"ჩვენი მხრიდან არის სრული მზაობა, რომ მედიაცია წარმატებით დასრულდეს"
"არ ვფიქრობ, რომ იმ 6 პუნქტიდან რომელიმე დაუძლეველია იმ შემთხვევაში, თუ ყველა მხარეს პოლიტიკური ნება ექნება. კომპრომისი ორივე მხრიდან მნიშვნელოვანია"
ევროსაბჭოს პრეზიდენტის ინიციატივით გამართული პირველი შეხვედრიდან ერთ კვირაში შარლ მიშელმა საქართველოში მედიაციის პროცესში პირად წარმომადგენლად ევროკავშირის მაღალჩინოსანი, შვედი დიპლომატი კრისტიან დანიელსონი დანიშნა. დიპლომატის საქართველოში ჩამოსვლის მიზანია დაეხმაროს იმ პროცესს, რომელიც ამჟამად პოლიტიკურ მხარეებს შორის მიმდინარეობს და მათ საერთო პოზიციის ჩამოყალიბებაში დაეხმაროს. მიუხედავად იმისა, რომ შეთანხმება გარკვეულ ვადაში უნდა დასრულებულიყო, შარლ მიშელის წარმომადგენელი დიპლომატი თბილისიდან კონკრეტული შედეგის გარეშე არ მიდის - დანიელსონი საქართველოდან 15 მარტის დილას უნდა გამგზავრებულიყო, თუმცა ის მხარეებთან გარკვეული შეთანხმების მისაღწევად ქვეყანაში კიდევ ცოტა ხნით დარჩა.
"ქართული ოცნების" თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე აღნიშნავს, რომ "დისკუსიები ბრიუსელის ვიზიტის შემდეგაც გაგრძელდება, სადაც პრემიერი "სავსე ხელებით მიდის". "ქართული ოცნება" შეხვედრის დეტალებზე საუბრისგან თავს იკავებს. განიმუხტება თუ არა სიტუაცია საქართველოში, რას მოიტანს მოლაპარაკებები, შეთანხმდებიან თუ არა მხარეები, ამ საკითხებზე "კვირის პალიტრა" პარლამენტისა და "ქართული ოცნება" - დემოკრატიული საქართველოს" წევრ ნიკოლოზ სამხარაძეს ესაუბრა.
- კონკრეტულად, რა ნაბიჯები შეიძლება გადადგას ხელისუფლებამ ან ოპოზიციამ, ეს მალე გამოჩნდება. თუმცა ძალიან იმედიანად ვარ იქიდან გამომდინარე, რომ ჯერ ერთი, ევროკავშირი ამხელა მნიშვნელობას ანიჭებს საქართველოში ვითარების ნორმალურ კალაპოტში დაბრუნებას. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ მნიშვნელოვანი ქვეყანა ვართ ევროკავშირისთვის. ამ სფეროს სპეციალისტი ვარ და არ მახსენდება ასეთი შიდაპოლიტიკური კრიზისის დროს ევროსაბჭოს პრეზიდენტს რომელიმე ქვეყანაში სპეციალური წარმომადგენელი გამოეყოს. ჩვენი მხრიდან არის სრული მზაობა, რომ მედიაცია წარმატებით დასრულდეს.
- როგორი იქნება წარმატებული მედიაციის დასასრული? ცხადია, პოლიტიკური ჩიხიდან გამოსავალი საპოვნელია... - წარმატებული მედიაციის დასასრული იქნება შეთანხმების მიღწევა, ხელმოწერა შეთანხმების დოკუმენტზე. ჩვენ მზად ვართ წავიდეთ გონივრულ კომპრომისზე. ამაში, რა თქმა უნდა, იგულისხმება რეფორმების პაკეტი. საარჩევნო რეფორმაზე, როგორც იცით, წინ ვართ წასული, გაგზავნილიც არის ეს პაკეტი ევროპაში და დარწმუნებული ვარ კარგი დასკვნა მოვა.
სასამართლო რეფორმაზეც, რომელიც ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, უნდა გაგრძელდეს მუშაობა იმ პარტიებთან ერთად, რომლებიც პარლამენტში შემოვლენ. პარლამენტში როლების და პასუხისმგებლობის გადანაწილებაც მნიშვნელოვანია. ჩვენ საპარლამენტო რესპუბლიკა ჩამოვაყალიბეთ და მას აქვს თავისი წესები, როგორ უნდა იფუნქციონიროს როგორც მმართველმა ძალამ, ისე ოპოზიციამ. ოპოზიციამ სწორედ თავისი ბერკეტები უნდა გამოიყენოს, რომ გააკონტროლოს ხელისუფლება, რაზეც მოლაპარაკებებზეც იყო საუბარი.
- ანუ შარლ მიშელის 6 პუნქტიდან ყველას შესრულება მოსალოდნელია?
- არ ვფიქრობ, რომ იმ 6 პუნქტიდან რომელიმე დაუძლეველია იმ შემთხვევაში, თუ ყველა მხარეს პოლიტიკური ნება ექნება. კომპრომისი ორივე მხრიდან მნიშვნელოვანია.
- ვადამდელი არჩევნების მიზანშეწონილობის ან პატიმრების საკითხზე რა აზრისაა ბატონი დანიელსონი? - შეხვედრაზე მას თავისი აზრი არ გამოუთქვამს, მხოლოდ ისმენდა მხარეთა პოზიციებს. მელიასთან დაკავშირებით ძალიან მარტივად დგას საქმე, თუ გირაოს გადაიხდის, მას რამდენიმე საათში შეუძლია დატოვოს საპატიმრო. ამიტომ ეს საკითხი მასზეა დამოკიდებული. ევროკავშირის წარმომადგენლები კარგად ხვდებიან, რომ მელიას გამოშვება მის ხელშია, ამიტომ ასეთი მოთხოვნა არც იდგა.
რაც შეეხება ვადამდელ არჩევნებს, ამას სჭირდება წინა პირობები. ვიღაცის დაძახილზე, თუნდაც ის პოლიტიკური პარტია იყოს, ვადამდელი არჩევნები არ ინიშნება. ჯერ ერთი, ეს ცუდი პრეცედენტი იქნება. მაშინ ნებისმიერი არჩევნების შემდეგ ვიღაცას შეიძლება შედეგები არ მოეწონოს, გამოუცხადოს ბოიკოტი, მოითხოვოს ვადამდელი არჩევნები და თუ არ დაინიშნება, იტყვის, აი, მაშინ თუ დანიშნეთ, ახლა რატომ არაო. სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე ვიღაცის მოთხოვნის გამო პრეცედენტის დაშვება დაუშვებელია.
ვადამდელი არჩევნებისთვის საჭიროა წინა პირობის არსებობა. ეს უნდა იყოს ან სამართლებრივი მტკიცებულებები, ან სახელისუფლებო კრიზისი, ან ხელისუფლების მხარდაჭერის ისეთი ვარდნა საზოგადოებაში, როცა ხელისუფლებას აღარ აქვს მანდატი, რომ მართოს ქვეყანა. შესაბამისად, ამ სამი მოცემულობის შესახებ ჩვენ გვექნება დისკუსია და თუ ამ სამიდან რომელიმე დადგა ქვეყანაში, მაშინ დავთანხმდებით.
შარლ მიშელის დოკუმენტში სიტყვა "პოტენციური ვადამდელი არჩევნები" რომ წერია, აქ მთავარი სიტყვა პოტენციურია და შემთხვევით არ წერია. პოტენციური ვადამდელი არჩევნები ნებისმიერ ქვეყანაში ნებისმიერ მომენტში შეიძლება ჩატარდეს, ვიმეორებ - თუ სახელისუფლებო კრიზისი იქნება ან ისეთი ვარდნა აქვს ხელისუფლებას საზოგადოებაში, რომ შეუძლებელია მართოს ქვეყანა.
- ეუთო/ოდირის დასკვნის შემდეგ გამოქვეყნდა IRI-ს დასკვნა, რომელიც ხელისუფლების სასარგებლოდ ამბობს, რომ შესაძლოა იყო ხარვეზები, თუმცა მათი მასშტაბი არ ახდენს გავლენას არჩევნების შედეგზე. - ასევე არ უნდა დაგვავიწყდეს ნარიშკინის, რუსეთის საგარეო დაზვერვის ხელმძღვანელის, განცხადება, რომელიც არ იყო ჰაერზე ნათქვამი. მათ დაინახეს, რომ ევროკავშირი ძალიან დაინტერესდა ვითარებით, ჩაერთო შიდა კრიზისის მოლაპარაკებებში და შესაბამისად, ჩათვალეს, რომ ამით ხელი შეეშალათ მედიაციისთვის. რუსეთისთვის ნამდვილად არ არის სასარგებლო ევროკავშირი ასე გააქტიურდეს საქართველოში. მედიაცია წარმატებით თუ დასრულდა, ეს ნიშნავს, რომ ევროკავშირი ბევრად მეტ გავლენას მოიპოვებს საქართველოში, რომელიც უფრო მეტად დაუახლოვდება ევროკავშირს. ამას კარგად გრძნობენ რუსები და ეს განცხადება სწორედ ამის საწინააღმდეგოდ იყო გაკეთებული.
ამას დავუმატოთ IRI-ს დასკვნა, რომელიც ეუთო/ოდირის, ნატოს საპარლამენტო ასამბლეისა და სხვათა მორიგი დასკვნაა. თითქმის ყველგან ის წერია, რომ საქართველოში არჩევნები ჩატარდა თავისუფალ კონკურენტულ გარემოში, დაცული იყო ადამიანის ფუნდამენტური უფლებები, რომ იყო ხარვეზები და ხელისუფლებას მოუწოდებს, აღმოფხვრას, თუმცა ხარვეზებს ამომრჩევლის ნებაზე გავლენა არ ჰქონია. ეს მინიშნებაა ყველასთვის, რომ ამომრჩევლის ნებას ყველამ პატივი უნდა სცეს.
- ვიდრე ფარულ ჩანაწერებზე გამოძიება დასრულდება და მისი ავთენტურობა დამტკიცდება, მასში დანაშაულის ნიშნებს და დანაშაულის წახალისებას თუ ხედავთ? - სანამ არ დამტკიცდება ამ ჩანაწერების ავთენტურობა და თარიღი, მგონი, მეორე ეტაპზე გადასვლა არაა მთავარი. შეიძლება ახლა ჩვენც ჩაგვწეროს ვიღაცამ, მერე მიამონტაჟოს და სრულიად სხვა საუბარი გამოიყვანოს. ამიტომ სანამ ყველაფერი არ დადგინდება, შინაარსზე საუბარი ნაადრევია. მით უმეტეს, ამ საუბრის მონაწილე პირებმა თქვეს, რომ ეს არის 2010-2011 წლის ჩანაწერები.
მიმაჩნია, რომ ქართველი საზოგადოება არ არის იმის ღირსი, რომ ჩვენი პოლიტიკური კლასი ასე ექცეოდეს საზოგადოებას, იწერდნენ საუბრებს და ამას იყენებდნენ. ეს ერთხელ და სამუდამოდ უნდა დასრულდეს. ჩანაწერის გამოქვეყნება იყო მოლაპარაკების ჩაშლისკენ გადადგმული კიდევ ერთი ნაბიჯი. ჩვენ კარგად გვახსოვს ამ მასალების გამოქვეყნებამდე რამდენიმე პოლიტიკოსმა გააკეთა განცხადება მოლაპარაკების ჩაშლაზე, მაგალითად, თქვეს, რომ პლებისციტი მიუღებელია და ა.შ. თუმცა მას შემდეგ, რაც ამას უცხოელი პარტნიორებისგან დიდი ყურადღება არ მიექცა და არც საზოგადოებაში მოჰყოლია დიდი აჟიოტაჟი, მიხვდნენ, რომ ეს ჩანაწერები არ გამოდგებოდა მოლაპარაკების ჩასაშლელად. მერე დაეწყვნენ და თქვეს, რომ ამ ჩანაწერის მიუხედავად, დავსხდებით მოლაპარაკების მაგიდასთანო.
- რაც შეეხება "ტვ პირველს", როცა სასამართლომ თავისი განჩინებით საგამოძიებო უწყებას დართო ნება, რომ "საგამოძიებო მოქმედების ჩამტარებელ პირს ან ორგანოს უფლება აქვს გამოიყენოს იძულების პროპორციული ზომა", ეს ჩანაწერი მედიაზე იერიშად და ზეწოლად შეფასდა. თქვენ რას ფიქრობთ? - თავიდან მეც გამიჩნდა კითხვები და იურისტებს ვკითხე, რომლებმაც მითხრეს, რომ ეს არის ჩვეულებრივი შაბლონური ჩანაწერი და ასეთი ჩანაწერები ხშირად ხვდება სასამართლოს გადაწყვეტილებებში, როცა ჩანაწერების ამოღებაზეა საუბარი. თუმცა ამის მერე გაკეთდა პროკურატურის განცხადებები, რომ არანაირ ზეწოლას, იერიშს და ა.შ. ადგილი არ ექნება, ამიტომ ეს უსაფუძვლო ისტერიკული ფონის შექმნისთვის არის გამოყენებული. არა მგონია, ვინმე ემზადებოდეს იმისთვის, რომ ტელევიზიაში შევარდეს და იქიდან მასალები ამოიღოს. ამის საშიშროება, ვიღაც სადღაც შევარდეს, ნამდვილად არ არის.