"ევროპელ კონსერვატორებს ხელისუფლებაში ძველი მთავრობის დაბრუნება სურთ" - ექსკლუზიური ინტერვიუ ევროსაბჭოს მომხსენებელ მიქაელ იენსენთან - კვირის პალიტრა

"ევროპელ კონსერვატორებს ხელისუფლებაში ძველი მთავრობის დაბრუნება სურთ" - ექსკლუზიური ინტერვიუ ევროსაბჭოს მომხსენებელ მიქაელ იენსენთან

"მათ უნდოდათ, ჩვენთვის ჭკუა ესწავლებინათ"

1-ელ ოქტომბერს ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეამ მიიღო რეზოლუცია, საქართველოში დემოკრატიული ინსტიტუტების ფუნქციონირების შესახებ. ქართულ პოლიტიკაში ამჟამად არსებულმა დაპირისპირებამ რეზოლუციაშიც იჩინა თავი - მმართველი გუნდის წევრები მას არ ეთანხმებოდნენ, "ნაციონალური მოძრაობა" კი მხარს უჭერდა.

რეზოლუციას არ ეთანხმებოდნენ თავად ევროსაბჭოს მომხსენებლებიც - ლატვიელი ბორის სილევიჩი და დანიელი მიქაელ აასტრუპ იენსენი. თვლიდნენ, რომ რეზოლუციის საბოლოო ვერსიაში "ნაციონალური მოძრაობის" მომხრე პარტიების ძალისხმევით შეტანილი ცვლილებები (ძირითადად, კრიტიკული შენიშვნები მმართველი გუნდის პოლიტიკური კურსის მიმართ) რეზოლუციის ბალანსს არღვევდა - სილევიჩის სიტყვებს თუ მოვიყვანთ, "ასეთი რეზოლუცია საქართველოს ვერ დაეხმარებოდა".

თუ რაში გამოიხატა მიღებული რეზოლუციის "ცალმხრივობა" და "ბალანსის" დარღვევა, ამაზე "კვირის პალიტრა" ბორის სილევიჩის კოლეგასა და თანამომხსენებელს, მიქაელ იენსენს ესაუბრა.

- ევროპის საბჭოში მოხსენების მომზადებისას საქართველოს სტუმრობდით. პოზიტიურ შთაბეჭდილებებზე სხვებთან უკვე ისაუბრეთ, ისიც გვითხარით, რას თვლით დღეს საქართველოსთვის მთავარ პრობლემად?

- ჩემი აზრით, უმთავრესი პრობლემა პოლიტიკური პოლარიზაციაა. ევროპაში, მათ შორის ჩემს სამშობლოში, უმრავლესობა და უმცირესობა თანამშრომლობენ, ერთად განიხილავენ პრობლემებს, საქართველოში კი "ქართულ ოცნებასა" და "ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას" შორის ჯერ კიდევ ნაპრალია.

არჩევნებიდან ორი წლის შემდეგ პოლარიზება ამ ორ პარტიას შორის ჯერ კიდევ თვალსაჩინოა.

- მოაქვს თუ არა ამას სიკეთე ქვეყნისთვის?

- პოლარიზება არავისთვის, არც ერთი მხარისთვის არ არის სასიკეთო - არც პარტიებისთვის, არც ქართველი ხალხისთვის და არც ქვეყნისთვის.

- როგორც თქვენ, ასევე თქვენი კოლეგა ბორის სილევიჩი, უკმაყოფილებას ვერ მალავდით რეზოლუციის საბოლოო ვერსიის მიღების გამო. რა იყო მიზეზი?

- მე თავი შევიკავე ხმის მიცემისგან, სილევიჩმა კი პირდაპირ წინააღმდეგ მისცა ხმა. ჩემი უკმაყოფილების მიზეზი სწორედ ის პოლარიზებაა, რაზეც ზემოთ მოგახსენეთ. "ნაციონალურმა მოძრაობამ" ეს პოლარიზება ევროპის კონსერვატიულ პარტიებს "გადასდო" - შედეგად კი "ევროპის სახალხო პარტია" და ბრიტანელი კონსერვატორები ცდილობდნენ, როგორც პირად საუბარში თავადვე მითხრეს, ჩემი თანამომხსენებლისთვის ჭკუა ესწავლებინათ. სახელებს ვერ დავასახელებ, მაგრამ ეს უნდა მეთქვა, რადგან ძალიან უკმაყოფილო ვარ იმით, რაც მოვისმინე - ეს არ არის ნაყოფიერი თანამშრომლობა.

შედეგად მივიღეთ რეზოლუცია, რომელიც არ იყო დაბალანსებული - განსაკუთრებით მისი ბოლო ნაწილი, რომელიც ერთობ ნეგატიური აქცენტებით მთავრდებოდა, ნაცვლად პოზიტიურისა, როგორც ჩვენ ამას ვაპირებდით. "ნაციონალური მოძრაობის" წევრების დაპატიმრება ჩრდილავდა ყველა სხვა პოზიტიურ ასპექტს, თუმცა მე ვერ დავეთანხმები ასეთ მიდგომას. რაშიც ვეთანხმები "ნაციონალურ მოძრაობას" და რაც დავაფიქსირეთ კიდეც მოხსენებაში, არის ის, რომ შერჩევითი სამართალი მიუღებელია. მაგრამ - და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია - თუ კანონი დაარღვიე, მნიშვნელობა არა აქვს, ვინ ხარ, თუნდაც ყოფილი პრეზიდენტი. კანონზე მაღლა არავინ დგას! თუ კანონი დაარღვიე, პასუხიც უნდა აგო!

- რაც არაერთხელ მომხდარა როგორც ევროპაში, ასევე შტატებში...

- სწორედ ამის მომსწრე ვართ ახლა საფრანგეთში, სადაც ყოფილი პრეზიდენტი პასუხისგებაშია მიცემული. ეს ხდება ევროპაში, სხვაგანაც, საერთოდ ყველგან. სწორედ ეს არის დემოკრატია, რადგან არავინ უნდა იდგეს კანონზე მაღლა.

ასევე ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ ჩვენ არ მივიჩნევთ ამას "ქართული ოცნების" მთავრობის პოლიტიკურ გეგმად. სწორედ ამიტომ ვიყავით უკმაყოფილონი რეზოლუციის საბოლოო ვერსიით.

- თქვენი საუბრიდან ერთი დასკვნა შეიძლება გაკეთდეს - ევროპის საბჭოსა და საზოგადოდ, ევროპის პოლიტიკურ სცენაზე გავლენის მოსაპოვებლად მთავრობასა და ოპოზიციას შორის ლობისტური ომი მძვინვარებს. თუ მართლაც ასეა და საბჭოს წევრები გადაწყვეტილებას ლობისტური ინტერესებიდან გამომდინარე იღებენ, არ ანაღვლებთ, დაადგინონ, ვინ არის მართალი და ვინ არა, რა ფასი აქვს ასეთ რეზოლუციას?

- ჩვენ ვცდილობთ, დავეხმაროთ საქართველოს, მის მთავრობასა და ქართველ საზოგადოებას, ასევე უმცირესობას, რათა ჰქონდეთ უფრო დემოკრატიული საზოგადოება, ევროპული დონის დემოკრატია. მაგრამ ამ შემთხვევაში საბჭოს მიერ მიღებული დოკუმენტი ამას არ ასახავს.

მე რომ საქართველოს მთავრობაში ვიყო, ან "ქართული ოცნების" წარმომადგენელი პარლამენტში, აუცილებლად ვიტყოდი, რომ ეს "პარტიზანული", ცალმხრივი რეზოლუციაა.

ეს არის "ნაციონალური მოძრაობის" რეზოლუცია. ეს არ არის ჩვენი, ორი მომხსენებლის მიერ მომზადებული დოკუმენტი, მომხსენებლებისა, რომლებიც ხშირად არიან საქართველოში და თვალს ადევნებენ მის განვითარებას. არა, ეს არის ევროპის "სახალხო პარტიის" ანგარიში. ჩემი აზრით, ასეთი დოკუმენტი არაფერში გამოდგება - ის ცალმხრივია.

- როგორ ფიქრობთ, ასეთი რეზოლუცია ეჭვს არ აღძრავს ქართველ ხალხში ევროპული ინსტიტუციების კეთილსინდისიერებაზე?

- ძალიან მაწუხებს, რას იტყვის ქართველი ხალხი ამ რეზოლუციაზე. ისინი იკითხავენ, არის კი ეს ნეიტრალური რეპორტი?

- ხალხის უკმაყოფილო ნაწილი იმასაც იკითხავს, განა ეს არის ევროპა, რომელსაც უნდა მივბაძოთო? ეს არის მეგობარი, რომლის რჩევებიც უნდა გავითვალისწინოთ? რას ეტყოდით მათ?

- მე მესმის მათი და როგორც გითხარით, მაწუხებს ეს საკითხი, მაგრამ ვიმედოვნებ, რომ ასე არ იტყვიან. სწორედ ამიტომ იყო აუცილებელი, რომ ჩვენ, ორი მომხსენებელი, გამოვსულიყავით და გვეთქვა, რომ არ ვეთანხმებით ამ რეზოლუციას.

- როგორ შეაფასებდით საქართველოს დელეგაციის, განსაკუთრებით კი მმართველი პარტიის გამოსვლას? ჰქონდათ კი მათ შანსი, საბოლოო შედეგებზე გავლენა მოეხდინათ და კენჭისყრაში გაემარჯვათ?

- არანაირი შანსი არ ჰქონდათ. ევროპის "სახალხო პარტია" ყველაზე მრავალრიცხოვანი ჯგუფია საპარლამენტო ასამბლეაში და მათ მხარს უჭერდნენ ასევე ევროპის დემოკრატთა ჯგუფი და ბრიტანელი კონსერვატორები. კონსერვატორების ამ ალიანსის წინააღმდეგ, ვიცოდი, რომ ჩვენ წავაგებდით - ისინი უმრავლესობას წარმოადგენდნენ და შეეძლოთ, მათთვის სასურველი რეზოლუციისთვის მიეცათ ხმა. უნდოდათ, ჩვენთვის ეჩვენებინათ, ვინ იყო მთავარი... არც აინტერესებდათ, რა გვქონდა სათქმელი, ერთადერთი, რაც აინტერესებდათ, პოლიტიკური სიგნალის გაგზავნა იყო.

- ანუ ეს იყო გაკვეთილი არა მარტო სილევიჩის, არამედ საქართველოს მთავრობისთვისაც. და რა იყო ამ გაკვეთილის მიზანი? რა უნდა ესწავლა საქართველოს მთავრობას?

- რომ მათ (კონსერვატორებს) სურთ, ხელისუფლებაში ისევ ძველი მთავრობა დაბრუნდეს. გულახდილად რომ ვთქვათ, მათ სურთ, "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა" ხელისუფლებაში იყოს, მაშინ როცა ჩვენ, მომხსენებლები, ნეიტრალურები ვართ.

ჩვენ შეგვიძლია ვიმუშაოთ "ნაციონალური მოძრაობის" მთავრობასთანაც და "ქართული ოცნების" მთავრობასთანაც - ჩვენ ვიმუშავებთ იმ მთავრობასთან, რომელსაც ქართველი ხალხი აირჩევს და ქვეყნის მართვას მიანდობს.

აი, "სახალხო პარტიასა" და "ევროპის დემოკრატთა ჯგუფს" კი "ნაციონალური მოძრაობის" მთავრობასთან მუშაობა სურთ და ყველაფერს იღონებენ, რათა მათ მიზნის მიღწევაში დაეხმარონ.

ესაუბრა ვაჟა თავბერიძე