გაქცევამ 100 წლით დააგვიანა
"როგორც მეცნიერება, ზედმეტად არასერიოზულია, როგორც თამაში - ზედმეტად სერიოზული..."- ეს სიტყვები ნაპოლეონ ბონაპარტს ეკუთვნის.იგი ასე ჭადრაკს ახასიათებდა. ცნობილია, რომ იმპერატორი ჭადრაკის დიდი მოყვარული იყო. პარიზში, კაფე "რეჟანსში" შესვლისას ტურისტებს დღესაც უჩვენებენ მაგიდას, რომელზეც მომავალი იმპერატორი, სამხედრო სასწავლებელში სწავლისას, ხშირად თამაშობდა ჭადრაკს. ახალგაზრდობის გატაცებას არც შემდეგ უღალატა და ჭადრაკის ყუთს ეგვიპტის, პოლონეთისა თუ რუსეთის სამხედრო კამპანიების დროსაც არ იშორებდა. ამჯერად განსხვავება მხოლოდ ის იყო, რომ "რეჟანსში" ახალგაზრდა კორსიკელი ოფიცრის "არმია" ხის ფიგურებით იყო "დაკომპლექტებული", იმპერატორის განკარგულებაში კი საუკეთესო ოსტატების გამოქანდაკებული სპილოს ძვლის ფიგურები გახლდათ, თანაც, თეთრების მეფეს, როგორც წესი, თავად ნაპოლეონი "განასახიერებდა," ხოლო შავებს მოწინააღმდეგე მეფეებისა თუ სულთნების გარეგნობა ჰქონდათ.
ისიც უნდა ითქვას, რომ სამხედრო საქმის გენიოსი ჭადრაკს მაინცდამაინც ოსტატურად ვერ თამაშობდა, ხშირად მარცხდებოდა კიდეც და უკმაყოფილებას ძალიან მძაფრად გამოხატავდა; ამიტომ მოწინააღმდეგეები ცდილობდნენ, თამაში წაეგოთ, რასაც ხვდებოდა და კიდევ უფრო ღიზიანდებოდა.
ზემოთ ნაპოლეონის გამონათქვამი გავიხსენეთ, რომელშიც ჭადრაკისადმი მისი არცთუ სერიოზული დამოკიდებულება ჩანს. ალბათ, სწორედ ამან დააშვებინა წმინდა ელენეს კუნძულზე გადასახლებულ იმპერატორს ფატალური შეცდომა. 1926 წელს ლონდონში წარმოადგინეს ერთგული გენერლების მიერ ნაპოლეონისათვის გაგზავნილი ჭადრაკი. ერთ-ერთ ფიგურაში (მხედარში) კუნძულიდან გაქცევის გეგმა იყო დამალული, თუმცა, ნაპოლეონს აზრად არ მოსვლია ამ ,,არასერიოზული" სათამაშო ფიგურების ყურადღებით დათვალიერება. სამალავი ერთი საუკუნის შემდეგ აღმოაჩინეს.
მოამზადა ლადო გოგუაძემ