"9-წლიანი მძიმე ისტორია მელიას კისერზე არ არის. განსხვავებული ტიპის ლიდერია და არ შეიძლება მისი დაყენება იმ ადამიანებთან, ვინც..."
"ივანიშვილს ახლა არ უნდა "ქართულ ოცნებასთან" ასოცირდებოდეს, თავის უსაფრთხოებას იცავს და იმიტომ წავიდა, თორემ სულ ეცდება, შეინარჩუნოს გავლენები"
1-ელ მარტს საქართველოში ოფიციალური ვიზიტით მყოფმა ევროპული საბჭოს პრეზიდენტმა, შარლ მიშელმა მედიატორის როლი შეასრულა და მისი ინიციატივითა და მონაწილეობით პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში ხელისუფლებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლებს შორის შეხვედრა შედგა.
"ევროკავშირი არის სანდო პარტნიორი საქართველოსთვის და საქართველო არის მთავარი პარტნიორი ევროკავშირისთვის. ჩვენ ვიზიარებთ იმ ფასეულობებს, რომელიც უკავშირდება დემოკრატიას, კანონიერებას. ჩემი მეორე მთავარი მიზანი არის ის, რომ თქვენ გვერდით ვიყოთ "კოვიდ-19"-თან ბრძოლაში. თქვენ რთული სიტუაცია გაგაჩნიათ ამ კომპლექსურ და რთულ რეგიონში. ჩემი გზავნილი გახლავთ, რომ ახლა და აქ მე ძალიან მაწუხებს ის გაღრმავებული პოლიტიკური კრიზისი, რომელიც საქართველოში არსებობს. არსებული პოლარიზაცია და კრიზისი იმას მეტყველებს, რომ საქართველომ წლების განმავლობაში მოიპოვა დემოკრატია და ეს ყველაფერი თქვენი პრემიერ-მინისტრობის პერიოდში და თქვენი კოლეგების ძალისხმევითაც და ოპოზიციის ლიდერების ძალისხმევითაც უნდა გამოსწორდეს, უნდა დასრულდეს პოლარიზაცია. ნებისმიერი ქვეყნის მთავრობამ უნდა გამოიჩინოს ლიდერული თვისებები და, ასევე, გამოწვევებს გაუსწოროს თვალი, საქართველოს ინტერესებისთვის იმოქმედოს. მე ყველა მხარეს მოვუწოდებ, რომ მოხდეს დეესკალაცია და გაერთიანდეს ძალები იმისთვის, რომ პოლიტიკური დიალოგი შედგეს!
დადგა იმის დრო, რომ ფასილიტაციიდან გადავიდეთ მედიაციაზე. პოლიტიკური დიალოგის დრო დადგა! ეს პროცესი რამდენიმე საკითხს მოაგვარებს", - განაცხადა შარლ მიშელმა და ისიც დასძინა: "ორ კვირაში ბრიუსელში გვექნება საქართველოსთან ასოცირების საბჭოს მომავალი სხდომა, იმისთვის, რომ დავაკვირდეთ, რა პროგრესია მიღწეული სხვადასხვა რთულ საკითხზე. მთავარი გზავნილი შემდეგია: საქართველოს მოქალაქეების ინტერესების დაცვა", - შეთანხმდებიან თუ არა მომდევნო დღეებში ოპოზიცია და ხელისუფლება და რას ფიქრობს ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე? - ამ საკითხებზე გვესაუბრება პარტია "სამართლიანობისთვის" ლიდერი ეკა ბესელია:
- ბუნებრივია, ყველაზე ცუდად ჩატარებულმა არჩევნებმა შექმნა ქვეყანაში ეს პოლიტიკური კრიზისი და ამის დაძლევისა და გამოსავლის პოვნის უნარი "ქართულ ოცნებას" არ აღმოაჩნდა. შეცდომა შეცდომაზე დაუშვა, არადა, უნიკალური შესაძლებლობა იყო იმის, რომ ქვეყანაში კოალიციური ტიპის მმართველობა და დაბალანსებული ძალაუფლება ყოფილიყო; გაყოფილიყო მართვის ინსტიტუტები ისე, რომ მოძებნილიყო ოქროს შუალედი, ამის ნაცვლად, "ქართულმა ოცნებამ" შექმნა უკიდურესად მწვავე პოლიტიკური კრიზისი და მიიღო კარვების ქალაქი, რომელსაც განასახიერებს ცენტრალური ქუჩა. ეს არის მათი უმწიფარი და უგუნური პოლიტიკის შედეგი. დღეს ვფიქრობ, ახალი ნიშნული გაჩნდა ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის ჩამოსვლით. მის მიერ თავის თავზე აღებულმა მედიაციამ ეს პოლიტიკური ჩიხი და დახშული სარკმელი გახსნა და ახალი ჟანგბადი შემოიტანა ქართულ პოლიტიკაში. ევროპული ჟანგბადი შემოვიდა პრეზიდენტი მიშელის სახით, რაც რაღაცნაირად მოგვცემს შანსს, ამ კრიზისიდან გამოვიდეთ. ვფიქრობ, მართლა კარგი შანსია, თუ ჭკვიანურად იქნება გამოყენებული, პირველ რიგში, ხელისუფლების მხრიდან.
- ირაკლი ღარიბაშვილი ცალსახად ამბობს, რიგგარეშე არჩევნებზე არ ვისაუბრებთო, ოპოზიციაც არ იცვლის პოზიციას ამ საკითხზე, მაშინ გამოსავალი რა არის?
- გასაგებია, "ქართულ ოცნებას" ახლა ძალიან ეშინია არჩევნების ჩატარების, რადგან არ ჰყავს ივანიშვილი და არ ჰყავს გახარია, სხვადასხვა კალიბრის, მაგრამ მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ორი ლიდერი, მათ გარეშე არც ლეგიტიმაცია აქვს პარლამენტს და იმ შედეგს, რაც დაიდო. არც შანსი აქვთ გამარჯვების, ამიტომ ძალიან ეშინია "ქართულ ოცნებას", ამიტომ ამბობს ღარიბაშვილი, არ იქნება ახალი არჩევნებიო. თუ გაუვათ, ამას ეცდებიან, მაგრამ იმდენად ხშირად ისმის ახლა პერსონალური სანქციები, ივანიშვილი ამას უფრო მეტად ხედავს. თვეების წინ არავის სჯეროდა ამისი, მაგრამ ახლა რეალურია, რაც იმას ნიშნავს რომ ამ საფრთხეს იხილავს ყველაზე მეტად ახლა ივანიშვილი და მის პარტიაზეა დამოკიდებული, რა ტიპის პრევენციას გააკეთებს. თუ სწრაფად დაინიშნება ვადამდელი არჩევნები, უფრო სწრაფად განიმუხტება სიტუაცია, უფრო სწრაფად მოხდება კრიზისის დაძლევა, თუმცა ეს ნიშნავს, რომ შეიძლება სრულიად მოულოდნელი შედეგები აჩვენოს "ქართულმა ოცნებამ". ვერ წარმომიდგენია, არჩევნებში ისევ მან გაიმარჯვოს. ლოგიკური იქნება მესამე ვადა უკვე იყოს არა ერთპარტიული მმართველობის, არამედ - კოალიციური მმართველობის პერიოდი. ეს არის ტრანზიტული, გარდამავალი პერიოდი, როდესაც უნდა დალაგდეს სისტემა, მართლმსაჯულების რეფორმა უნდა ჩატარდეს, დალაგდეს სიტუაცია. მიაქცევდით, ალბათ, ყურადღებას, რომ ყველა გამოსვლაში შარლ მიშელმა რამდენჯერმე ახსენა მართლმსაჯულების რეფორმა, სასამართლო რეფორმა. დღეს ყველა ამ თემაზე ლაპარაკობს, რადგან ეს არის მთავარი ინდიკატორი იმის, დემოკრატიაა ქვეყანაში თუ ავტორიტარიზმისკენ მივდივართ. პოლიტიკური ჩიხია დღეს, მაგრამ ამ ჩიხში ევროპული ჟანგბადი შემოვიდა.
- იმედი გაქვთ, რომ ეს ვიზიტი შეცვლის ბევრ რამეს? - ძალიან იმედიანად ვარ. 2 კვირაში პრემიერი მიდის ბრიუსელში და მას აუცილებლად მოკითხავენ ამ, დაწყებული მოლაპარაკების შედეგს. მას შეუძლია, შედეგი მანამდეც მიიღოს. მედიაცია უნდა გააგრძელოს ევროკავშირის ელჩმა და ამერიკის ელჩმა, მათ აქვთ ყველა ბერკეტი, რომ მედიაცია შედეგით დასრულდეს.
- იმ ფონზე, როცა ასეთი ხისტია პრემიერის განცხადებები, ამის მიღწევა შესაძლებელია? - მან უკან დაიხია. დღეს სულ სხვა რიტორიკა აქვს, რამდენიმე დღის წინ - სხვა ჰქონდა. ამიტომ სიხისტეს ყოველთვის ჯობია მოზომილი და ფრთხილი განცხადებები.
- რა მოიგო "ქართულმა ოცნებამ" ღარიბაშვილის პრემიერად დანიშვნით? - ღარიბაშვილის მოსვლა პირიქით, ძალიან წამგებიანი და დამაზარალებელი იყო "ქართული ოცნებისთვის". იმიტომ შეირჩა, რომ რესურსი აღარ არის. ერთგულება და მორჩილება არის მნიშვნელოვანი და არა - სიურპრიზები, ის, რაც გახარიას შემთხვევაში მოხდა. რისკების დაზღვევა იყო საჭირო და ასე დააზღვია ივანიშვილმა. ვიწრო პოლიტიკური ხედვა აქვთ, პირადი ხედვა, რაც არ აქვთ გათვლილი სახელმწიფოებრივ შედეგებზე. სამწუხაროდ, ახლა ყველა პროცესი, ნაბიჯი, აგებულია იმაზე, რა შედეგის მომტანია ეს იმ კონკრეტული ჯგუფისთვის. ხალხს არ აქვს იმის განცდა, რომ ხელისუფლება მასზე ფიქრობს. ხალხი სხვაგან არის, ხელისუფლება - სხვაგან.
- გიორგი გახარიას წასვლა რამდენად მოულოდნელი იყო თქვენთვის? - გახარიას წასვლა არ იყო მოულოდნელი, რამდენჯერმე ითქვა, რომ მიდიოდა და გახანგრძლივდა, ამით შიდა პროცესი ჩანდა. ბოლოს გახარიამ სწორი მომენტი და სწორი დრო შეარჩია გადადგომისთვის. საკუთარი პრინციპული პოზიციის დასაფიქსირებლად სწორი გადაწყვეტილება მიიღო. ვფიქრობ, აჩვენა პასუხისმგებლიანი მიდგომა. ეს ყველაფერი იყო შიდადაძაბულობის, კონფლიქტის პროცესის შედეგი და არ იყო პირველი წინააღმდეგობრივი ფაქტი. შიდადაპირისპირება რომ იყო და მისი გაშვება უნდოდათ, ესეც იხილებოდა, მაგრამ სიტუაციას და მომენტს ელოდებოდნენ. გახარიამ სწორად იგრძნო პასუხისმგებლობის ხარისხი, მიხვდა, რა მოჰყვებოდა, მისი პრემიერობის პერიოდში მელიას დაკავების გადაწყვეტილებას თუ მიიღებდნენ.
- ხომ არ ელით, რომ გიორგი გახარია ისევ დაუბრუნდება პოლიტიკას? - გამორიცული არაფერი არის. ვნახოთ, ეს დამოკიდებული იქნება იმაზე, ვინ იქნება პროექტის ავტორი. დამოუკიდებელად, ალბათ, არ მიიღებს ამ გადაწყვეტილებას.
- ხელისუფლებას "ნაცმოძრაობის" ლიდერის, ნიკა მელიას გათავისუფლება მოუწევს? ამას ემხრობით? - მოუწევთ, მიუხედავად იმისა, ვის მოსწონს მელია და ვის არ მოსწონს. მელია, განსხვავებით "ნაცმოძრაობის" სხვა ლიდერებისგან, შემდეგ შემოუერთდა იმ პარტიას. ის 9-წლიანი მძიმე ისტორია მის კისერზე არ არის. განსხვავებული ტიპის ლიდერია და ნამდვილად არ შეიძლება, მისი ერთ სიბრტყეში დაყენება იმ ადამიანებთან, ვინც წინა ხელისუფლებას და იმ სისტემას ქმნიდა. სამართლებრივ მხარეს რაც შეეხება, ერთმნიშვნელოვნად დარღვეული იყო პროცედურა და სამართლებრივი ნორმები. მისი დაპატიმრების დროს სასამართლო გამოჩნდა ისევ, როგორც პოლიტიკური იარაღი. ის მოსამართლე, ვინც ეს გადაწყვეტილება მიიღო, თავისი ბიოგრაფიით უნდობლობას იწვევს და ამ ფაქტით ისევ გამოჩნდა, რომ ქვეყანაში სასამართლოს ხელით ხდება პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღება. აქაც სასამართლო აღმოჩნდა მთავარი აქილევსის ქუსლი, მთავარი პრობლემა, რომელსაც შეუძლია, მთელი დღის წესრიგი და ქვეყანა ააყირავოს. სასამართლო რომ იყოს ამ ქვეყანაში, ასეთი ქაოსი არ იქნებოდა, ამდენს ვერავინ გაბედავდა და ასეთი პოლიტიკური კრიზისი არ შეიქმნებოდა. ისევ იქამდე მივედით, რის გამოც მოხდა ჩემი კონფლიქტი "ქართულ ოცნებასთან" - ეს იყო მართლმსაჯულების რეფორმა. პოლიტიზირებული სისტემაა, მელიას საქმე განსაკუთრებით დამაზიანებელია "ქართული ოცნებისთვის", მით უმეტეს, 20 ივნისის საქმეს უკავშირდება მისი დაკავება და 20 ივნისი "ქართული ოცნებისთვის" უფრო დიდი პრობლემაა, ვიდრე იმისთვის, ვისაც ბრალი აქვს წაყენებული. მორალური, პოლიტიკური და სამართლებრივი პასუხისმგებლობაა აქ მნიშვნელოვანი, როცა გყავს მაკო გომური, რომლის თვალის დათხრის გამო არავინ გყავს დასჯილი, არავის პასუხისმგებლობა არ აუღია, არავინ დაგიკავებია და ამ დროს მელიას აპატიმრებ. ისეთი სპეცოპერაცია ჩაატარეს მძაფრსიუჟეტიან სერიალში მეგონა თავი. ეს როგორ მთავრდება, ამის გაუთვლელობა პოლიტიკური სიბეცეა. ვისაც ამის გათვლა არ შეუძლია, როგორ შეიძლება ხელისუფლებაში იყოს.
- მაშინ რატომ წავიდა ამაზე ხელისუფლება? - იმიტომ, რომ ვერ გათვალა. შეცდომებს უშვებენ იმიტომ, რომ არ აქვთ პოლიტიკური გამოცდილება. ვიღაცამ თქვა, ეს ასე უნდა მოხდეს, მე ასე მინდა და მორჩა. არ გათვალეს, ამას რა შედეგები მოჰყვებოდა. ეს ნიშნავს, რომ ქვეყანაში არ არის არავითარი ინსტიტუტი, არავითარი მაკონტროლებელი ორგანო, განსხვავებული აზრი, პარლამენტში ყველა ერთ ხმაზე ამღერდა და ყველა ერთ ხმაში ლაპარაკობდა. ამიტომ ხდება ეს შეცდომები და მივიღეთ კატასტროფული შედეგი - გადასვლა უკანა პერიოდში.
- ნიკა მელია არ აპირებს გირაოს გადახდას, პროკურატურის განცხადებაც მოვისმინეთ, თქვა, გირაოს თუ გადაიხდის, მივმართავ სასამართლოს და შევუცვლი პატიმრობასო. როცა ვერ ხერხდება კომპრომისი, გამოსავალი რა შეიძლება იყოს? - ხელისუფლებას მოუწევს უკან დახევა. ისეთ ჩიხში შევიდა ეს პროცესი, კომპრომისზე ხელისუფლება უნდა წავიდეს, მისი პასუხისმგებლობაა. უნდა გაეთვალა, რა მოჰყვებოდა ამას და ძალიან მარტივი მისახვედრი იყო, რა ზიანს მოიტანდა მელიას დაკავება. მელია არ გადაიხდის გირაოს, ეს იქნება მის არჩეულ სტრატეგიაზე უარის თქმა. მას მორალური უპირატესობა აქვს და ეს მოიპოვა იმიტომ, რომ კანონის სახელით უკანონობის ჩადენა არის დიდი დანაშაული. ახლა იშველიებენ სასამართლოს გადაწყვეტილებას, არადა, დღეს უამრავ ადამიანს ხელში უჭირავს სასამართლო გადაწყვეტილებები, მაგრამ წლებია, ვერ ხერხდება აღსრულება. დღეს ველაპარაკე ერთ ოჯახს, 6 წელია, სასამართლოს გადაწყვეტილება აქვს, დავა მოიგო, მაგრამ აღსრულება არ ხდება და საკუთარ სახლში ვერ შედის. ასეთი უამრავი საქმეა, თაროზე შემოდებული, უამრავი სასამართლო გადაწყვეტილება აღუსრულებელი, არავინ არ არის პატრონი და გამკითხვი და ეს უნდა აღსრულებულიყო სასწრაფოდ და სხვა გადაწყვეტილებები არ უნდა აღსრულდეს? იქ არ ირღვევა კანონი? ეს არის ყველაზე დიდი უსამართლობა. კანონი უნდა შეასრულოს ყველამ, მაგრამ, პირველ რიგში, ხელისუფლებამ უნდა მისცეს კანონის შესრულების შესაძლებლობა მოქალაქეებს.
- ბიძინა ივანიშვილის გავლენებს ისევ ხედავთ პოლიტიკაში? - გავლენები მას ექნება მანამ, სანამ ამის შესაძლებლობა აქვს. ახლა მას არ უნდა "ქართულ ოცნებასთან" ასოცირდებოდეს, თავის უსაფრთხოებას იცავს და იმიტომ წავიდა, თორემ სულ ეცდება, შეინარჩუნოს გავლენები. იგრძნობა მისი ხელწერა და ეს იქამდე გაგრძელდება, ვიდრე "ქართული ოცნების" მმართველობა არ შეიცვლება.
- ბევრს ლაპარაკობენ მესამე ძალის შექმნაზე და იმასაც ამბობენ, რომ მიდის მოლაპარაკებებიც, თქვენ ხომ არ მიიღეთ ვინმესგან შეთავაზება და რამე სიახლე ხომ არ გაქვთ? - ახლა ყველა ყველას ესაუბრება. ყველა პარტია და ყველა ლიდერი ფიქრობს, სად იქნებოდა მისთვის ოპტიმალური, შესაფერისი პოზიცია და პოლიტიკური სივრცე. რაც შეეხება ჩემს პოზიციას, განსხვავებით სხვა პარტიებისგან და პოლიტიკური ლიდერებისგან, ჩემთვის არ არის მთავარი მიზანი პარლამენტში შესვლა, მანდატის მოპოვება და ხელისუფლებაში დაბრუნება. ჩემთვის მთავარია, რომელი პარტიები იქნებიან მომდევნო პარლამენტში, რომ ჩემი დაწყებული საქმე, მართლმსაჯულების რეფორმა, ბოლომდე მივიყვანოთ და ერთხელ და სამუდამოდ დასრულდეს; ერთხელ და სამუდამოდ ეღირსოს ქვეყანას დამოუკიდებელი სასამართლო. დღეს ამას განვიხილავ პარტიებთან. ჩემთვის მნიშვნელოვანია ისეთი ტიპის მმართველობა მივიღოთ, რომელიც ამ რეფორმის ბოლომდე მიყვანის შესაძლებლობას მოგვცემს. რაც შეხება მესამე ძალას, ალტერნატივას, ამას ვერანაირი ხელოვნური პროცესი ვერ შექმნის, ეს უნდა მოხდეს ბუნებრივად და, ალბათ, ისეთი ლიდერებისგან, რომელიც არ უკავშირდება განსაკუთრებით წინა ხელისუფლებას და - "ქართული ოცნებას". ხალხს "ქართული ოცნება" არ უნდა იმიტომ, რომ დაემსგავსა "ნაციონალუირ მოძრაობას". ორივეს ჰყავს თავისი ამომრჩეველი, მაგრამ არც ერთს არ ჰყავს იმდენი, რომ დამოუკიდებლად გაიმარჯვოს. ძალიან დიდ რესურსს და ფულს ხარჯავს გაყალბებაში და გაყალბების ტექნოლოგიაში "ქართული ოცნება", ამიტომ ალტერნატივა უნდა შეიქმნას ისეთი შემადგენლობით, რომელიც უკავშირდება მომავლის რეფორმას. ერთი ვიცი, ხელოვნურად ვერ შეიქმნება, ბუნებრივად უნდა მოხდეს.
- პოლიტოლოგები ამბობენ, ოპოზიცია შედეგს აქციებით ვერ მიაღწევს, თუ ხელისუფლება არ დაუშვებს შეცდომას და არ მიაქცევს მათ ყურადღებას, ნელ-ნელა აქცია დაიშლებაო. თქვენ არ ჩანდით "ნაციონალების" ოფისში და არც ახლა ჩანხართ აქტიურად აქციებზე, რატომ?
- აქციებს შეუძლია შედეგი გამოიღოს. მე "ნაცმოძრაობის" ოფისში არ ვარ ნამყოფი. მაქვს ჩემი ბარიერები და ჩემი შეზღუდვები, თუმცა, ამის მიუხედავად, არ მიჭირს ჩემი პოზიციის დაფიქსირება, როცა ვხედავ, საქმე უკანონობას ეხება. მე არ ვარ ამ აქციების ორგანიზატორი, თუმცა მხარს ვუჭერ ამ იდეას და საპროტესტო მოძრაობის დროს ქუჩაშიც გამოვდივარ და რუსთაველზეც ვდგავარ. როდესაც ხელისუფლება ხარ და დიალოგი არ გინდა, როცა უკან დახევა არ გინდა, გაყალბებულ ოქმებს ყურადღებას არ აქცევ, სასამართლო არ არის, სადაც ამის გარჩევა და გადაწყვეტა შეიძლება, უბრალოდ, არავინ არის ქვეყანაში, ვინც ბალანსს შეძლებს, არც პრეზიდენტი და არც არავინ, ასეთ დროს არაფერი რჩება, გარდა იმისა, რომ აქციებით გამოხატო პროტესტი. ეს არის ცივილიზებული ფორმა. წვეთ-წვეთად გროვდება ეს უკმაყოფილება და, რა თქმა უნდა, საბოლოოდ შედეგს გამოიღებს, იმიტომ, რომ ამის ალტერნატივა არის პასიურობა, რაც ატუტუცებს ხელისუფლებას და უარესს აკეთებინებს. დრო უნდა, მართვა უნდა პროცესს, ნერვები უნდა და მე მჯერა, რომ შედეგი აუცილებლად იქნება. ვფიქრობ, გუშინ ახალი პროცესი დაიწყო. ევროპულმა ჟანგბადმა გაახსნევინა "ქართულ ოცნებას" დახურული სარკმელი და ვნახოთ, რა შედეგებს მოიტანს. პირადად მე იმედიანად ვუყურებ ამ დიალოგს და ვფიქრობ, შედეგი მოჰყვება.
(სპეციალურად საიტისთვის)