ქართული რეალობა - პრეზიდენტს ირიბად ვირჩევთ? - კვირის პალიტრა

ქართული კოალიციის წარმომადგენლების მიერ გაჟღერებულმა ინიციატივამ პრეზიდენტის არაპირდაპირი გზით არჩევის შესახებ, აზრთა სხვადასხვაობაა გამოიწვია არამარტო საზოგადოებაში და პოლიტიკურ წრეებში, არამედ თვითონ კოალიციის შიგნით. როგორც თავად პრემიერ მინისტრმა ბიძინა ივანიშვილმაც დაადასტურა თავის კომენტარში, სწორედ პრეზიდენტის არჩევის წესზე და კანდიდატურაზე ფარულ მსჯელობებს შეეწირა ირაკლი ალასანიას ვიცე პრემიერობა, იმასაც ამბობენ რომ ეს ყველაფერი შესაძლოა დიდი განხეთქილებით და ქართული კოალიციისგან ირაკლი ალასანიას გუნდის საბოლოო განშორებით დასრულდეს. რას ნიშნავს პრეზიდენტის არაპირდაპირი გზით, ანუ პარლამენტის მიერ არჩევა, როგორ შეიძლება განვითარდეს მოვლენები და როგორ მუშაობდა საკონსტიტუციო კომისია, რომელმაც დღეს არსებული კონსტიტუცია დაგვიტოვა მემკვიდრეობად, ამ და სხვა საჭირობოროტო კითხვებზე არასამთავრობო ორგანიზაცია "პოლიტიკური თავისუფლების დაცვის ცენტრი"-ს თავმჯდომარეს, იურისტ ამირან გიგუაშვილს ვესაუბრეთ.

ამირან გიგუაშვილი: ”დავიწყოთ იმით, რომ თვითონ საპარლამენტო სახელმწიფოს იდეა, ჩვენთვის ახალი სულაც არ არის და მას ღრმა ისტორიული ფესვები აქვს, ჯერ კიდევ იმ პერიოდიდან, როდესაც ყურთლუ ასლანმა და მასთან დაახლოებულმა ჯგუფმა, მეფის კარისგან განცალკევებით, ე.წ. კარვის დადგმა მოინდომა, სადაც ქვეყნისათვის უმნიშვნელოვანესი საკითხები უნდა გადაწყვეტილიყო, ხოლო მეფეს, ანუ ტახტზე ასულ თამარ დედოფალს, მიღებული გადაწყვეტილებები დაედასტურებინა და აღესრულებინა. ცხადია ეს ინიციატივა არ შეიძლებოდა უცებ გაჩენილიყო იმდროინდელ პოლიტიკურ წრეებში და მას სავარაუდოდ წინ უძღვოდა გარკვეული მსჯელობები ამ საკითებზე. სამწუხაროდ ეს ინიციატივა ზედაპირულ და დესტრუქციულ ხასიათს ატარებდა და მაშინდელი ქართული სახელმწიფოებრივი აზროვნებაც მზად არ აღმოჩნდა აბსოლიტურ მონარქიაზე უარის თქმისათვის, მაგრამ ამაზე ყველა, ისტორიკოსებიც და იურისიტებით ვთანხმდებით, რომ თვითონ იდეა უდავოდ პროგრესული იყო იმ პერიოდისათვის. რაც შეეხება ჩვენს რეალობას. ყველა გამოკითხვა ადასტურებს, რომ წმინდა საპარლამენტო მოწყობას, არცთუ ბევრი მხარდამჭერი ჰყავს. ამის მიზეზები ბევრია: ჩვენი საბჭოთა მენტალობა, რომლისგანაც ჯერ კიდევ ვერ გავთავისუფლდით, ოცწლიანი მესიანური აზროვნება, პოლიტიკური კულტურის დაბალი დონე და კიდევ მრავალი ფაქტორი, მაგრამ უმთავრესი ალბათ ამ იდეის საზოგადოებისათვის არასწორად მიწოდებაა. ვინმემ, რომელიმე პოლიტიკურმა ჯგუფმა, ვინც ამ მოდელს მხარს უჭერს, როდესმე აუხსნა რიგით მოქალაქეს, ან უბრალო გლეხს, რატომ არ უნდა აირჩიოს მან ქვეყნის მმართველი? საზოგადოებაში, სადაც სუფრის კულტურის უმთავრესი ელემენტი, არა სტუმრები, არამედ თამადაა, ვინმემ სცადა განემარტა, რომ ქვეყნის მართვა და სუფრის გაძღოლა აბსოლიტურად სხვადასხვა რამ არის?

-გეთანხმებით, რომ ამ მხრივ რაიმე სერიოზული კამპანია არავის უწარმოებია. ჩვენთან არჩევენები პიროვნებებს შორის ტარდება და არა პოლიტიკურ პლატფორმებს შორის და ბოლო არჩევნებიც ამის დასტურია, როდესაც ადამიანებმა ხმა პიროვნებებს მისცეს  და არა საარჩევნო პროგრამას.

-სწორედ ამაშია ჩვენი პრობლემა. მაჟორიტარებად გავიდნენ პიროვნებები, რომლებსაც არა მარტო არ იცნობდა ადგილობრივი მოსახლეობა, არამედ რეალურად ინდივიდუალური საარჩევნო კამპანია პრაქტიკულად არც უწარმოებიათ და მთლიანად ჩამოკიდებული იყვნენ ერთი კონკრეტული ადამიანის, ბიძინა ივანიშვილის ავტორიტეტზე და შესაძლებლობებზე. ამ დეპუტატების ანგარიშვალდებულების საკითხი საკუთარი ამომრჩევლების წინაშე ცალკე პრობლემაა, რომელზეც თუ გნებავთ სხვა დროს ვისაუბროთ, მაგრამ თუნდაც ამ უახლესი მაგალითიდანაც ჩანს ჩვენი პოლიტიკური აზროვნების დაბალი დონე. ჩვენი მისწრაფებაა ვეძებოთ გმირი და შემდეგ ამ გმირს ტალახის სროლა დავუწყოთ. ამას ისიც ემატება, რომ არასდროს, განვითარების არც ერთ ეტაპზე და მით უფრო ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, მმართველი პოლიტიკური კლასი არ აღმოჩნდა მზად უარი ეთქვა ძალაუფლების ხიბლზე და ხელისუფლება რეალურად ხალხისათვის გადაეცა. ისინი მოდიოდნენ, როგორც მესიები და მიდიოდნენ როგორც განდევნილები და უარყოფილები. მიხეილ სააკაშვილმა და მისმა გუნდმა, რომელთაც ჰქონდათ შესაშური სასტარტო პოზიცები საშინაო თუ საგარეო ასპარეზზე, ბოლოს დაგვიტოვა კონსტიტუცია, რომელიც შეიძლება ჩართულ ტერორისტულ მექანიზმს შევადაროთ და რომელიც როდის აფეთქდება არავინ იცის.

-მაგრამ ამ კონსტიტუციამ თავის დროზე გარკვეული დადებითი შეფასებები მიიღო საერთაშორისო ორგანზაციების მხრიდან. ასევე მისი შემქმნელები აცხადებდნენ, რომ ეს იყო ხელისუფლების დანაწილების ოქროს შუალედი, როდესაც ერთის მხრივ არის ძლიერი პრეზიდენტი, მეორეს მხრივ კი ძლიერი პრემიერ მინისტრი და მათ აბალანსებს ძლიერ პარლამენტი.

-ეს არსერიოზული და ბუტაფორიული განცხადებები იყო. წმინდა წყლის ფარსი და პიარ კამპანია. ჩვენ გვაქვს კონსტიტუცია, ძირითადი კანონი, რომელიც წინააღმდეგობრივი და შეუთავსებელია ქვეყნის სტაბილური განვითარებისათვის. ეს კომისია პოლიტიკური კონიუნქტურის ქვეშ მოექცა და ბოლოს შეთავაზებული ცუდი ვარიანტებიდან ყველაზე უარესი აირჩია. ამ მოდელს, როგორი პარადაქსოულიც არ უნდა მოგეჩვენოთ, ლევან რამიშვილის კონსტიტუციის პროექტიც კი სჯობდა, რომელიც საქართველოს შტატებად დაყოფას, ანუ ფედერალიზმს გულისხმობდა და გრძელვადიან პერსპექტივაში, შესაძლოა აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს კონფლიქტების გადაწყვეტის საკითხსაც ეხმიანებოდა. რაც ყველაზე საინტერესოა, ამ კომისიაში იყვნენ იმჟამინდელ ხელისუფლებასთან დაახლოებული პირები, რომელთა სახელებსაც ვერ გეტყვით, მაგრამ კულუარებში აქტიურად ეწინააღმდეგებოდნენ დამტკიცებულ პროექტს და აცხადებდნენ, რომ ეს არც მომავალი პრეზიდენტისთვის ვარგოდა, არც პრემიერისთვის და არც პარლამენტისთვის. სამწუხაროდ ეს ადამინები უმცირესობას წარმოადგენდნენ.

-მაშინ რატომღა მიიღეს ეს კონსტიტუციური შესწორებები?

-ეს უკვე კომისიის წევრებს უნდა ჰკითხოთ. სხვათაშორის ეს მოდელი იმისთვისაც არ გამოდგებოდა, რის გამოც ეს კომისია შეიქმნა, კერძოდ მიხეილ სააკაშვილის მიერ პრემიერ მინისტრის პოსტის დასაკვებლად. რადგან დარწმუნებული ვარ, თუ ეს მოხდებოდა და მიხელ სააკაშვილი პრემიერ მინისტრი გახდებოდა, მას ძალიან მალე შეექმნებოდა პრობლემები ხალხის მიერ პირდაპირი გზით არჩეულ პრეზიდენტთან.

-დავუბრუნდეთ დღეს არსებულ სიტუაციას. რეალურად რა იგულისხმება ქართული ოცნების ინიციატივაში და რამდენად დადებითად ან უარყოფითად წაადგება პრეზიდენტის არაპირდაპირი გზით არჩევა მოსახლეობას?

-როდესაც მე ვსაუბრობდი წინა საკონსტიტუციო კომისიის მიერ დაშვებულ შეცდომებზე, პირველ ყოვლისა ვგულისხმობდი გაუზრებელ, ჰიბრიდულ ექსპერიმენტებს, რომლებიც ამ კომისიამ განახორციელა. თუ ჩვენ გადავდივართ წმინდა საპარლამენტო მოდელზე, მაშინ ეს უნდა იყოს მთელი მისი შემადგენელი ელემენტებით. ამაში იგულისხმება პირველ ყოვლისა ორპალატიანი საკანონმდებლო ორგანო, რეალური ადგილობრივი თვითმართველობა და რაც მთავარია, პოლიტიკური კონსესუსის შედეგად შერჩეული და დამტკიცებული არბიტრი, ანუ პრეზიდენტი, რომელსაც ძირითადად ექნება მოვალეობები ქვეყნის წინაშე და არა უფლებები. ეს მოვალეობა კი გულისხმობს ერთადერთ მარტივ და ამავე დროს ყოვლისმომცველ ფუნქციას, პოლიტიკური კრიზისის განმუხტვას და მკაცრად რეგლამენტირებულ შემთხვევებში, არჩევნების დანიშვნას. რაც შეეხება იმას, თუ რა სარგებლობას მოუტანს ეს რიგით მოქალაქეებს, აქაც მარტივად დგას საკითხი. საყოველთაოდ აღიარებული ფაქტია, რომ მხოლოდ კონკურენცია აჯანსაღებს გარემოს. მათ შორის პოლიტიკურ გარემოს. თუნდაც ბოლო არჩევნებს და მის შემდგომ პერიოდს დავაკვირდეთ. კი, იყო და არის პოლიტიკური დაძაბულობა, არის ინციდენტები და ზოგიერთ რეგიონში დაძაბული სიტუაცია, მაგრამ ხალხმა აშკარად შვებით ამოისუნთქა. შემსუბუქდა სახელმწიფო აპარატის წნეხი, თუნდაც პოლიტიკური ინტერესებიდან გამომდინარე, მაგრამ გაუმჯობესდა შეჯიბრებითობა სასამართლო სისტემაში და კიდევ მრავალი ფაქტორია, რაც ადასტურებს, რომ დღეს უკეთეს გარემოში ვცხოვრობთ, ვიდრე პირველ ოქტომბრამდე. ეს ძალიან მარტივი და ხელშესახები მაგალითებია პოლიტიკური კონკურენციის შედეგების გასანაალიზებლად. ადამიანებს უნდა ავუხსნათ, რომ მუდმივი არჩევნები, მათი თავისუფლების გარანტიაა.

-მაგრამ მუდმივი არჩენები მძიმე ტვირთად არ დააწვება იმავე მოქალაქის ჯიბეს? არჩევნები ხომ ძვირად ღირებული სიამოვნებაა?

-ეს მოსაზრება არის მცდარი და ისეთივე აბსურდი, როგორ აბსურდშიც ვცხოვრობთ უკანასკნელი ოცი წელი. ჩვენმა ქვეყანამ ამ დროის მანძილზე დაკარგული ტერიტორების, სამოქალაქო დაპირისპირების, კვაზიტირანების სახით გაცილებით მეტი ფასი გადაიხადა. როდესაც პოლიტიკურ ძალებს ეცოდინებათ, რომ მათ ფორმა უნდა შეინარჩუნონ, რადგან ადგილობრივ დონეზე, თუ სააკანონდმებლო ორგანოში, ქალაქებში თუ რეგიონებში, პერამანენტულ კამპანიაში უნდა იყვნენ ჩართულნი, არავის ექნება იმისი ილუზიაც კი, რომ საზოგადოება მას მოდუნებას და გაფეტიშებას აპატიებს. ამ პროცესმა, ანუ ორპალატიანი საკანონმდებლო ორგანოს შემოღებამ, შესაძლოა ისეთი მიმდინარე და ლოკალური პრობლემებიც გადაწყვიტოს, როგორიც არის მაგალითად ქუთაისის პარლამენტში რეგიონების წარმომადგენლების ან თუ გნებავთ სენატის განთავსება, რომელიც მაჟორიტარებისგან იქნება დაკომპლექტებული, ხოლო თბილისში ძირითადი საკანონმდებლო ორგანო, პროპორციული სისტემით დაკომლექტებული პარლამენტი იმუშავებს. მაგრამ მთავარი ეს არ არის, მთავარი არის სხვა რამ, რომ არსებულმა მმართველმა პოლიტიკურმა გუნდმა, შეძლოს ძალაუფლების მონოპოლიზებაზე უარის თქმა და ხელისუფლების რეალური დანაწილება. გადაჭარბებული არ იქნება თუ ვიტყვით, რომ სწორედ ამ იდეის ხორცშესხმით შეძლებს ეს პოლიტიკური გუნდი და ბატონი ბიძინა ივანიშვილი თავისი ისტორიული მისიის შესრულებას ქართული საზოგადოების წინაშე.

ემა ტუხიაშვილი (სპეციალურად საიტისთვის)

Normal 0 false false false RU X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4

qarTuli koaliciis warmomadgenlebis mier gaJRerebulma iniciativam prezidentis arapirdapiri gziT arCevis Sesaxeb, azrTa sxvadasxvaobaa gamoiwvia aramarto sazogadoebaSi da politikur wreebSi, aramed TviTon koaliciis SigniT. rogorc Tavad premier ministrma biZina ivaniSvilmac daadastura Tavis komentarSi, swored prezidentis arCevis wesze da kandidaturaze farul msjelobebs Seewira irakli alasanias vice premieroba, imasac amboben rom es yvelaferi SesaZloa didi ganxeTqilebiT da qarTuli koaliciisgan irakli alasanias gundis saboloo ganSorebiT dasruldes. ras niSnavs prezidentis arapirdapiri gziT, anu parlamentis mier arCeva, rogor SeiZleba ganviTardes movlenebi da rogor muSaobda sakonstitucio komisia, romelmac dRes arsebuli konstitucia dagvitova memkvidreobad, am da sxva saWiroboroto kiTxvebze arasamTavrobo organizacia „politikuri Tavisuflebis dacvis centri“-s Tavmjdomares, iurist amiran giguaSvils vesaubreT.

amiran giguaSvili: ”daviwyoT imiT, rom TviTon saparlamento saxelmwifos idea, CvenTvis axali sulac ar aris da mas Rrma istoriuli fesvebi aqvs, jer kidev im periodidan, rodesac yurTlu aslanma da masTan daaxloebulma jgufma, mefis karisgan gancalkevebiT, e.w. karvis dadgma moindoma, sadac qveynisaTvis umniSvnelovanesi sakiTxebi unda gadawyvetiliyo, xolo mefes, anu taxtze asul Tamar dedofals, miRebuli gadawyvetilebebi daedasturebina da aResrulebina. cxadia es iniciativa ar SeiZleboda uceb gaCeniliyo imdroindel politikur wreebSi da mas savaraudod win uZRvoda garkveuli msjelobebi am sakiTebze. samwuxarod es iniciativa zedapirul da destruqciul xasiaTs atarebda da maSindeli qarTuli saxelmwifoebrivi azrovnebac mzad ar aRmoCnda absolitur monarqiaze uaris TqmisaTvis da SemdegSi movlenebi ise ganviTarda, rogorc ganviTarda, magram amaze yvela, istorikosebic da iurisitebiT vTanxmdebiT, rom TviTon idea udavod progresuli iyo im periodisaTvis. rac Seexeba Cvens realobas. yvela gamokiTxva adasturebs, rom wminda saparlamento mowyobas, arcTu bevri mxardamWeri hyavs. amis mizezebi bevria: Cveni sabWoTa mentaloba, romlisganac jer kidev ver gavTavisufldiT, ocwliani mesianuri azrovneba, politikuri kulturis dabali done da kidev mravali faqtori, magram umTavresi albaT am ideis sazogadoebisaTvis arasworad miwodebaa. vinmem, romelime politikurma jgufma, vinc am models mxars uWers, rodesme auxsna rigiT moqalaqes, an ubralo glexs, ratom ar unda airCios man qveynis mmarTveli? sazogadoebaSi, sadac sufris kulturis umTavresi elementi, ara stumrebi, aramed Tamadaa, vinmem scada ganemarta, rom qveynis marTva da sufris gaZRola absoliturad sxvadasxva ram aris?

-geTanxmebiT, rom am mxriv raime seriozuli kampania aravis uwarmoebia. CvenTan arCevenebi pirovnebebs Soris tardeba da ara politikur platformebs Soris da bolo arCevnebic amis dasturia, rodesac adamianeba pirovnebebs misces xma da ara saarCevno programas.

-swored amaSia Cveni problema. maJoritarebad gavidnen pirovnebebi, romlebsac ara marto ar icnobda adgilobrivi mosaxleoba, aramed realurad individualuri saarCevno kampania praqtikulad arc uwarmoebiaT da mTlianad Camokidebuli iyvnen erTi konkretuli adamianis, biZina ivaniSvilis avtoritetze da SesaZleblobebze. am deputatebis angariSvaldebulebis sakiTxi sakuTari amomrCevlebis winaSe calke problemaa, romelzec Tu gnebavT sxva dros visaubroT, magram Tundac am uaxlesi magaliTidanac Cans Cveni politikuri azrovnebis dabali done. Cveni miswrafebaa veZeboT gmiri da Semdeg am gmirs talaxis srola davuwyoT. amas isic emateba, rom arasdros, ganviTarebis arc erT etapze da miT ufro bolo oci wlis ganmavlobaSi, mmarTveli politikuri klasi ar aRmoCnda mzad uari eTqva Zalauflebis xiblze da xelisufleba realurad xalxisaTvis gadaeca. isini modiodnen, rogorc mesiebi da midiodnen rogorc gandevnilebi da uaryofilebi. mixeil saakaSvilma da misma gundma, romelTac hqondaT SesaSuri sastarto pozicebi saSinao Tu sagareo asparezze, bolos dagvitova konstitucia, romelic SeiZleba CarTul teroristul meqanizms SevadaroT da romelic rodis afeTqdeba aravin icis.

-magram am konstituciam Tavis droze garkveuli dadebiTi Sefasebebi miiRo saerTaSoriso organzaciebis mxridan. aseve misi Semqmnelebi acxadebdnen, rom es iyo xelisuflebis danawilebis oqros Sualedi, rodesac erTis mxriv aris Zlieri prezidenti, meores mxriv ki Zlieri premier ministri da maT abalansebs Zlier parlamenti.

-es arseriozuli da butaforiuli gancxadebebi iyo. wminda wylis farsi da piar kampania. Cven gvaqvs konstitucia, ZiriTadi kanoni, romelic winaaRmdegobrivi da SeuTavsebelia qveynis stabiluri ganviTarebisaTvis. es komisia politikuri koniunqturis qveS moeqca da bolos SeTavazebuli cudi variantebidan yvelaze uaresi airCia. am models, rogori paradaqsoulic ar unda mogeCvenoT, levan ramiSvilis konstituciis proeqtic kis sjobda, romelic saqarTvelos Statebad dayofas, anu federalizms gulisxmobda da grZelvadian perspeqtivaSi, SesaZloa afxazeTisa da samaCablos konfliqtebis gadawyvetis sakiTxsac exmianeboda. rac yvelaze sainteresoa, am komisiaSi iyvnen imJamindel xelisuflebasTan daaxloebuli pirebi, romelTa saxelebsac ver getyviT, magram kuluarebSi aqtiurad ewinaaRmdegebodnen damtkicebul proeqts da acxadebdnen, rom es arc momavali prezidentisTvis vargoda, arc premierisTvis da arc parlamentisTvis. samwuxarod es adaminebi umciresobas warmoadgendnen.

-maSin ratomRa miiRes es konstituciuri Sesworebebi?

-es ukve komisiis wevrebs unda hkiTxoT. sxvaTaSoris es modeli imisTvisac ar gamodgeboda, ris gamoc es komisia Seiqmna, kerZod mixeil saakaSvilis mier premier ministris postis dasakveblad. radgan darwmunebuli var, Tu es moxdeboda da mixel saakaSvili premier ministri gaxdeboda, mas Zalian male Seeqmneboda problemebi xalxis mier pirdapiri gziT arCeul prezidentTan.

-davubrundeT dRes arsebul situacias. realurad ra igulisxmeba qarTuli ocnebis iniciativaSi da ramdenad dadebiTad an uaryofiTad waadgeba prezidentis arapirdapiri gziT arCeva mosaxleobas?

-rodesac me vsaubrobdi wina sakonstitucio komisiis mier daSvebul Secdomebze, pirvel yovlisa vgulisxmobdi gauzrebel, hibridul eqsperimentebs, romlebic am komisiam ganaxorciela. Tu Cven gadavdivarT wminda saparlamento modelze, maSin es unda iyos mTeli misi Semadgeneli elementebiT. amaSi igulisxmeba pirvel yovlisa orpalatiani sakanonmdeblo organo, realuri adgilobrivi TviTmarTveloba da rac mTavaria, politikuri konsesusis Sedegad SerCeuli da damtkicebuli arbitri, anu prezidenti, romelsac ZiriTadad eqneba movaleobebi qveynis winaSe da ara uflebebi. es movaleoba ki gulisxmobs erTaderT martiv da amave dros yovlismomcvel funqcias, politikuri krizisis ganmuxtvas da mkacrad reglamentirebul SemTxvevebSi, arCevnebis daniSvnas. rac Seexeba imas, Tu ra sargeblobas moutans es rigiT moqalaqeebs, aqac martivad dgas sakiTxi. sayovelTaod aRiarebuli faqtia, rom mxolod konkurencia ajansaRebs garemos. maT Soris politikur garemos. Tundac bolo arCevnebs da mis Semdgom periods davakvirdeT. ki, iyo da aris politikuri daZabuloba, aris incidentebi da zogierT regionSi daZabuli situacia, magram xalxma aSkarad SvebiT amoisunTqa. Semsubuqda saxelmwifo aparatis wnexi, Tundac politikuri interesebidan gamomdinare, magram gaumjobesda SejibrebiToba sasamarTlo sistemaSi da kidev mravali faqtoria, rac adasturebs, rom dRes ukeTes garemoSi vcxovrobT, vidre pirvel oqtombramde. es Zalian martivi da xelSesaxebi magaliTebia politikuri konkurenciis Sedegebis gasanaalizeblad. adamianebs unda avuxsnaT, rom mudmivi arCevnebi, maTi Tavisuflebis garantiaa.

-magram mudmivi arCenebi mZime tvirTad ar daawveba imave moqalaqis jibes? arCevnebi xom Zvirad Rirebuli siamovnebaa?

-es mosazreba aris mcdari da iseTive absurdi, rogor absurdSic vcxovrobT ukanaskneli oci weli. Cvenma qveyanam am drois manZilze dakarguli teritorebis, samoqalaqo dapirispirebis, kvazitiranebis saxiT gacilebiT meti fasi gadaixada. rodesac politikur Zalebs ecodinebaT, rom maT forma unda SeinarCunon, radgan adgilobriv doneze, Tu saakanondmeblo organoSi, qalaqebSi Tu regionebSi, peramanentul kampaniaSi unda iyvnen CarTulni, aravis eqneba imisi iluziac ki, rom sazogadoeba mas modunebas da gafetiSebas apatiebs. am procesma, anu orpalatiani sakanonmdeblo organos SemoRebam, SesaZloa iseTi mimdinare da lokaluri problemebic gadawyvitos, rogoric aris magaliTad quTaisis parlamentSi regionebis warmomadgenlebis an Tu gnebavT senatis ganTavseba, romelic maJoritarebisgan iqneba dakompleqtebuli, xolo TbilisSi ZiriTadi sakanonmdeblo organo, proporciuli sistemiT dakomleqtebuli parlamenti imuSavebs. magram mTavari es ar aris, mTavari aris sxva ram, rom arsebulma mmarTvelma politikurma gundma, SeZlos Zalauflebis monopolizebaze uaris Tqma da xelisuflebis realuri danawileba. gadaWarbebuli ar iqneba Tu vityviT, rom swored am ideis xorcSesxmiT SeZlebs es politikuri gundi da batoni biZina ivaniSvili Tavisi istoriuli misiis Sesrulebas qarTuli sazogadoebis winaSe.

ema tuxiaSvili (specialurad saitisTvis)