პოლიტიკური შანტაჟი?! - კვირის პალიტრა

პოლიტიკური შანტაჟი?!

"ან კომპრომისზე წამოხვალთ დავით-გარეჯის საკითხში, ან გაზის გარეშე დარჩებითო..."

აზერბაიჯანულმა გამოცემამ გამოაქვეყნა სტატია სათაურით: "სახელმწიფო საზღვარი: აზერბაიჯანი რუსეთს უკვე მოელაპარაკა, საქართველოს კი..." სტატია როგორც აზერბაიჯანში, ასევე საქართველოში დიდი ინტერესით წაიკითხეს, მით უმეტეს, რომ ერთ-ერთი რესპონდენტი აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგი და ანალიტიკოსი ფიქრეთ სადიხოვი აცხადებდა,"თუ ქართულ მხარეს აზერბაიჯანთან მჭიდრო ურთიერთობის გაგრძელება სურს (ქართველი ხალხის ენერგეტიკული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის თვალსაზრისით), დავით-გარეჯის საკითხზე კომპრომისზე უნდა დაფიქრდესო. რამდენად მოსალოდნელია, რომ აზერბაიჯანულმა მხარემ საზღვრის დელიმიტაციაზე მოლაპარაკებისას მართლაც სცადოს ენერგობერკეტის გამოყენება? ამაზე თავად ფიქრეთ სადიხოვს ვესაუბრეთ:

- უპირველესად, რა არგუმენტები გაქვთ და კონკრეტულად, რა კომპრომისს ითხოვს აზერბაიჯანის მხარე?

- მე აზერბაიჯანის ოფიციალურ მხარეს არ წარმოვადგენ, დამოუკიდებელი პოლიტოლოგი ვარ, რაც განვაცხადე, ჩემი პირადი მოსაზრებაა. მეტიც, ვერც საზღვრების დელიმიტაციის ექსპერტობას დავიჩემებ, მაგრამ წლებია, აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის მოლაპარაკებას ვადევნებ თვალს როგორც ანალიტიკოსი. ამ ორ ქვეყანას ერთმანეთთან აკავშირებს ორმხრივი ურთიერთობა, რომელიც ორივე მხარისთვის სარგებლის მომტანია, ჩვენ სტრატეგიული პარტნიორები ვართ და ბევრ საკითხში ერთნაირი პოზიცია გვაქვს. მეტსაც ვიტყვი: სტაბილურობა და უსაფრთხოება სამხრეთ კავკასიაში მეტწილად დამოკიდებულია აზერბაიჯანსა და საქართველოს მჭიდრო ურთიერთობაზე. ამიტომ, როდესაც დღის წესრიგში დგება ისეთი რთული, სადავო საკითხი, როგორიცაა საზღვრის დელიმიტაცია აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის, მეჩვენება ხოლმე, რომ ზოგიერთი ექსპერტი ამ პრობლემას აზვიადებს. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ ამის მიღმა დგანან ძალები, რომლებსაც ხელს აძლევთ ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობის დაძაბვა.

- ვის გულისხმობთ გარე ძალებში?

- ალბათ, სომხეთში არიან მსგავსი სცენარით დაინტერესებული. მათ არ აწყობთ ჩვენი ორმხრივი თანამშრომლობის განვითარება, ის, რომ სტრატეგიული პარტნიორები ვართ.

- განა თქვენივე განცხადებით არ ამწვავებთ ურთიერთობას, როდესაც წერთ, "თუ ქართულ მხარეს აზერბაიჯანთან მჭიდრო ურთიერთობის გაგრძელება სურს (ქართველი ხალხის ენერგეტიკული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის თვალსაზრისით), საზღვრის დელიმიტაციის საკითხს უფრო ფართოდ უნდა შეხედოს" და რომ "საქართველო აზერბაიჯანთან კომპრომისზე უნდა წავიდეს". თქვენი კომენტარი საქართველოში პოლიტიკურ შანტაჟად მიიჩნიეს - ან კომპრომისზე წამოხვალთ დავით-გარეჯის საკითხში, ან გაზის გარეშე დარჩებითო...

- მე არ მითქვამს, რომ ქართული მხარე აუცილებლად უნდა წავიდეს რაღაც დათმობებზე. მე მკაფიოდ ვთქვი, რომ ჩვენი კეთილმეზობლური ურთიერთობის გათვალისწინებით შეგვეძლო ორმხრივ კომპრომისზე წასვლა, იმიტომ, რომ ჩვენ ერთმანეთთან სწორედ ეს მასშტაბური ენერგოპროექტები გვაკავშირებს. რაც შეეხება იმას, თუ როგორი უნდა იყოს ეს კომპრომისი - კიდევ ერთხელ დავაფიქსირებ, რომ მე არა ვარ საზღვრის დემარკაციის სპეციალისტი, ამიტომ ვერ ვიტყვი, თქვენ ეს მოგვეცით, ჩვენ კი ამას მოგცემთ-მეთქი. ეს სპეციალისტებმა უნდა გადაწყვიტონ.

- გამოდის, მოხდა თქვენი კომენტარის არასწორი ინტერპრეტაცია და საკითხი ასე არ დგას: დაგვითმეთ დავით-გარეჯის საკითხში, თორემ გაზს გავაძვირებთ ან სულაც არ მოგცემთო და ა. შ.

- აბსოლუტურად არ ვგულისხმობდი იმას, რომ ერთმა მეტი უნდა დათმოს და მეორემ ნაკლები.

- აზერბაიჯანელი მეცნიერები ამბობენ, რომ დავით-გარეჯი ალბანური მემკვიდრეობაა, ქართველი მეცნიერები კი აცხადებენ, რომ არანაირ ალბანურ მემკვიდრეობაზე არ შეიძლება იყოს ლაპარაკიც კი. ქართული მხარე აცხადებს, რომ აქვს ფაქტები, რომლებიც არ იწვევს საერთაშორისო სამეცნიერო საზოგადოების ეჭვს და ამ სამონასტრო კომპლექსის ქართულობას ადასტურებს, აზერბაიჯანელ კოლეგებს კი სთხოვენ, ერთი ისტორიული წყარო მაინც წარმოადგინონ, რომელიც მათ მოსაზრებას დაადასტურებს.

- მხოლოდ იმას გავიმეორებ, რაც ინტერვიუში ვთქვი: დღევანდელი კეთილმეზობლური ურთიერთობა ჩვენს სახელმწიფოებს შორის გვაძლევს იმის ფუფუნებას, რომ ასეთი საკითხებზე სიტუაცია არ გავამწვავოთ. განაგრძონ ისტორიკოსებმა კამათი და იქნებ მოახერხონ საბოლოო დასკვნამდე მისვლა.

- ალბათ ძალიან მნიშვნელოვანია იმ ფაქტორის გათვალისწინებაც, თუ რა რეაქცია ექნება ამ კომპრომისებზე ქართველ და აზერბაიჯანელ საზოგადოებას. რას ფიქრობს აზერბაიჯანელი ხალხი დავით-გარეჯზე?

- იმისთვის, რომ გავიგოთ, რას ფიქრობს ხალხი, ალბათ, სოციოლოგიური გამოკითხვა უნდა ჩავატაროთ. თუმცა მესმის, რომ ხალხი, რა თქმა უნდა, იმ სპეციალისტების მხარესაა, რომლებიც მათ მოსაწონ გადაწყვეტილებას მიიღებენ. ეს არის საკითხი, რომელიც სპეციალისტებმა უნდა გადაწყვიტონ.

- ფიქრობთ, რომ ხალხი ჩვენს რესპუბლიკებში კმაყოფილი იქნება ისტორიკოსების კონსენსუსით, რომელიც მათ რწმენასა და საზოგადოებრივ აზრს ეწინააღმდეგება?

- თუ მეცნიერები მოლაპარაკებების შემდეგ მივლენ კომპრომისამდე, ვფიქრობ, ხალხმა მათ ნდობა უნდა გამოუცხადოს. განა ეს არ სჯობია 20, 30, 40 წლის განმავლობაში უშედეგო მოლაპარაკებებს და ერთმანეთისYთვის რაღაც-რაღაცების გადაბრალებას? ორივე მხარეს უნდა ახსოვდეს, რომ ჩვენ ვერ მივცემთ თავს უფლებას, რამდენიმე კილომეტრის გამო, რომელზეც თუნდაც მნიშვნელოვანი ისტორიული ძეგლებია განლაგებული, ერთმანეთთან ურთიერთობა გავამწვავოთ. თუ ეს მეცნიერები ვერ მორიგდებიან, მაშინ ამაზე მსჯელობა სხვა მეცნიერებმა დაიწყონ, რომლებიც ვალდებული იქნებიან, რაიმე გადაწყვეტილებამდე მივიდნენ.

- და თუ ეს გადაწყვეტილება არც ერთ მხარეს არ მოეწონება, მაშინ იქნებ უკეთესია, მოლაპარაკებები დღევანდელ, გაჭიანურებულ ფორმატში დარჩეს?

- ჯერჯერობით ასეც არის. ფაქტია, უკვე წლებია, ვცდილობთ ამ საკითხში ცოტათი მაინც წავიწიოთ წინ და ამას ვერ ვახერხებთ. ყველა სხვა საკითხი პრაქტიკულად გადაწყვეტილია, მაგრამ საზღვრის ამ 30%-ზე ვერაფრით ვერ ვახერხებთ მოლაპარაკებას. ეს საკითხი მოლაპარაკებებით უნდა გადაწყდეს - სხვა გამოსავალი არ არსებობს.

ვაჟა თავბერიძე