"ქართულ ოცნებაში" ნამდვილად არის დაჯგუფებები, თუმცა..." - კვირის პალიტრა

"ქართულ ოცნებაში" ნამდვილად არის დაჯგუფებები, თუმცა..."

"ამ ქვეყანას, რომელსაც აქვს მყიფე სახელმწიფოებრივი სტრუქტურა და დაბალი პოლიტიკური კულტურა, რევოლუციის უფლება არა აქვს. მას გადასარჩენად ევოლუციური განვითარება სჭირდება"

საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ოპოზიციაში, რომლის ნაწილიც კვლავ ბოიკოტს უცხადებს პარლამენტს, მნიშვნელოვანი ცვლილებები ხდება. უკვე ვნახეთ, როგორ გაიყო ორად "გირჩი", ზოგიერთი პოლიტიკოსი "ლელოდან" წავიდა, გასულ კვირას კი "ევროპული საქართველოს" ჯერიც დადგა. პარტიის შიგნით დაძაბულობის თაობაზე რამდენიმედღიანი მითქმა-მოთქმის შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ პარტიის ლიდერებს შორის აზრთა სხვადასხვაობაა - დავით ბაქრაძე და გიგი უგულავა პარტიულ საქმიანობას წყვეტენ, თუმცა პოლიტიკიდან არ მიდიან.

რამდენიმესაათიანი შეხვედრა-თათბირის შემდეგ დავით ბაქრაძემ განაცხადა, რომ პარტიის თავმჯდომარედ მაისამდე დარჩება, შემდეგ კი პარტიას დატოვებს. ბაქრაძის მსგავსად, გიგი უგულავამაც განზე გადგომა გადაწყვიტა და თქვა, რომ ის გენერალური მდივნის პოსტიდან მიდის.

ვრცელდება ინფორმაცია, რომ პარტიიდან შეიძლება წავიდნენ ზურა ჭიაბერაშვილი და ირმა ნადირაშვილიც. პარტიის წარმომადგენლები პარტიის განახლების მიზეზად საპარლამენტო არჩევნებში მიღებულ შედეგს ასახელებენ, რაც რეალურად არის კიდეც არეულობის მიზეზი. ჩვენი ინფორმაციით, ამ შედეგით განსაკუთრებით უკმაყოფილო დარჩა პარტიის ერთ-ერთი მთავარი დამფინანსებელი, თავდაცვის ექსმინისტრი დავით კეზერაშვილი, რომელმაც პარტიას დაფინანსება შეუზღუდა. ამ თემით დავიწყეთ გასული კვირის მთავარ მოვლენებზე საუბარი ექსპერტ მამუკა არეშიძესთან.

- უნდა ითქვას, რომ მიუხედავად მცდელობისა, "ევროპულმა საქართველომ" "ნაციონალური მოძრაობისგან" დისტანცირება ვერ მოახერხა. პრაქტიკულად, ეს არის ერთი იდეოლოგიის ორი პარტია. ამ იდეოლოგიის მომხრე ამომრჩეველი, რომლის უმეტესობა სააკაშვილის ქარიზმის მოყვარულია, ბუნებრივია, არ დაუჭერდა მხარს"ევროპულ საქართველოს". არასდროს მივიჩნევდი, რომ ამ პარტიას რაღაც განსაკუთრებული გარღვევა შეეძლო. ის, რომ "ევროპულ საქართველოში" იყო აზრთა სხვადასხვაობა და ზოგიერთი ლიდერი ფიქრობდა პარტიიდან წასვლაზე, ჯერ კიდევ ელენე ხოშტარიას განცხადებებით და მერე წასვლით გამოჩნდა. რომც თავი გავანებოთ "ევროპულ საქართველოს", ზოგადად, არჩევნების შემდეგ დამარცხებულ პარტიებში იწყება ხოლმე შედეგის გაანალიზება, დამნაშავის ძებნა და ა.შ.

ის, რომ ბოკერიას მიმართ იყო უკმაყოფილება, შორიდანაც ჩანდა. საბოლოდ მოულოდნელი არაფერი მომხდარა. პარტიას რომ უკეთესი შედეგი ეჩვენებინა, ალბათ, არ დაიშლებოდნენ, მაგრამ მათი საარჩევნო ტაქტიკაც არ იყო სწორი, როდესაც ლიდერები სიის მეორე ოცეულში ჩასვეს.

ამით იმის ჩვენება უნდოდათ, რომ ისინი პარლამენტში 20-კაცზე მეტს შეიყვანდნენ, რამაც არ გაამართლა. დავით ბაქრაძის წასვლა დიდი დანაკლისია ამ ტიპის პარტიისთვის. როგორც ჩანს, ეს რჩება ბოკერიას პარტიად, რაც გულშემატკივარს და ქულებს მას ნამდვილად არ მოუმატებს. იმიტომ კი არა, რომ ბოკერიას რამეს ვერჩი - ის განათლებული და გონიერი ადამიანია, მაგრამ მას აქვს უარყოფითი ქარიზმა და სიჯიუტე, რის გამოც ამომრჩევლის ნაწილი მისგან დისტანცირებას არჩევს.

- რას იტყვით გიგი უგულავაზე, რომელიც ამ ცოტა ხნის წინ უკრაინაში იყო და მიხეილ სააკაშვილსაც შეხვდა? ელით, რომ ის და სხვა პოლიტიკოსები, ვინც, სავარაუდოდ, კიდევ წავლენ "ევროპული საქართველოდან", ისევ "დედა პარტიას" დაუბრუნდებიან? - ჩემი აზრით, სად იქნება უგულავა, ამას გადამწყვეტი მნიშვნელობა არ აქვს. ის არ არის იმ ტიპის პოლიტიკოსი, რომ პარტიას არსებითად რამე შეჰმატოს.

უგულავა არის უფრო ტრიბუნის და ქუჩის პოლიტიკოსი და არა - პარტიული იდეოლოგიის ან სტრუქტურის მშენებელი. დაბრუნდება თუ არა "ნაცმოძრაობაში", ამას დაზუსტებით ვერ ვიტყვი. შეიძლება მართლაც ცდილობდეს ამას, მაგრამ დაბეჯითებით შემიძლია ვთქვა, რომ თუ "ევროპული საქართველოს" ლიდერად რჩება ბოკერია, წარმოუდგენელია ამ ორ პარტიას შორის ურთიერთობა დალაგდეს და პარტნიორული თანამშრომლობა შედგეს.

- საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ არაერთ პატარა პარტიაში, რომლებმაც პარლამენტში მოხვედრა მოახერხეს, განხეთქილების მოწმე გავხდით. როგორ ფიქრობთ, ეს ნაწილობრივ იმითაც ხომ არ არის განპირობებული, რომ მათ არჩევნების შემდეგ არასწორი ტაქტიკა აირჩიეს? - ოპოზიციურმა სპექტრმა რომ არასწორი ტაქტიკა აირჩია, ეს ფაქტია. ჩვენ გვქონდა ამის მაგალითი - როცა 2008 წელს ოპოზიცია პარლამენტში არ შევიდა, ამით მხოლოდ მან იზარალა, თუმცა ჩვენ ხომ საკუთარ შეცდომებზეც ვერაფერს ვსწავლობთ. დღესაც ეს იყო ტაქტიკურად აბსოლუტურად გაუმართლებელი გადაწყვეტილება, რომელმაც არანაირი შედეგი არ მოიტანა. ამ ნაბიჯმა გამოააშკარავა მხოლოდ ის, რომ ოპოზიციის წარმომადგენლებისთვის მნიშვნელოვანია მხოლოდ პოლიტიკაში ყოფნა და არა - ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი ნაბიჯების გადადგმა.

- პოლიტიკიდან ბიძინა ივანიშვილის წასვლის შემდეგ გაჩნდა ვარაუდი, რომ "ქართულ ოცნებაში", შესაძლოა, დაპირისპირება დაიწყოს. კულუარულად ვრცელდება ინფორმაცია, რომ პარტიული აქტივი ზოგიერთი ლიდერის გარშემო ცდილობს გადაწყობას. თუ ელით მმართველი პარტიის წიაღში მნიშვნელოვან დაპირისპირებას, რის შედეგადაც შეიძლება იმგვარი ახალი ძალა გაჩნდეს პოლიტიკურ არენაზე, რომელიც "ქართული ოცნების" მთავარ ოპონენტად იქცევა? - ჩვენს ქვეყანას ამგვარი გამოცდილება აქვს. გვახსოვს, თავის დროზე სწორედ "მოქალაქეთა კავშირის" წიაღში გაჩნდა ჯგუფი, რომელმაც, ფაქტობრივად, დაანგრია იმჟამინდელი მმართველი ძალა.

"ქართული ოცნება" კი არა, ნახეთ, აშშ-ში, ტრადიციულ დემოკრატიულ პარტიებში რა ხდება - ტრამპის წინააღმდეგ იმპიჩმენტს მისი პარტიის ხუთი წევრი უჭერს მხარს! პოლიტიკური გუნდის ერთიანობა არის უმნიშვნელოვანესი რამ, მაგრამ ჩვენ ხომ პოლიტიკური კულტურის სერიოზული დეფიციტის პირობებში ვცხოვრობთ, ამიტომ არაფერი უნდა გაგვიკვირდეს. "ქართულ ოცნებაში" ნამდვილად არის დაჯგუფებები, თუმცა ჯერჯერობით მათ შორის მშვიდობაა. რაც შეეხება გავრცელებულ ინფორმაციას გიორგი გახარიას გადაყენების თაობაზე, მე ვერ ვხედავ "ქართულ ოცნებაში" ადამიანს, რომელსაც სულით და გულით უნდა პრემიერის სავარძელი, ისეთ რთულ ვითარებაშია ახლა ქვეყანაც და პრემიერი გახარიაც - ვგულისხმობ პანდემიას, მძიმე ეკონომიკურ ვითარებას, ქვეყანაში შექმნილ უმძიმეს ფსიქოლოგიური ფონს. ამასთანავე, ქვეყანა დგას სერიოზული გამოწვევის წინაშე, რასაც ჰქვია საგარეო ვალების მომსახურება. გარდა ამის, კიდევ ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია გეოპოლიტიკური ვითარება, რომელიც აბსოლუტურად შეცვლილია. რეგიონში ბოლო ხანს განვითარებული პროცესების შედეგად გაჩნდა ახალი საფრთხეები. ამ ყველაფერს ფეხი უნდა ავუწყოთ და ამ ვითარებაში, არა მგონია, ვინმეს განსაკუთრებით ხიბლავდეს პრემიერობის პერსპექტივა...

რაც შეეხება ბიძინა ივანიშვილს, მართალია, ის ღიად არც შიდა და არც გარე პოლიტიკაში აღარ ერევა, მაგრამ ის, როგორც ფიგურა და ფაქტორი, ისევ აქტუალურია - ბოლოს და ბოლოს, ეს პარტია ბიძინა ივანიშვილის შექმნილია. თავის შერჩეულ-დატოვებულ ხალხს ივანიშვილი აუცილებლად გაუწევს წინააღმდეგობას, თუ მათ პარტიის შიგნიდან აფეთქება მოინდომეს  - ამაში დარწმუნებული ვარ. თუ საჭირო გახდა, ის ჩაერევა არა როგორც პოლიტიკური ფიგურა, არამედ როგორც ადამიანი, რომელიც პარტიის სათავეებთან იდგა. მას იმდენი ავტორიტეტი და წონა ჯერ კიდევ აქვს, რომ შეუძლია ადვილად მოახერხოს ნებისმიერი კონფლიქტის ჩახშობა. თუ საჭირო გახდა, ჩემი აზრით, ის არ დაუშვებს, რომ უმნიშვნელოვანეს გამოწვევებთან ბრძოლის ნაცვლად პარტიის დღევანდელმა ლიდერებმა ერთმანეთთან ხმალამოღებული ბრძოლა დაიწყონ.

- "ნაციონალური მოძრაობა" კვლავ განაგრძობს რევოლუციური მუხტის გაღვივებას საზოგადოებაში. თითქმის ყოველდღიურად მოწმენი ვართ პატარ-პატარა ჯგუფების მიერ ქვეყნის მასშტაბით მოწყობილი აქციებისა, რომლებიც რადიკალიზმით გამორჩევა... - ჯერ ის მინდა ვთქვა, რომ ერთი შეხედვით, მიხეილ სააკაშვილი არ არის ქართულ პოლიტიკაში, ის უკრაინის მოქალაქეა და სწორედ ამ ქვეყანაშია დასაქმებული, მაგრამ სინამდვილეში ის არსად წასულა და ყოველდღიურად ერევა აქაურ პროცესებში. სწორედ მისმა პოზიციამ განაპირობა "ნაციონალური მოძრაობის" აქამდე მოსვლა და მისთვის გარკვეული რაოდენობის ამომრჩევლის შენარჩუნებაც. მან კულუარულად გააფთრებული წინააღმდეგობა გაუწია პარტიის დაშლას და შეინარჩუნა პარტიის ხერხემალი. ამით იმის თქმა მინდა, რომ დისტანცირებულმა ლიდერმაც კი შეიძლება შეინარჩუნოს თავისი შექმნილი პარტია. რაც შეეხება მუდმივად რევოლუციური მუხტის შექმნას, "ნაციონალური მოძრაობა" ჭკუას ვერასდროს ისწავლის. დრომ ბევრი რამ შეცვალა, მაგრამ მისთვის უცვლელი დარჩა ძველი ტექნოლოგიები, რომელთა არსიც არის: ჯერ ე.წ. იდეოლოგიური სკოლების გახსნა, სადაც წვრთნას გადიან მათი პოლიტიკური ორიენტაციის ახალგაზრდები და ამისთვის დღესაც ძალიან აქტიურად მუშაობს რამდენიმე უმაღლესი სასწავლებელი; ამის შემდეგ იქმნება მხარდამჭერთა ფენა, რომლისგანაც აყალიბებენ არასამთავრობო ორგანიზაციებს და მათ ყურადღების მისაქცევ სახელებს არქმევენ. ეს ორგანიზაციები გამორჩევიან რადიკალიზმით; შემდეგ კი უკვე იწყება სახელმწიფო სტრუქტურებზე შეტევა, რათა მათი დასუსტება მოახერხონ. ამ პროცესში არიან ახლაც. ზოგჯერ გამოსდით და აღწევენ მიზანს, ზოგჯერ - ვერა.

საზოგადების ნაწილი ხელისუფლებას სისუსტედ უთვლის იმას, რომ პოლიცია და სამართლადამცავი ორგანიზაციები თავშეკავებულნი არიან,

მაგრამ მე ვიფიქრობ, ეს არის ხელისუფლების ტაქტიკა, რომ ზედმეტი სალაპარაკო არ მისცეს ამ რადიკალური ჯგუფების უკან მდგარ გავლენიან უცხოურ პოლიტიკურ ლობს. თუმცა უნდა ითქვას ერთი რამ - "ნაციონალური მოძრაობა" არ ითვალისწინებს იმ გაკვეთილს, რაც დასავლეთმა კაპიტოლიუმის შტურმის შემდეგ მიიღო. ამ გაკვეთილის შედეგია ის, რომ, ვფიქრობ, დღეს ჩვენს ხელისუფლებას ხელები აქვს გახსნილი ამ პროცესების აღსაკვეთად. შესაბამისად, თუ ამ პატარ-პატარა ჯგუფებმა კვლავ სცადეს ადმინისტრაციულ შენობებში შეღწევა, სახელმწიფო გაცილებით უფრო ძალისმიერი მეთოდებით იმოქმედებს.

ამ ქვეყანას, რომელსაც აქვს მყიფე სახელმწიფოებრივი სტრუქტურა და დაბალი პოლიტიკური კულტურა, რევოლუციის უფლება არა აქვს. მას გადასარჩენად ევოლუციური განვითარება სჭირდება.

ბოლო თვეების განმავლობაში ჩვენი მედია, განსაკუთრებით - ტელევიზიები, ინტერესდებიან ერთი საკითხით - შევლენ თუ არ შევლენ ოპოზიციური პარტიები პარლამენტში, არადა, ხალხს საერთოდ აღარ აინტერესებს, ვინ შედის და ვინ გამოდის. ხალხისთვის მთავარია შედეგი. საზოგადოება ვერ ხედავს, რომ ის ძალები, ვინც ახლა ქუჩაში დგანან, რამეს არსებითად შეცვლიან, ამიტომაც ადმინისტრაციულ ორგანოებს დღეს მხოლოდ 20-30 კაცი უტევს...

- რას ფიქრობთ "ნაციონალური მოძრაობის" თავმჯდომარე ნიკა მელიას გადაწყვეტილებაზე, არ გადაიხადოს გირაო? პროკურატურამ პარლამენტს მისთვის იმუნიტეტის მოსახსნელად უკვე მიმართა. რა პროცესები შეიძლება განვითარდეს, თუ მელია დააპატიმრეს? - კანონის წინაშე ყველა თანასწორია და მელიას არ უნდა შერჩეს ამ კანონის დარღვევა, მით უფრო, მის მოქმედებას აშკარად წამახალისებელი და პროვოკაციული ელფერი აქვს, თუმცა მე მისი დაკავების წინააღმდეგი ვარ. ვფიქრობ, უნდა მოიძებნოს სხვა გზა, რომლითაც ის დაისჯება, თუმცა ეს ჩემი გადასაწყვეტი არ არის. ვნახოთ, როგორ განვითარდება მოვლენები... თუ დააკავეს, ალბათ პოლიტიკური ხმაური და დაძაბულობა დაიწყება, მაგრამ მეეჭვება, ამას მასშტაბური ექსცესები მოჰყვეს.

- ცხინვალის საოკუპაციო რეჟიმის მიერ ზაზა გახელაძისთვის გამოტანილ განაჩენს დიდი საერთაშორისო გამოხმაურება მოჰყვა, თუმცა არსებითად ჯერ არაფერი შეცვლილა. მეტიც - ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო უშიშროების კომიტეტმა ქართული მხარის მიერ ე.წ. საზღვრის დარღვევის ფაქტებზე განცხადება გაავრცელა, რომელშიც ამტკიცებს, ქართული მხარე განაგრძობს ისეთ ქმედებებს, რომლებიც ზრდის დაძაბულობას მხარეებს შორისო. დე ფაქტო კომიტეტში აცხადებენ, რომ საქართველოს ძალოვანი სტრუქტურები "აძლევენ ბრძანებას დივერსანტებს, შევიდნენ სამხრეთ ოსური ქვედანაყოფების სექტორში, ქმნიან პირისპირ შეტაკების რეალურ საფრთხეს და კონფლიქტის ესკალაციის შესაძლებლობას..." - ე.წ. სამხრეთ ოსეთის "უშიშროების სამსახური" ისე იქცევა, რომ უკვე რუსებიც კი სასაცილოდ იგდებენ. ძალიან არაადეკვატურები არიან, ამიტომ მათი განცახდებების მიღმა არსებითი საკითხების ძებნას აზრი არ აქვს. ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელმძღვანელობა აკვირდება, რა ხდება რუსეთში და ამის მიხედვით იქცევიან - ამწვავებენ ვითარებას. არ გამოვრიცხავ, ზაზა გახელაძისთვის გამოტანილი ეს უსამართლო განაჩენი სტრასბურგის სასამართლოს ვერდიქტის გამოძახილიც იყოს. საინტერესოა ლავროვის განცხადება დასავლეთთან, კერძოდ, ევროკავშირთან დაკავშირებით - თუ სანქციების დაწესება გააგრძელეს, რუსეთი გადახედავს თავის ურთიერთობას ევროკავშირთანო, ანუ, ფაქტობრივად, ურთიერთობის გაწყვეტით დაიმუქრა... დღეს დასავლეთს ძალიან ეშინია ჩინეთისა და რუსეთის ალიანსის, აქედან გამომდინარე, გახელაძე კი არა, მთელი საქართველო ციხეში რომ აღმოჩნდეს, მხოლოდ შეშფოთებას დასჯერდებიან. ამიტომაც ვამბობ, რომ საქართველომ აქტიური რეგიონული პოლიტიკა უნდა აწარმოოს და თვითონ იყოს თავისი თავის პატრონი. დასავლეთის პარტნიორობა ჩვენთვის უმნიშვნელოვანესია, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ მხოლოდ დასავლეთს მივაჩერდეთ.

- და ამ გაუთავებელი გატაცებების წინააღმდეგ რის გაკეთება შეგვიძლია? - სხვადასხვა მექანიზმი არსებობს, ყველაფერს ერთ ინტერვიუში ვერ მოვყვები. პირადი კონტაქტები, ფული, სხვადასხვა ფორმით ზეწოლა... ეს არის ერთგვარი მინიშნება, მეტს ვერაფერს გეტყვით... ასეთ ქაოსურ რეგიონში თეთრი ხელთათმანებით საქმე არც აქამდე გაკეთებულა და არც ახლა გაკეთდება.

- თითქმის ერთწლიანი ჩაკეტვის შემდეგ ენგურს ხიდი გაიხსნა... - ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, განსაკუთრებით - გალელებისთვის, მაგრამ აფხაზეთთან დაკავშირებით წამოიწია რამდენიმე საკითხმა, რომლებიც ჩვენს განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს. მოგეხსენებათ, როგორც იქნა, დაიწყო ენგურჰესის რემონტი. აღსანიშნავია, რომ ქართულმა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა, რომლებიც მართლაც საქმეს აკეთებენ, აფხაზ კოლეგებთან ერთად დიდი სამუშაო გასწიეს. აფხაზურ საზოგადოებაში სწორედ მათი ძალისხმევით შეიცვალა ნელ-ნელა მიდგომები ელექტროენერგიის ხარჯვასთან დაკავშირებით. სამი წელი ამაზე კულუარულად მუშაობდნენ. მართალია, კიდევ ბევრი რამაა გასაკეთებელი, მაგრამ ეს ენერგეტიკული თემა უმნიშვნელოვანესია, რომლის გარშემოც მუშაობა უნდა გაგრძელდეს. მეორე საკითხია ის, რომ ბოლოს და ბოლოს, რაღაც პასუხი უნდა გაეცეს აფხაზური მხარის ლიდერების - შამბასა და ბჟანიას განცხადებებს იმის თაობაზე, რომ ქართულ მხარესთან ეკონომიკური ურთიერთობების რაღაც ფორმატი უნდა შეიქმნას.

ვფიქრობ, ეს შანსი გამოსაყენებელია. მესმის, რომ ამის უკან რუსები დგანან, მაგრამ ჩვენი მხრიდან პასუხის გაუცემლობა სწორი არ იქნება. გარდა ამისა, ახლახან აფხაზებმა რუსეთის სათათბიროში შეიტანეს მოთხოვნა აფხაზეთისთვის რკინიგზის გახსნის თაობაზე. ვფიქრობ, უნდა დავიწყოთ დისკუსია თემაზე, რას მოგვცემს ამ რკინიგზის გახსნა ან არგახსნა.

რატომ ვამბობ ახლა ამას - მოგეხსენებათ, ყარაბაღის პროცესების შემდეგ საფუძველი ჩაეყარა ახალი სატრანზიტო მარშრუტების შექმნას, ჩვენს მეზობლებს სხვა გეოპოლიტიკური სურვილები გაუჩნდათ, შესაბამისად, მიდგომები ჩვენც უნდა შევცვალოთ. გვჭირდება თუ არა ეს რკინიგზა? იქნებ არც გვჭირდება, მაგრამ ამ თემის ირგვლივ გაუთავებელი მოლაპარაკებები შეიძლება სხვა საკითხების მოსაგვარებლად გამოვიყენოთ; ან იქნებ ეს საკითხი ჩვენთვის სასარგებლო სპეკულაციებისთვის დაგვჭირდეს... ეს ყველაფერი გასაანალიზებელია.

ისეთი მნიშვნელოვანი თემებია გააქტიურებული ჩვენ გარშემო, რომ სრულიად უმნიშვნელო მგონია, რომელიმე პოლიტიკურ ჯგუფი პარლამენტში იქნება თუ არა.

ძალიან მნიშვნელოვანია ისიც, რომ თურქეთი დაბრუნდა სამხრეთ კავკასიაში. მიუხედავად ამის, რომ ის ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორად მიიჩნევა, მას აქვს თავისი სტრატეგიული ინტერესები. რუსეთსა და თურქეთს შორის კავკასიისთვის საუკუნოვანი ბრძოლის განახლების მომსწრენი ვართ. დღეს რეგიონში თავისი ინტერესები აქვთ დასავლეთს, ჩინეთს და ზოგიერთ აღმოსავლურ ქვეყანასაც. ასევე მწვავედ დგება საქართველოში პოლიტიკური ისლამის გააქტიურების თემა, რომელიც იდეოლოგიურ ტერორიზმზეა გადასული და თუ ჩვენ ბარიერებს არ დავაწესებთ, მძიმე შედეგებს მივიღებთ...

დღეს ეს საკითხებია უმნიშვნელოვანესი, რაც შესვლა-არშესვლის თემით გატაცებულ ჩვენს პოლიტიკურ სპექტრს გვერდზე რჩება.