სამურაებს შორისაც ყოფილან ქრისტეს მეომრები
2011 წელს მსოფლიო შეძრა იაპონიის ტრაგედიამ. სტიქიამ განსაკუთრებით იაპონიის ჩრდილოეთი და მათ შორის ქალაქი სენდაი დააზარალა. სწორედ აქ მრავლად ცხოვრობენ მართლმადიდებელი ქრისტიანები. საქართველოში დღეს ცოტამ თუ იცის, რომ იაპონიაში მოსახლეობის ერთი პროცენტი მართლმადიდებელი ქრისტიანია.
ინტერნეტში მოძიებული მასალების მიხედვით გთავაზობთ ინტერვიუს სენდაის ეპისკოპოს სერაფიმესთან (ცუძიე), რომელიც მოგვითხრობს, თუ როგორ შეაღწია ქრისტიანულმა რელიგიამ ამ ქვეყანაში და რა მდგომარეობაა დღეს.
ერთი ღმერთის ცნება იაპონურ, ტრადიციულ კულტურაში არასოდეს ყოფილა. იაპონურ ენაში არ არსებობს ცნება -”რწმენა. მაგალითად, იაპონურად მართლმადიდებლობა ითარგმნება, როგორც -”სეი-კიო, რაც ნიშნავს სწორ სწავლებას და გასაგებია კიდეც, იაპონიისთვის ტრადიციული რელიგიები: სინტოიზმი, ბუდიზმი ხომ უპირველესად სწავლებაა, მითითებაა, როგორ მოიქცე ამა თუ იმ სიტუაციაში. ამ რელიგიური ტრადიციებისათვის უცხოა ცნებები: საუკუნო ცხოვრება, სულის ცხონება, პირადი ურთიერთობა ღმერთთან, ღმერთი-პიროვნება და ასე შემდეგ. ქრისტიანებს კი ქრისტეს აღდგომისა სჯერათ და ამ მოვლენას იღებენ, როგორც ფაქტს და შესაძლებლობას თავიანთი პირადი ცხონებისა. როგორც ხედავთ, განსხვავება უზარმაზარია.
მიუხედავად ამისა, იაპონიაში მრავალმა მთელი გულით მიიღო ქრისტე. მართლმადიდებლობა მათთვის სწორედ რწმენაა, რომელმაც შეცვალა მათი ცხოვრება. მეიძის ეპოქაშიც (1866-1869 წლების რევოლუცია იაპონიაში, როდესაც მეიძიმ აღადგინა იმპერატორის ხელისუფლება) გამოჩნდნენ ადამიანები, რომელთაც შეისმინეს ახალგაზრდა მღვდლის ნიკოლოზ იაპონელის ქადაგება და გაჰყვნენ მას.
- ვინ იყო ეს ხალხი?
- რაოდენ უცნაურადაც უნდა ჩანდეს, ისინი სამურაები გახლდნენ. ჩრდილოეთ იაპონიაში, იმავე ჰაკოდატში, როცა იქ მეუფე ნიკოლოზი მივიდა, მეიძის რევოლუციით დამარცხებული ძველი იაპონელები ცხოვრობდნენ. რევოლუციამ დაამხო ტოკუგავა და ხელისუფლება ფორმალურად იმპერატორს გადასცა. განათლებული ტოკუგაველები სამურაებივით აზროვნებდნენ, მზად იყვნენ, იდეისთვის თავი გაეწირათ. მაგრამ დაკარგეს ადგილი საზოგადოებაში, ქონება, პრინციპები, იდეალები და რა ექნათ, არ იცოდნენ. თავის გადასარჩენად ჩრდილოეთით დაიხიეს.
უნდოდათ, რაღაც შეეცვალათ ქვეყანაში. ამისთვის ისეთი სწავლება სჭირდებოდათ, ისეთი იდეა, რომელსაც დაეყრდნობოდნენ. ღვთის განგებულობით, სწორედ მაშინ შეხვდნენ წმინდა მეუფე ნიკოლოზს და მოისმინეს მისი ქადაგება ქრისტეზე. მეუფის სიტყვები კეთილ ნიადაგში ჩავარდა. ერთ-ერთი მისი მოწაფე, პავლე სავაბე, რომელიც მღვდელი გახდა, ამბობდა: თუ გსურს რამე შეცვალო საკუთარ ქვეყანაში, უპირველესად, აუცილებლად საკუთარი თავი უნდა შეცვალოო.
- გამოდის, რომ სამურაებს შორისაც ყოფილან ქრისტეს მეომრები.
- დიახ, პირველ იაპონელ მართლმადიდებლებს შორის ბევრი სამურაი იყო. ისინი ერთმანეთს უყვებოდნენ ქრისტიანობის შესახებ. ახალი სარწმუნოების გავრცელებაში მთავარი როლი ითამაშა იმანაც, რომ მართლმადიდებლობა კრებითი რწმენაა: ტაძარში ლოცვა მთელი ეკლესიის საერთო საქმეა, მთელ მსოფლიოსთან ერთად ვლოცულობთ და თავს ერთ ოჯახად ვგრძნობთ. ეს ახლოს არის სამურაის სულთან. ამანაც ხელი შეუწყო მართლმადიდებლობის გავრცელებას.
- თქვენი აზრით, როგორ უნდა აუხსნა თანამედროვე იაპონელს, თუ რა არის ცოდვა, სულის ცხონება, საუკუნო სიცოცხლე - ყველაფერი ის, რაც მართლმადიდებლობის საფუძველია და არ არის დამახასიათებელი იაპონელის შეგნებისათვის?
- ეს რთული საკითხია. როგორც უკვე ვთქვი, პრობლემა ის არის, რომ დღემდე იაპონიაში ქრისტიანობა მიიღება, როგორც დასავლეთ სამყაროს რელიგია, უცხო, შემოტანილი. ქრისტიანული კონფესიების მიმდევრების რაოდენობა მოსახლეობის ერთ პროცენტს არ აღემატება.
დღევანდელი მდგომარეობა იაპონიაში, ადრექრისტიანულ ისტორიას მაგონებს. ძნელი იყო ქრისტიანად ყოფნა რომის იმპერიაში, ძნელი იყო საბერძნეთში ქადაგება... ჩვენც ვქადაგებთ წარმართთა შორის, რომელთათვის ჩვენი რწმენა უცხოა, სულის ცხონების აუცილებლობას ვერ ხედავენ. რა თქმა უნდა, ვეფხვის გალიაში არ გვაგდებენ, არ გვაწამებენ, მაგრამ გაცილებით რთულია იქადაგო ქრისტიანობა მაშინ, როცა არავინ გდევნის, როცა ლოცვას არავინ გიშლის. ერთადერთი გზაღა გრჩება ქრისტეს მოწმობისა - მოყვასის გულწრფელი სიყვარული, არა რომანტიკული, არამედ მასზე ყოველდღიური ზრუნვით სავსე.
დამეთანხმებით, ეს არც ისე ადვილია. ვფიქრობ, ახლა მართლმადიდებლობის, საერთოდ, ქრისტიანობის წინაშე, უმნიშვნელოვანესი ამოცანა დგას - გახდეს იაპონელი საზოგადოების განუყოფელი ნაწილი, მისცეს მის ცხოვრებას ახალი, მისთვის ჯერ უცნობი აზრი. ეს უდიდესი პასუხისმგებლობაა თითოეული ქრისტიანისთვის...
ერთმა კაცმაც რომ მომისმინოს, ჩავთვლი, რომ ამაოდ არ ჩაუვლია ჩემს მონდომებას
დეკანოზი კლიმენტი კოდამა სინტი 1961 წელს დაიბადა. ერთხანს მასწავლებლობდა, სკოლაში გაიცნო მომავალი მეუღლე. 32 წლისა მოინათლა, იყო ჰაკოდატეს ტაძრის მრევლი. ფერმერობდა. შემდეგ დაამთავრა სენდაის სემინარია, 2002 წელს მღვდლად დაასხეს ხელი. ჰყავს ორი ქალიშვილი - ნანა და ანა.
ოცდაათ წლამდე თავს ბუდისტად ვთვლიდი. ვმუშაობდი სკოლის მასწავლებლად, რაც იაპონიაში ძალზე პრესტიჟული და მაღალანაზღაურებადი პროფესიაა. ერთ მშვენიერ დღეს გადავწყვიტე, მასწავლებლობისათვის თავი დამენებებინა და ფერმერობა დამეწყო. ამ შინაგანი ბრძოლისას ინდოეთში წასვლა და დალაი-ლამას ნახვა მოვინდომე. მეგონა, ის მეტყოდა იმას, რაც მჭირდებოდა. წავედი. არ დამხვდა.
ევროპაში წასულიყო. ერთადერთი ევროპული ქვეყანა, სადაც ყველაზე ადვილად მოვახერხებდი ჩასვლას, საბერძნეთი გახლდათ. დიდხანს არ მიფიქრია, გადავფრინდი ათენში. დალაი-ლამა, რა თქმა უნდა, ვერ ვნახე, მაგრამ არც შინ დაბრუნებას ვჩქარობდი. დამაინტერესა ჩვენი ცხოვრებისგან განსხვავებულმა ყოფამ. დედამ ჩემს მოსაძებნად იაპონიის საკონსულოს მიმართა. მისი წერილი რომ მივიღე, მივხვდი, რაღაც გზას უნდა დავდგომოდი...
მახსოვს, კაფეში ვიჯექი და დაღონებული დედის წერილს ვკითხულობდი. ამ დროს ეკლესიის ზარების რეკვის ხმა გავიგონე. მაშინ ჯერ კიდევ არ ვიცოდი, რა იყო ეს, მაგრამ ამ მუსიკამ სული შემიძრა. მხოლოდ შემდგომში, როცა მოვინათლე და საეკლესიო კალენდარში ჩავიხედე, მივხვდი, რომ იმ დღეს საბერძნეთში ღვთისმშობლის მიძინებას დღესასწაულობდნენ.
იაპონიაში დაბრუნებულმა ვცადე, გამერკვია, რა ზარები იყო. ვიღაცამ მითხრა, მართლმადიდებლური ტაძრის ზარების რეკვას ჰგავსო. მაშინ საპოროში ვცხოვრობდი, სადაც მართლმადიდებლური ტაძარი იდგა. მისამართი მოვძებნე და მოძღვარს, მამა კირილეს, მივაკითხე. თბილად მიმიღო. მან მასწავლა, რომ სამყაროს ცენტრში საკუთარი თავი და ძვირფასი "მე" კი არა, ღმერთი უნდა დავაყენო. ორი წლის მერე მოვინათლე კიდეც.
იაპონიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი, ჰაკოდატის ტაძრის მნათე ვიყავი. მსიამოვნებდა ზარების რეკვა, რომელიც საბერძნეთში მოსმენილს მახსენებდა. თავს არც დავანებებდი ამ საქმეს, მაგრამ ტაძრის წინამძღვარი გარდაიცვალა... მან სიკვდილის წინ ჩემ შესახებ სენდაის მაშინდელ ეპისკოპოსს მოუყვა. მეუფემ მიმიხმო და სენდაის სემინარიის დამთავრების მერე მღვდლად მაკურთხა.
ცხვრის მწყემსვა კარგი საქმეა, მაგრამ შენი მოწოდება ადამიანთა დამწყემსვააო, - მითხრა კურთხევისას. მას მერე ძალისაებრ ვცდილობ მისიონერობას. ვცდილობ, ხალხს ავუხსნა, თუ როგორ ვცხოვრობთ, თუნდაც ერთმა კაცმა რომ მომისმინოს, ჩავთვლი, რომ ამაოდ არ ჩაუვლია ჩემს მონდომებას. ჩემი მეუღლეც ცდილობს ქრისტიანობის ქადაგებას, მისი ძალისხმევით მშობლები ეკლესიას დაუახლოვდნენ. შესაძლოა, მოინათლონ კიდევაც...
როგორ შეაღწია ქრისტიანობამ იაპონიაში
იაპონიაში ქრისტიანობა XVI საუკუნეში კათოლიკურმა მისიებმა შემოიტანეს. თუმცა ამის მერე იაპონია სამასი წელი დახურული იყო უცხოელებისათვის. მხოლოდ XIX საუკუნის 60-იან წლებში განახლდა დიპლომატიური ვიზიტები, დასავლურმა კულტურამ კიდევ ერთხელ იწყო შემოღწევა ქვეყანაში, კვლავ გამოჩნდნენ ქრისტიანი მქადაგებლები ამერიკიდან, ჰოლანდიიდან, რუსეთიდან...
სწორედ მაშინ ჩავიდა იაპონიაში ახალგაზრდა მღვდელი, მომავალი მღვდელმთავარი ნიკოლოზ იაპონელი. მისი მოსვლით იწყება იაპონიის მართლმადიდებელი ეკლესიის ისტორია.