"კონსტიტუციის რიგ ცვლილებებს მაშინაც არ ვეთანხმებოდი, ვამბობდი, ეს დაუშვებელია, არ შეიძლება პუტინის გზას გავყვეთ-მეთქი"
"რაც "სისხლისმსმელი რეჟიმის" დროს წამოსაყვედრებლად ჰქონდათ, ახლა იმაზე აუარესს აკეთებენ..."
საკონსტიტუციო კომისიამ მუშაობა დაასრულა და ცვლილებების პროექტიც მზადაა, თუმცა მისი საერთო-სახალხო განხილვა ახლა იწყება და მომზადებული პროექტიც კარგა ხანს კიდევ იქნება განსჯის საგანი. "ქართული ოცნება" მიიჩნევს, საკონსტიტუციო კომისიის მიერ შემუშავებულ პროექტთან დაკავშირებით ოპოზიციის დამოკიდებულება არასწორია და რომ ისინი საზოგადოების შეცდომაში შეყვანას ცდილობენ.
"ევროპული საქართველოს" ერთ-ერთი ლიდერი გიგა ბოკერია მიიჩნევს, რომ ახლანდელი მმართველი გუნდი, წინა ხელისუფლების მიერ დაშვებულ შეცდომებს სიხისტით არათუ ჩამოუვარდება, აჭარბებს...
- ბატონო გიგა, საიდან დაიწყო მიხეილ სააკაშვილთან იმ თანაგუნდელების დაპირისპირება, რომელიც ახლა "ევროპულ საქართველოში" გაერთიანდით?
- ეს ერთბაშად არ მომხდარა. აზრთა სხვადასხვაობა თანდათან დაგროვდა და ვიდრე გაიყოფოდა ჩვენი გზები, ამაზე ძალიან ბევრი ვილაპარაკეთ... ხშირად გვეკითხებიან, რატომ გაიყავით მაინცდამაინც ახლაო? - პრობლემები არსებობდა და ეს ოდესმე ხომ უნდა მომხდარიყო? საქმე ის არის, რომ ის, რასაც ახლანდელი ხელისუფლება აკეთებს, შეცდომებს ვგულისხმობ, არაფრით ჩამოუვარდება წინა ხელისუფლებისას. ჩვენ რასაც გვაყვედრიდნენ, ახლა იმაზე უარესს სჩადიან...
ვფიქრობ, რომ ის კონსტიტუციური ცვლილებები, რის მიღებასაც აპირებენ, ასევე ძალიან დიდი შეცდომაა და ქვეყნის დემოკრატიული განვითარებისთვის ძალიან საზიანო იქნება.
ჩვენი ტრადიციის ქვეყანაში უმნიშვნელოვანესია პრეზიდენტმა მანდატი პირდაპირ მოქალაქეებისგან მიიღოს, ანუ ხელისუფლების არგუმენტი, რომ არსებობს ევროპული ქვეყნები, სადაც პრეზიდენტი ან სართოდ არ არსებობს ან მას პარლამენტი ირჩევს, არგუმენტი არ არის.
თავისთავად, პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევა ტრაგედია არ არის, მაგრამ მას აქვს წინაპირობები და საფუძვლები. ისეთი ღრმა დემოკრატიის მქონე ევროპულ ქვეყანაში, როგორიც არის გერმანია ან შედარებით ახალგაზრდა დემოკრატიულ ქვეყანაში, როგორც ესტონეთია, დრომ აჩვენა, რომ ხელისუფლების კონცენტრაციის პრობლემა არ არსებობს, ჩამოყალიბდა რამდენიმე პარტია, კოალიციები, ანუ ყველაფრის ერთ ხელში მოქცევის საფრთხე არ დგას, შესაბამისად, ეს მოდელი მუშაობს, მაგრამ ჩვენთან ეს პრობლემა სულ იყო.
წინა პოლიტიკური გუნდის დროსაც, რომლის წარმომადგენელიც ვიყავი, როდესაც საპარლამენტო რესპუბლიკაზე გადასვლა გადაწყდა, პრეზიდენტის პირდაპირი წესით არჩევა დარჩა.
- თუმცა, თქვენ მიერ შემუშავებულ ცვლილებებშიც პრეზიდენტი, ფაქტობრივად, ფუნქციადაკარგული იყო...
- არა, რატომ, ჩვენი ცვლილებების მიხედვით, ის პოლიტიკურად მნიშვნელოვან ფიგურად დარჩა. ახლა ჩვენ გვაქვს ორი პროცესი, ერთი - პრეზიდენტის ფუნქციების დამატებით გამოშიგნვა და რაც მთავარია, მოქალაქეებისთვის უფლების წართმევა თავად აირჩიონ პრეზიდენტი...
შემაკავებელი, ანუ გამაწონასწორებელი პრინციპის არ არსებობა საქართველოსნაირ ქვეყანაში, საფრთხის შემცველია... გარდა ამისა, თუ პრეზიდენტი ქვეყნის მთავარსარდალია და ასეც უნდა იყოს, მას უნდა ჰქონდეს ინსტრუმენტები, რომ საჭიროების შემთხვევაში ამ ფუნქციის განხორციელება შეეძლოს, ბოლოს და ბოლოს უშიშროების საბჭოს მოწვევა მაინც უნდა შეეძლოს. ამასთანავე, ჩვენ უნდა გვქონდეს უფლება, რომ ავირჩიოთ ფიგურა, ვინც კრიტიკულ სიტუაციაში მთავარსარდალი იქნება. სისტემა საფრთხეების პრევენციაზე უნდა იყოს გათვლილი, თუმცა, ამ ხელისუფლებისთვის მთავარია, ივანიშვილის ნება-სურვილი და არა ეს.
- მიგაჩნიათ, რომ ეს ცვლილებები გიორგი მარგველაშვილისთვის ფუნქციების შეკვეცას ემსახურება?
- არაერთხელ და საჯაროდ თქვა ივანიშვილმა, გიორგი მარგველაშვილმა "განსხვავებული ხასიათები" გამოავლინაო. მე მარგველაშვილის პოლიტიკური ფანი არ ვარ, ღმერთმა დამიფაროს, მაგრამ ცხადად ჩანდა, რომ ივანიშვილს ძალიან უნდოდა ისეთი ვინმე ჰყოლოდა ამ პოსტზე, ვისაც პოლიტიკური წონა არ ექნებოდა. თუმცა, მას ხალხის მანდატი აქვს, მიუხედავად იმისა, რომ ის ივანიშვილის რჩეულია... ამ ვითარებაშიც კი, იმის გამო, რომ მარგველაშვილს პოლიტიკური პრინციპები აღმოაჩნდა, არასრულფასოვნად, მაგრამ მაინც ასრულებდა რაღაც გამაწონასწორებლის როლს. თუმცა, ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ აშკარად არასრულფასოვნად აკეთებდა ამას.
- კონსტიტუციას ცვლილებები არც თქვენი ხელისუფლების დროს აკლდა.
- ქვეყნისთვის ძალიან წამგებიანად მიმაჩნია საკითხის ასე დაყენება. ვინმეს აზრით, თუ ადრე რაღაც არასწორად ხდებოდა, ეს არგუმენტი სულაც არ არის. ასე ქვეყანა ვერასდროს წავა წინ. ყველა შემთხვევაში მანკიერი ლოგიკაა, თუ "ვარდების რევოლუციამდე" ადამიანების მოტაცება და მკვლელობები ჩვეულებრივი იყო, წინა ხელისუფლებას დაეწყო თავის მართლება, - რა მოხდა თუ ახლაც მოიტაცეს ვინმე, ეს ხომ ადრეც ხდებოდაო. ჩვენი შეცდომები ამათი მანკიერი ნაბიჯებისთვის არ შეიძლება იყოს გამოყენებული და არავითარი მნიშვნელობა არ აქვს, ვეთანხმები თუ არა ამ გადაწყვეტილებას. მაშინ იმისთვის გვაკრიტიკებდნენ, სააკაშვილი ემზადება განუსაზღვრელი ძალაუფლებისთვისო, მაგრამ ეს არ მომხდარა.
- არ მომხდარა იმიტომ, რომ არჩევნები წააგეთ... სამზადისი აშკარად იყო...
- გასაგებია, მაგრამ ახლა ვერც იმას შევამოწმებთ ნამდვილად ასე მოხდებოდა, თუ - არა. დავუშვათ, არ წაგვეგო, "სამზადისის პირობებშიც" კი, პრეზიდენტის პირდაპირ არჩევის წესი შენარჩუნებული იყო, ანუ, რაც "სისხლისმელი რეჟიმის" დროს წამოსაყვედრებლად ჰქონდათ, ახლა იმაზე აუარესს სჩადიან.
- იმ წლებში როგორი იყო თქვენი პოზიცია ამ საკითხთან დაკავშირებით?
- კონსტიტუციის რიგ ცვლილებებს მაშინაც არ ვეთანხმებოდი, ვამბობდი, ეს დაუშვებელია, არ შეიძლება პუტინის გზას გავყვეთ-მეთქი. სააკაშვილსაც არასდროს უთქვამს, რომ ასე მოიქცეოდა, თუმცა არც ის უთქვამს, რომ ასე არ მოიქცეოდა, ამიტომაც სააკაშვილს ვერაფერს დავაბრალებთ, რადგან არჩევნები წავაგეთ და ამის შემოწმების შესაძლებლობა არ მოგვეცა.
- გავრცელდა ინფორმაცია, რომ დავით უსუფაშვილი აფუძნებს პარტიას. როგორ ფიქრობთ, რა პოტენციალი აქვს მას და რამდენად უშვებთ იმის შესაძლებლობას, რომ "ევროპულ საქართველოსთან" ითანამშრომლოს?
- ვერაფერს გეტყვით, ეს არ არის ჩემთვის აქტუალური საკითხი... რაც შეეხება, ზოგადად, თანამშრომლობას, ყველას მიმართ გახსნილები ვართ, რომლებიც ჩვენს წითელ ხაზებს არ კვეთს, - არ უნდა ჰქონდეს პუტინთან პოლიტიკური და ნებისმიერი ფორმის სიახლოვე; ასევე, ივანიშვილის კონტროლს მიღმა უნდა იყოს; სიძულვილის ენით არ უნდა საუბრობდეს და არ უნდა უარყოფდეს დასავლურ ღირებულებებს.
ლალი პაპასკირი (სპეციალურად საიტისთვის)