ან ბრასორი: თუ ვითარება არ შეიცვალა, ივნისში რუსეთის უფლებამოსილების საკითხს­ განვიხილავთ - კვირის პალიტრა

ან ბრასორი: თუ ვითარება არ შეიცვალა, ივნისში რუსეთის უფლებამოსილების საკითხს­ განვიხილავთ

"რკინის ფარდის ახდის შემდეგ ახალი ბარიერები შენდება"

"საქართველოში მართლმსაჯულების სფეროში გადაუდებელი რეფორმების საჭიროება არსებობს"

7-8 მაისს, პარლამენტის თავმჯდომარე დავით უსუფაშვილის მოწვევით, საქართველოს ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი ან ბრასორი სტუმრობდა. საპატიო სტუმარს "კვირის პალიტრა" საქართველოს წინაშე მდგარ საერთაშორისო გამოწვევებზე ექსკლუზიურად ესაუბრა.

- საპარლამენტო ასამბლეის ახალ ქვეკომიტეტზე გკითხავთ, რომელიც ე.წ. გაყინული კონფლიქტების საკითხზე იმუშავებს. რა ბერკეტები აქვს კომიტეტს და რეალურად, რა როლი უნდა ითამაშოს გაყინული კონფლიქტების მოგვარებაში?

- უპირველესად მინდა გითხრათ, რომ მე ვიყავი ადმინისტრაციულ გამყოფ ხაზთან და აღშფოთებული ვარ -“"რკინის ფარდის" ახდის შემდეგ ახალი ბარიერები შენდება. ზოგჯერ ეს ფიზიკური ბარიერებია, ზოგჯერ კი - ფსიქოლოგიური. საქართველოში კი ორივესთან გვაქვს საქმე. ეს, რა თქმა უნდა, ეწინააღმდეგება ტერიტორიული მთლიანობის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან პრინციპს - არავის აქვს უფლება, საზღვრები ძალისმიერი მეთოდებით შეცვალოს. რაც შეეხება ქვეკომიტეტს, ის დაკავდება აფხაზეთსა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთთან დაკავშირებული ერთ-ერთი უმძიმესი პრობლემებით. კერძოდ, საუბარია ადამიანის უფლებებისა და იძულებით გადაადგილებული პირების უფლებების დაცვაზე. ჩვენ, საერთაშორისო საზოგადოებრიობამ, ძალ-ღონე არ უნდა დავიშუროთ ამ პრობლემების გადასაჭრელად, მაგრამ უსათუოდ დიალოგის მეშვეობით. ამ მხრივ არსებობს ჟენევის მოლაპარაკებები, სადაც, ჩემი აზრით, ჯერჯერობით განსაკუთრებულ პროგრესს ვერ ვხედავთ, მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ეს უზარმაზარი გამოწვევაა თქვენი ქვეყნისთვის, და ჩვენ, საპარლამენტო ასამბლეა, გეხმარებით იმ ინსტრუმენტით, რაც გაგვაჩნია - საპარლამენტო დიპლომატიით.

- მინდა თქვენი ყურადღება მივაქციო იმ ფაქტორს, რომლის წყალობითაც რეგიონში გაყინული კონფლიქტების რაოდენობა სულ უფრო და უფრო იზრდება. კერძოდ, იმ აგრესიულ პოლიტიკას, რასაც რუსეთი რეგიონში ატარებს. შარშან საპარლამენტო ასამბლეაში რუსეთს ხმის მიცემის უფლება შეუწყვიტეს, რასაც, როგორც მახსოვს, დიდი ენთუზიაზმით არ შეხვედრიხართ. მეტიც, ხაზს უსვამდით დიალოგის აუცილებლობას და პირადად ინარჩუნებდით კავშირს დუმის სპიკერ ნარიშკინსა და რუსული დელეგაციის წევრებთან. როგორ ფიქრობთ, შესაძლებელია რუსეთთან შედეგებზე ორიენტირებული დიალოგის გამართვა იმ ყველაფრის ფონზე, რაც უკრაინაში ხდება?

- ჩვენ ხმის მიცემის უფლება შევაჩერეთ, რუსები წევრებად დარჩნენ, მაგრამ თავადვე განაცხადეს ჩვენთან მუშაობაზე უარი. მართალი ხართ, მე გამოვიჩინე ინიციატივა, შემენარჩუნებინა კონტაქტი ბატონ ნარიშკინთან, რათა გვქონოდა რუსეთთან დიალოგის საშუალება. რა არის ამის მიზანი? ის, რომ მხოლოდ დიალოგით შეიძლება გამოსავლის გამონახვა. ძალადობა გამოსავალი არ არის, ამაზე ლაპარაკიც ზედმეტია.

თუ რუსებს იზოლაციაში მოვაქცევთ, ჩვენს მოსაზრებებს ვერ გაიგონებენ, დიალოგს კი ერთზე მეტი მონაწილე სჭირდება.

სწორედ ამიტომ გადავწყვიტეთ აპრილში, კიდევ ერთხელ გადაგვეხედა სანქციებისთვის, გვენახა, პროგრესი იყო თუ არა. პროგრესი არ იყო, ამიტომ სანქციები ძალაში დავტოვეთ. მეტიც, გადავწყვიტეთ, რომ თუ ვითარება არ შეიცვლება, ივნისში უკვე რუსეთის უფლებამოსილების საკითხს განვიხილავთ.

- და რას მოიგებთ ამით? ხმის მიცემის უფლება უკვე შეუჩერეთ, მაგრამ ამან რუსეთს არაფერი გადააფიქრებინა. მეტიც, არ ფიქრობთ, რომ ამგვარი ფუჭი სანქციებით საქმეს უადვილებთ რუსების იმპერიალისტურად განწყობილ ნაწილს, მტრის ხატად წარმოაჩინოს დასავლეთი, რომელიც დედარუსეთს ებრძვის?

- თუ ასეა, პროპაგანდასთან გვაქვს საქმე და გამოვა, რომ გვაშანტაჟებენ, რადგან მოგვიწევდა გვეთქვა, რომ აი, რუსეთს სანქციებს ვერ დავაკისრებთ, რადგან გამოდის, ამით რუსებს თითქოს ვართმევთ ყველაზე დემოკრატიულ, ფუნდამენტურ უფლებას - ხმის მიცემის უფლებას. ასე რომ, ჩვენ პრინციპული პოზიცია გვაქვს. ჩვენ გვაქვს ჩვენი წესები, პრინციპები, დაწყებული ტერიტორიული მთლიანობის პრინციპით, რომელიც უხეშად იქნა დარღვეული. თუ ისეთი ორგანო, როგორიც საპარლამენტო ასამბლეაა, არ აღიმაღლებს ხმას ამის წინააღმდეგ, მაშინ ვინ იზამს ამას?

- სარკასტული ვითარება გამოდის: საპარლამენტო ასამბლეამ კარგად იცის დემოკრატიული თამაშის წესები, მაგრამ როგორც კი ამ "დემოკრატიის სტადიონს" გასცდება, რომელზეც რუსეთს თამაში აშკარად არ სურს, იბნევა და აღარ იცის, რუსეთს რა მოუხერხოს.

- არა, არ ვფიქრობ, რომ ჩვენ ვიბნევით. ვიმეორებ: ჩვენ გვაქვს წესები და როდესაც ამ წესებს არღვევენ, საჭირო ზომებს ვიღებთ. სხვათა შორის, ადრე თქვენს ქვეყანასაც დავაკისრეთ სანქციები ჩვენი დელეგატის ქვეყანაში არშეშვებისთვის. სანქციები დავაკისრეთ აზერბაიჯანსაც ადამიანის უფლებების დარღვევების გამო. როცა რუსებმა თქვეს, არ გვჭირდება საპარლამენტო ასამბლეაო, ვერ ვიტყვი, რომ გამიკვირდა, მაგრამ ჩვენ უნდა ვაჩვენოთ, რომ არსებობს ზღვარი, რომელსაც არ უნდა გადავიდნენ.

- ადამიანის უფლებები ახსენეთ და, როგორია ამ მხრივ ვითარება საქართველოში? განსაკუთრებით საინტერესოა თქვენი აზრი საპარლამენტო ასამბლეის გარკვეული ძალების კრიტიკაზე ჩვენს ქვეყანაში პოლიტიკურად მოტივირებული სამართლებრივი დევნის თაობაზე...

- ეს საკითხი ქართული პოლიტიკის პირველ პირებთან განვიხილე, იმიტომ, რომ

ქართულ მართლმსაჯულებაში გადაუდებელი რეფორმების საჭიროება არსებობს. გარკვეული წინსვლა არის, მაგრამ ეს ყველაფერი არ შემოიფარგლება მხოლოდ პროკურატურითა და წინასწარი დაკავების საკითხებით. საქმე ეხება მოსამართლეებისა და საზოგადოდ, მართლმსაჯულების სისტემის სანდოობას.

კKიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია ხელისუფლების შტოების გამჭვირვალობა და დამოუკიდებლობა.

ქვეყანაში არსებობდა ტრადიცია, რომელიც უნდა შეიცვალოს. მხედველობაში მაქვს მართლმსაჯულების საქმეებში ჩარევა და მასზე გავლენის მოხდენა, რაც მიუღებელია.

- როგორ ფიქრობთ, გადაუდებელი რეფორმების საჭიროება უკანასკნელი სამი წლის განმავლობაში, ახალი მთავრობის დროს გაჩნდა, თუ ასეთივე ვითარება იყო წინა ხელისუფლების ცხრაწლიანი მმართველობის დროსაც? იმ დროს ევროპელი ლიდერებისგან ჩვენი მართლმსაჯულების მწვავე კრიტიკა ძნელად მახსენდება...

- ერთადერთი, რაც შემიძლია გითხრათ, არის ის, რომ წინასწარი დაკავებისა და ბევრი სხვა მექანიზმები არ მუშაობდა ისე, როგორც უნდა ემუშავა კარგად ფუნქციონირებად, დამოუკიდებელ მართლმსაჯულებაში. ასევე მინდა ხაზი გავუსვა იმას, რომ  დაუშვებელია დაუსჯელობა. თუ ვინმემ კანონი დაარღვია, იქნება ეს რიგითი მოქალაქე, პოლიტიკოსი, უფლებადამცველი თუ სხვა, კანონი ყველასთვის ერთი უნდა იყოს. ამასთან, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, გამოძიება იყოს გამჭვირვალე, დროული და დამთავრდეს ასეთივე გამჭვირვალე შედეგით. ამ მხრივ კი მრავალი ცვლილებაა საჭირო როგორც კანონმდებლობაში, ასევე პერსონალის კვალიფიკაციაში.

ვაჟა თავბერიძე