში მდებარე ეს ხეობა საოცარია. ბუნებით, ჰაერით, მიწით, სილამაზით და რაც მთავარია სიწმინდეებით. 42 მოქმედი მონასტერია მთელ ხეობაში. კიდევ იმრავლებსო, ამბობენ ბერები. საოცარია. ამ ერთ პატარა მხარეში,თითქოს ყოველი გოჯი მიწა ეკლესიის საძირკვლად არის გაჭრილი. სოფელ ორთუბანში დედათა მონასტერი თავისი სიძველით და სინატიფით ანცვიფრებს მნახველს. მონასტერი მძოვრეთის ციხე-დარბაზში მდებარეობს. ციციშვილთა საფეოდალო ცენტრის  სამწევრისიდან გადმოტანის შემდეგ აუშენებიათ კომპლექსი, XVII-XVIII საუკუნეებში.

მის შემადგენლობაში შედის ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია და შვიდსართულიანი სამრეკლო კოშკი. ასევე ტერიტორიაზე აშენებულია რამოდენიმე საცხოვრებელი და სამეურნეო ნაგებობა. ციხე-დარბაზს ფერდობის ძირას გრძელი მონაკვეთი უკავია, ადრეულ პერიოდში მას შემოვლებული ჰქონდა გალავანი. ამჟამად შემორჩენილია გალავნის ჩრდილოეთის ნაწილი მთელ სიგრძეზე და ნაწილობრივ აღმოსავლეთ და დასავლეთ მხარეები. ეკლესია დარბაზული ტიპისაა, აშენებულია ნატეხი ქვით, საკურთხეველი გამოყოფილია მასიური კანკელით. ეკლესიის დასავლეთით მიშენებულია სამსართულიანი კოშკი.

საინტერესო ნაგებობაა სარკინეთის, შიო მღვიმელის სახელობის კლდეში გამოკვეთილი მონასტერი. ღირსი შიო დიდი საკვირველმოქმედის სახელობის ტაძრის მშენებლობა ოთხიოდე წლის წინ დაუწყიათ ბერებს. კლდეში გამოკვეთილ ტაძარს ულამაზესი ბუმბათი ადგას. მომლოცველები ტაძრის გამო, კლდეს წმინდას ეძახიან. ყინწვისში კარგა ხანს ვიტრიალე. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა ტაძარში განსაკუთრებული ემოცია და სიმშვიდე მეუფლება, ყინწვისში ძალიან მომინდა გალობა. ვიგალობე კიდეც ჩემი რჩეული ”წმინდაო ღმერთო...” ძველი და ნატიფი ფრესკებით მოხატული გუმბათის, კედლების და თაღების ქვეშ ჩვილივით ვგრძნობდი თავს.

იმის გამო, რომ ქოზიფაში ვერ ავედით, ძამის მონასტერს ვესტუმრეთ. მონასტერი გზიდან ძალიან მოშორებულია, ბერებისა და მორჩილების გარდა, იქ იშვიათად ადიან მომლოცველები, მით უფრო ექსკურსიაზე მყოფნი. ბევრმა არც კი იცის ამ მონასტრის არსებობა. პატარა ტაძარი და ბერების საცხოვრისი შთამბეჭდავად ჩანს ულამაზესი პეიზაჟის ფონზე. უკან რომ ვბრუნდებოდით,  ორთუბნის დედათა მონასტერში დედებმა გვითხრეს, მოასწარით და მალე მოინახულეთ აქაურობა, თორემ მალე ძამის წმინდა ხეობა ათონის მთასავით ჩაიკეტება და შესაძლოა ქალებს საერთოდაც აეკრძალოთ ხეობაში შემოსვლაო. თვალშისაცემია,რომ აქეთ სოფლები სულ მიტოვებულია. ხალხი აქა-იქ, კანტი-კუნტად ცხოვრობს. სიღარიბეს გაექცნენო. იქნებ უფრო სიზარმაცის გამო გაიქცნენ? ვინც შრომობს, პურსაც ჭამს, მოსავალიც მოდის, მიწა ძალიან ნოყიერი და მადლიანიაო. მაგალითად მონასტრებში მეურნეობა აქვთ და თავსაც ირჩენენ. დღემდე ვფიქრობ, რომ ბერები ამ ხეობას მცველებად უდგანან.ასე რომ არ იყოს, მიტოვებულ სოფლებს კარგა ხნის წინ დაეპატრონებოდა ეშმაკი თუ არა, გადამთიელი მაინც. რომელთა მოგერიებაც სამწუხაროდ ძვირად გვიჯდება.