ინფორმირებული მომხმარებელი შეიარაღებული მომხმარებელია - კვირის პალიტრა

ინფორმირებული მომხმარებელი შეიარაღებული მომხმარებელია

კომუნალურ კომპანიებს 1-ლი სექტემბრიდან მკაცრი სტანდარტები დაუწესდათ

მაზის, დენისა და ელექტროენერგიის აბონენტების უმეტესობამ, შესაძლოა, არც კი იცოდეს, რომ თუ ენერგოკომპანიების მომსახურების ხარისხი დაბალია, უფლება აქვთ, მარეგულირებელს მიმართონ და მათი დაჯარიმება მოითხოვონ. ვინ მოთვლის, რამდენჯერ გაუფრთხილებლად შეგვწყვეტია წყლის, ბუნებრივი აირის, ელექტროენერგიის მოწოდება. რამდენიმე თვის წინ ძალაში შევიდა საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სეწმეკ) რეგულაციები, რომელთა თანახმად, კომუნალური მომარაგების კომპანიებს განსაზღვრული სტანდარტების დაკმაყოფილება მოუწევთ, ხოლო მათი შეუსრულებლობის შემთხვევაში - აბონენტების სასარგებლოდ კომპენსაციის გადახდა.

ელექტროენერგეტიკის სექტორში თუ მომსახურების ხარისხის წესები 2012 წლიდან მოქმედებს, ბუნებრივი გაზისა და წყალმომარაგების სექტორებში ეს წესები წლეულს 1-ლი სექტემბრიდან შევიდა ძალაში. მაგალითად, ამ სტანდარტების მიხედვით, კომპანია ვალდებულია, მომხმარებლის მიერ შერჩეული ფორმით (ელექტრონული ფოსტის ან მოკლე ტექსტური შეტყობინების საშუალებით) აცნობოს მას დაგეგმილი სარემონტო სამუშაოების შესახებ და მომხმარებლის ინფორმირება მოახდინოს სამუშაოების დაწყებამდე არა უმეტეს 5 და არანაკლებ 1 კალენდარული დღით ადრე. გარდა ამისა, შეტყობინებაში ზუსტად უნდა მიუთითოს სამუშაოების დაწყების დრო და ხანგრძლივობა. არაგეგმური წყვეტის (ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზის, სასმელი წყლის მიწოდების გაუფრთხილებლად შეწყვეტა) შემთხვევაში კომპანიამ მიწოდება 6 საათში უნდა აღადგინოს. თუ მიწოდების აღდგენა რთულ სამუშაოებს საჭიროებს, კომპანიამ მომხმარებლებს დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს გათიშვის ზუსტი მიზეზი და მომარაგების აღდგენის სავარაუდო დრო, რომელიც 12 საათს არ უნდა აღემატებოდეს. კომპანიამ უნდა უზრუნველყოს ქოლცენტრის მუშაობა 24-საათიან რეჟიმში, რომლის პასუხის გაცემის დრო განისაზღვრება მათი დაფიქსირებიდან 60 წამის განმავლობაში.

წესები არეგულირებს გადაუხდელობის მიზეზით გათიშული აბონენტების ჩართვის სტანდარტებსაც. კერძოდ, გადაუხდელობისთვის გათიშული მომხმარებლისთვის მომარაგება უნდა აღდგეს დავალიანების გადახდის ასახვიდან ან მომხმარებლის მიერ ქვითრის წარდგენიდან არა უმეტეს 3 საათის განმავლობაში.

რაც შეეხება ელექტროენერგეტიკის სფეროში მომუშავე კომპანიებს, რამდენიმე საინტერესო ფაქტის მოყვანა შეგვიძლია. მაგალითად, 2015 წელს ახალი მომხმარებლის ქსელზე მიერთების განსაზღვრული ვადის დარღვევისთვის ელექტროენერგიის განაწილების სამივე კომპანიას აბონენტების სასარგებლოდ კომპენსაციის გადახდა დაეკისრათ: "თელასს" - 84.050 ლარი, "ენერგო-პრო ჯორჯიას" - 11.350 ლარი, ხოლო "კახეთის ენერგოდისტრიბუციას -"10.750 ლარი. 2014 წლის განმავლობაში "თელასში" აღინუსხა კომერციული ხარისხის მოთხოვნების შეუსრულებლობის 170 შემთხვევა, რის გამოც კომპანიამ კომპენსაციის სახით მომხმარებლებს 138.250 ლარი გადაუხადა. ამავე პერიოდში "ენერგო-პრო ჯორჯიამ" ხარისხის მოთხოვნების შეუსრულებლობის გამო კომპენსაციის სახით 197.070 ლარი გასცა. სტატისტიკა ცხადყოფს, რომ გაცილებით მეტი დარღვევა ჰქონდა "თელასს" რეგულაციების ამოქმედებიდან პირველივე წელს. მაგალითად, 2013 წელს კომპანიამ კომერციული ხარისხის მოთხოვნები 431-ჯერ არ შეასრულა, რის გამოც კომპენსაციის სახით მომხმარებლისთვის 322.300 ლარის გადახდა დააკისრეს.

ენერგოკომპანიების მხრიდან დარღვევებისა და კომპენსაციის კლება კიდევ ერთხელ ცხადყოფს, რომ ინფორმირებული მომხმარებელი შეიარაღებული მომხმარებელია და ბუნებრივი მონოპოლისტებისა და აბონენტების ურთიერთობა მხოლოდ ცალმხრივ ვალდებულებებზე დაფუძნებული არ არის.

გოჩა შონია, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის წევრი: "კომისიამ მომსახურების ხარისხის სტანდარტები დაადგინა. ეს არის როგორც საერთო, ისე გარანტირებული სტანდარტი. გარანტირებულ სტანდარტზე ვსაუბრობთ აბონენტსა და კომპანიას შორის ურთიერთობის შემთხვევაში, ხოლო საერთო სტანდარტი აბონენტთა სიმრავლეს მოიცავს. გარანტირებული სტანდარტის დარღვევის შემთხვევაში, კომპანია ვალდებულია მომხმარებელს გადაუხადოს კომპენსაცია, რაც საყოფაცხოვრებო მომხმარებლისთვის დადგენილია 5 ლარის, ხოლო კომერციული მომხმარებლისთვის - 10 ლარის ოდენობით. გარანტირებულ სტანდარტში იგულისხმება, მაგალითად, შემთხვევა, როცა დავალიანების გადაუხდელობის გამო გათიშული მომხმარებლების მომარაგება დადგენილ ვადაში უნდა აღდგეს; აღრიცხვის ხელსაწყოების შესამოწმებლად მომხმარებლის კომპანიისთვის მიმართვაზე; ტექნიკური ხარისხის ადგილზე შემოწმებაზე და სხვ.

რაც შეეხება საერთო სტანდარტს, ის ვრცელდება აბონენტების გარკვეულ რაოდენობაზე, მაგალითად, საცხოვრებელი კვარტალის ან მიკრორაიონის აბონენტებზე ერთდროულად, როცა ელექტროენერგია, ბუნებრივი აირი ან წყალმომარაგება სხვადასხვა მიზეზით უწყდებათ. თუ ეს სტანდარტი არ სრულდება, კომპანია ჯარიმდება სატარიფო მიმართულებით - ანუ კომისიის მიერ დადგენილი ოდენობით. ძირითადად, ასეთი წესები მოქმედებს და ვფიქრობთ, მკაცრი მონიტორინგის განხორციელების შემთხვევაში, კომპანიები იძულებული იქნებიან, აბონენტების მომსახურებისთვის მეტი რესურსი გამოიყენონ. აქვე გეტყვით, რომ აბონენტებისთვის კომპენსაციის სახით მიკუთვნებული თანხები მათ სააბონენტო ანგარიშზე დაირიცხება დეპოზიტის სახით და შემდგომში რესურსების მოხმარების შესაბამისად გაექვითებათ".

ემა ტუხიაშვილი