"რას ვიზეიმებთ და რას არა, ჩვენი საქმეა" - რატომ არ მოეწონა თურქულ მხარეს დიდგორის გამარჯვების დღის უქმედ გამოცხადების ინიციატივა?! - კვირის პალიტრა

"რას ვიზეიმებთ და რას არა, ჩვენი საქმეა" - რატომ არ მოეწონა თურქულ მხარეს დიდგორის გამარჯვების დღის უქმედ გამოცხადების ინიციატივა?!

"ისე კი ვიდრე ჩვენი ხელისუფლება უქმე დღეებზე დაიწყებდა ფიქრს, იქნებ, ჯერ ენახათ რა დღეშია თავად ის ძეგლი, რომელიც დიდგორის გამარჯვების აღსანიშნავად დაიდგა და რომელსაც უნდა ვეთაყვანოთ - ან იქამდე მისასვლელი გზა როგორია, ანაც იმ ტერიტორიაზე რა ვითარებაა"

ა.წ. მარტის შუა რიცხვებში ცნობილი გახდა, რომ "ქართული ოცნების" დეპუტატებმა: ნუკრი ქანთარიამ, აკაკი ზოიძემ, ლერი ხებელოვმა, შოთა ხაბარელმა, კობა კობალაძემ, ლევან კობერიძემ და კარლო კოპალიანმა მოამზადეს კანონპროექტი, რომლის მიხედვითაც, 12 აგვისტო, ანუ დიდგორის ომის გამარჯვების დღე, უქმედ უნდა გამოცხადებულიყო.

ავტორების ინფორმაციით, კანონპროექტის საკომიტეტო მოსმენა უკვე გაიმართა, თუმცა ირკვევა, რომ შესაძლოა მისი მიღება შეჩერდეს. მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით, აღნიშნულ ინიციატივას უარყოფითი რეაქცია მოჰყვა თურქული მხარის მხრიდან. პროექტის ერთ-ერთმა ავტორმა, აკაკი ზოიძემ ჟურნალისტებთან საუბრისას დაადასტურა, რომ თურქეთის საელჩოში ამ საკითხის თაობაზე შეხვედრა გაიმართა, თუმცა რა პრეტენზიები ჰქონდა თურქულ მხარეს, ზოიძეს არ დაუკონკრეტებია.

დეტალების გასარკვევად კანონპროექტის თანაავტორს, კარლო კოპალიანს დავუკავშირდით.

- ქართველებს დიდგორზე უკეთესი დღე სხვა გვააქვს? მაშინ ქართველი ერის ყოფნა-არყოფნის საკითხი წყდებოდა და დიდგორის ომში გამარჯვებამ ჩვენი ქვეყნის შემდგომი არსებობისა და განვითარების საქმეში განმსაზღვრელი როლი ითამაშა, ამიტომ ამას ჩვენთვის დიდი ისტორიული მნიშვნელობა აქვს. დამეთანხმებით ალბათ, დიდგორის დღის წამოწევა მომავალი თაობებისთვის პატრიოტული გრძნობის გაღვიძებისთვის ხელშეწყობაც იქნება, იმიტომ, რომ ჩვენ კიდევ ბევრი გამარჯვება უნდა მოვიპოვოთ -  ტერიტორიული მთლიანობა აღსადგენი და წართმეული მიწები დასაბრუნებელია! საქართველო კიდევ თითქმის ისეთივე ომშია, როგორშიც დიდგორის პერიოდში იყო...

- გავრცელდა ინფორმაცია, რომ თურქეთის საელჩოში იყო შეხვედრა და თურქულმა მხარემ მოითხოვა კანონპროექტში ცვლილებების შეტანა...

- ვერაფერს გეტყვით, მე არ ვყოფილვარ თურქეთის საელჩოში შეხვედრაზე და იმასაც ვერ დავადასტურებ ვინმეს რამე პრეტენზია თუ აქვს, თუმცა ჩემი აზრით, თურქეთს ამ საკითხზე წინააღმდეგობრივი პოზიცია არ უნდა ჰქონდეს.

თურქულმა მხარემ რა პრეტენზია უნდა წამოაყენოს, ჩემთვის გაუგებარია, თუნდაც იმიტომ, რომ იქ მხოლოდ თურქები არ იყვნენ. იგეგმება ამ ინიციატივის უფრო ღრმა განხილვა, გავივლით კონსულტაციას ისტორიკოსებთანაც. ჩვენ არ ვართ ის პოლიტიკური ძალა, რაიმე გადაწყვეტილებას ნაჩქარევად ვიღებდეთ.

სოსო ცისკარიშვილი, პოლიტოლოგი:

- როდესაც კონსტიტუციის განხილვა პიკს აღწევს, არა მგონია, ამ თარიღით მოვახდინოთ საზოგადოების კონსოლიდაცია. რასაკვირველია, ასეთ თარიღს სჭირდება გარკვეული პატივის მიგება, მაგრამ უნდა იყოს თუ არა უქმე დღე, არ ვიცი. ჩემთვის ეს წარსულის იმედად ყოფნას ნიშნავს და არა მომავალზე ორიენტირებას.

ვფიქრობ, რომ ეს შეიძლება იყოს ე.წ. ურაპატრიოტიზმის ნაწილი. აქამდე ეს საკითხი არ დასმულა და როგორც ჩანს, "ქართული ოცნება" რომის პაპზე უფრო კათოლიკედ მიიჩნევს საკუთარ თავს. ვფიქრობ, არავინ იქნება წინააღმდეგი ასეთი თარიღის დაფასების, მაგრამ დღევანდელ ვითარებაში ეს გადამეტებულად პოლიტიკური ნაბიჯია და არა ქვეყნისთვის აუცილებელი გადაწყვეტილება.

- თქვენი აზრით, თურქული მხარისთვის რატომ უნდა იყოს მიუღებელი 12 აგვისტოს უქმე დღედ გამოცხადება?

-  ჩვენ რას ვიზეიმებთ და რას არა, ჩვენი საქმეა. ეს უბრალოდ ან გაუგებრობაა ან რომელიმე მხრიდან ულტრანაციონალიზმის თითიდან გამოწოვილი გამოვლენა.

- უნდა გაითვალისწინოს თუ არა ქართულმა მხარემ თურქეთის მხარის პრეტენზია?

- ჩვენ არანაირი წვდომა არა გვაქვს, მაგალითად, იმ საკითხზე, თურქეთში უნდა აღდგეს თუ არა სიკვდილით დასჯა და დარწმუნებული ვარ, თურქეთის ხელისუფლებაც არ არის ის სუბიექტი, რომელიც თავს უფლებას მისცემს მეზობელ ქვეყანაში თარიღების აღნიშვნის საკითხში ჩაერიოს.

ისე კი ვიდრე ჩვენი ხელისუფლება უქმე დღეებზე დაიწყებდა ფიქრს, იქნებ, ჯერ ენახათ რა დღეშია თავად ის ძეგლი, რომელიც დიდგორის გამარჯვების აღსანიშნავად დაიდგა და რომელსაც უნდა ვეთაყვანოთ - ან იქამდე მისასვლელი გზა როგორია, ანაც იმ ტერიტორიაზე რა ვითარებაა.

გია ანჩაბაძე, ისტორიკოსი:

- უკვე 900 წელი გავიდა ამ უმნიშვნელოვანესი ისტორიული მოვლენებიდან.

დღევანდელი თურქეთი სულ სხვაა და სელჩუკთა ის პერიოდი, როდესაც გამარჯვება მოვიპოვეთ, სულ სხვა...

ფაქტობრივად, ის არც იყო თურქეთის ჯარი, შეიძლება მეომრების უმრავლესობა, ვინც დიდგორის ომში ქართველების წინააღმდეგ იბრძოდა, თურქები იყვნენ, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ თურქეთს წარმოადგენდნენ.

ეს იყო კოალიციური მხედრობა, რომელშიც თურქების გარდა შედიოდნენ ქურთები, არაბები და ყველა მუსლიმანი წინა აზიიიდან.

როგორც ჩანს, თურქეთის მხარემ იმიტომ გაამახვილა ამაზე ყურადღება, რომ ისინი მაინც თურქები იყვნენ და დღევანდელი თურქეთის შორეული წინაპრად მაინც იმ სელჩუკებს მიიჩნევენ. მათი ნაწილი შემდეგ წამოვიდა და დასახლდა მცირე აზიაში, მათი შთამომავლები კი, ნაწილობრივ დღევანდელი თურქები არიან, ნაწილობრივ იმიტომ ვამბობ, რომ მათ კიდევ ბევრი ადგილობრივი მოსახლეობა შეერია, იგივე ბერძნები, ქართველები, სომხები, ბალკანელები და ამ შერწყმის საფუძველზე ჩამოყალიბდა დღევანდელი თურქეთი. აქვე აღსანიშნავია ის, რომ ენა, რომელზეც დღეს ლაპარაკობენ, სწორედ იმ თურქი ტომების მოტანილია...

რაც შეეხება კითხვას, უნდა გავითვალისწინოთ თუ არა თურქული მხარის პოზიცია, მოდით, ეს გადაწყვიტოს სახელმწიფომ.

არიან დიპლომატები და მათ ევალებათ ამის გადაწყვეტა. საერთოდ კი, პარლამენტში დღევანდელ აქტუალურ საკითხებზე უფრო უნდა იყოს მსჯელობა, ვიდრე 900 წლის წინანდელ მოვლენებზე. ვიდრე ქართველი ხალხი იარსებებს, დიდგორის ბრძოლა ყოველთვის უკვდავყოფილი იქნება, თან დიდგორობასაც ყოველ წელს აღვნიშნავთ და რატომ გახდა საჭირო მისი უქმედ გამოცხადება, ცოტა არ იყოს მიკვირს. ასეთ შემთხვევაში მაინც უნდა გაითვალისწინო, როგორი შეიძლება იყოს მეზობელი სახელმწიფოს რეაქციები. საბოლოო ჯამში, ეს არის საქართველოს გადასაწყვეტი, მაგრამ არ ვიცი, ამას რა გავლენა ექნება თურქეთ- საქართველოს შორის ურთიერთობაზე, თუ მეორე მხარის აზრი არ გავითვალისწინეთ.

თეა ბეჟიტაშვილი (სპეციალურად საიტისთვის)