გია ხუხაშვილი: ”ქვეყნის ღალატის ბრალდებით ადამიანს მორალურად ანადგურებენ, რაც ფიზიკურ განადგურებაზე უარესია”
"მედიაპალიტრის" რამდენიმე ვებგვერდზე ჩატარებულ გამოკითხვაში საზოგადოებამ ის ექსპერტები დაასახელა, რომელთაც ყველაზე მეტად ენდობა. განსაკუთრებული გამოხმაურება "ინტერპრესნიუსის"" იმ გამოკითხვას ჰქონდა, რომელშიც 4617 მკითხველი მონაწილეობდა. კითხვაზე: - რომელ ექსპერტს ენდობით ყველაზე მეტად"? - პასუხები ასე გადანაწილდა:
სოსო ცისკარიშვილი - 24,5%;
ლადო პაპავა - 20%;
გია ხუხაშვილი - 12,8%;
ირაკლი სესიაშვილი - 7,9%;
რამაზ საყვარელიძე - 7,4%;
კახა კაციტაძე - 7,1%;
სოსო ცინცაძე - 6,7%;
გიორგი მარგველაშვილი - 5,4%;
ალექსანდრე რონდელი - 3,8%;
გია ნოდია - 2,3%;
მიხეილ თავხელიძე - 1,2%;
ნიკა ჩიტიძე - 0,9%.
საგულისხმოა, რომ ამ ჩამონათვალის პირველ ექვსეულში "დამოუკიდებელ ექსპერტთა კლუბის" წევრები მოხვდნენ.
ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებსა და აქტუალურ თემებზე სამსჯელოდ "სახალხო დარბაზში" "კვირის პალიტრამ" სწორედ ამ რეიტინგში მონაწილე ექსპერტები მოიწვია:
- ახლა ხშირად ამბობენ, რომ 26 მაისის შემდეგ საქართველოში ახალი რეალობა დაიწყო. ძნელია არ დაეთანხმო, რადგან სწორედ 26 მაისის მერე შემოვიდა საგადასახადო სამსახური "მედიაპალიტრაში" (რაც "პალიტრა თ"-ის მიერ გავრცელებულ 26 მაისის დარბევის ამსახველ კადრებს დაუკავშირდა); 26 მაისს გადაღებულ ფოტოებს დაუკავშირა თავისი დაპატიმრება ე. წ. "ფოტორეპორტიორების საქმეში" ბრალდებულმა გიორგი აბდალაძემ და 26 მაისის გამოძახილად, ეკლესიასა და პატრიარქზე შურისძიების მცდელობად მოინათლა კანონი "რელიგიების სტატუსის" შესახებ. თქვენ აკავშირებთ თუ არა ამ ამბებს 26 მაისთან?
სოსო ცისკარიშვილი: "საინტერესოა მოვლენათა განვითარების ის კრიალოსანი, რომლის მომსწრენიც გავხდით მაისის ბოლოდან. ამ ხელისუფლებისთვის 26 მაისი ჯერ არ დამთავრებულა. ის ჩარჩა 26 მაისში, ცდილობს გამოსვლას, მაგრამ ამ ეიფორიაში ერთიმეორეზე არაადეკვატურ ნაბიჯებს დგამს. მერე კი ცდილობს ერთი არაადეკვატური ნაბიჯი მეორე კიდევ უფრო გამაოგნებელი და არაადეკვატური ნაბიჯით მიჩქმალოს.
26 მაისს მე ვუყურებდი "მაესტროს" და ვუსმენდი "რადიოპალიტრას". როგორც ჩანს, საზოგადოებაზე შურისძიების სურვილი იმ ღამეს მშვიდობიანი მომიტინგეების დასჯით არ ამოწურულა. იმის მერე ისევ აპატიმრებენ აქციის მონაწილეებს და ჟურნალისტები, რომლებიც პროფესიულ მოვალეობას ასრულებდნენ, ხელისუფლების კიდევ ერთი სამიზნე გახდნენ. ყველანი დაზაფრული ვიყავით, "მედიაპალიტრის" ექვსი საწარმო რომ დალუქეს. ხელისუფლებისთვის მოულოდნელი იყო ის აჟიოტაჟი, რაც "მედიაპალიტრაში" საგადასახადო სამსახურის შემოსვლას მოჰყვა, რადგან საზოგადოების ასე მყისიერი რეაგირება არ მოჰყოლია თუნდაც "იმედის" დარბევას. ჯერ კიდევ უცნობია, რა ინფორმაცია წაიღეს საგადასახადო სამსახურის თანამშრომლებმა "მედიაპალიტრიდან", რა დოკუმენტაცია მიაქვთ-მოაქვთ დღეს, ვინ რას გეგმავს ამასობაში, ვინ ვის რას უპირებს და რა დასკვნა დაიწერება. ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, რამდენად აქტიური იქნება ქართველი საზოგადოება იმ პროცესების აღსაკვეთად, რომელიც არ გამიკვირდება, ამ ხელისუფლებას ჰქონდეს ჩაფიქრებული პოპულარული და ავტორიტეტული მედიასაშუალებებისა და საზოგადოებრივი ჯგუფების წინააღმდეგ".
გია ხუხაშვილი: "მედიაპალიტრის" გამოკითხვა საინტერესოა იმით, რომ მან ექსპერტთა მიმართ საზოგადოების ნდობა გამოიკვლია. ზოგიერთმა ექსპერტმა უნდა გაითვალისწინოს, - მხოლოდ კვალიფიკაცია არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ ენდონ. საქართველოში დღეს ისტორიული პერიოდია და დიდი მნიშვნელობა ენიჭება იმ ადამიანების მოქალაქეობრივ პოზიციას, რომლებიც გარკვეულწილად ამინდს ქმნიან ქვეყანაში.
საგადასახადო სამსახურის შემოწმება არ არის პრობლემა. პრობლემა ის არის, ერთდროულად რამდენიმე ბიზნესსტრუქტურაში რომ შევიდნენ, რაც "შემთხვევითი შერჩევით" წარმოუდგენელია მოხდეს. სინამდვილეში, ეს არის სისტემური შეტევა და ჩემი აზრით, მისი მიზანი მხოლოდ საგადასახადო შემოწმება არ არის.
"პალიტრა" ქართულ მედიაში ერთადერთი კომერციულად მომგებიანი პროექტია, "კვირის პალიტრა" ბეჭდურ მედიაში ყველაზე მრავალტირაჟიანი გაზეთია, "მედიაპალიტრას" ინტერნეტსეგმენტში, სატელევიზიო და რადიოსივრცეშიც მაღალი რეიტინგი აქვს, ლიდერობს და ამიტომაც სახიფათო შეიქნა ხელისუფლებისთვის. არა მგონია, ხელისუფლებას მედიაჰოლდინგის დახრჩობა ჰქონდეს გადაწყვეტილი. ეს უფრო საბლის გამობმის მცდელობას ჰგავს. ასეთ დროს ბევრია დამოკიდებული საზოგადოებისა და ჟურნალისტების კონსოლიდაციაზე, მფლობელებსა და მკითხველებზე. თქვენ სახიფათო გახდით თავისუფლების მაღალი ხარისხის გამო. ის პირები, რომლებიც ახლაც ამოწმებენ "პალიტრას", დღეს მხოლოდ მუშაობენ, ჯერ დავალება არა აქვთ. მათ ბოლოს ეტყვიან, რა უნდა ქნან. ასე მგონია, ჯერ ხელისუფლებასაც არა აქვს მკაფიოდ ჩამოყალიბებული, რას გააკეთებს. ამიტომ ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რომ შემოწმება სამართლიანად ჩატარდეს. შემოწმების დასრულებისას გამოჩნდება თქვენთან პოლიტიკური მოტივით შემოვიდნენ თუ სხვა მიზეზით".
რამაზ საყვარელიძე: "როდესაც "შემთხვევითი შერჩევის" პრინციპის" საფუძველზე ერთი მედიასტრუქტურის ექვსი ობიექტი მოწმდება, ბუნებრივია, ჩნდება ეჭვი და მას გაქარწყლება უნდა. ნუ გვთვლიან იდიოტებად!"
სოსო ცისკარიშვილი: "ამ ხელისუფლებას მანია აქვს, ერთი პროფესიის ხალხს ჯგუფურად შეუტიოს ან დააპატიმროს".
რამაზ საყვარელიძე: "ხელისუფლებამ პატრიარქის სიტყვასაც არ გაუწია ანგარიში. ხომ შეიძლებოდა მისი სიტყვის გაზიარება, რომ ქვეყანა არ აღმოჩენილიყო დარტყმის ქვეშ. რა შუაში იყო 26 მაისთან სამეცნიერო დაწესებულებები, რომელთაც ხელის ერთი მოსმით შეუწყვიტეს დაფინანსება. ხელისუფლებას საზოგადოების წინააღმდეგ დიდი ფრონტი აქვს გაშლილი. 26 მაისი იყო ერთი ეტაპი. მას შემდეგ უფრო მასშტაბურად შეუტიეს ერთადერთი მიზნით - საზოგადოების მორალურად გასატეხად. ახლა იმაზე მუშაობენ, ვინ გატყდება, ვინ დაეთანხმება, რომ ძალა აღმართს ხნავს. ჩემი აზრით, ხელისუფლება ახალი კრიზისისთვის ემზადება და მას მორჩილი საზოგადოება სჭირდება".
ნიკა ჩიტიძე: "მხოლოდ ხელისუფლების ნაკლი არ უნდა დავინახოთ. 21-26 მაისის მოვლენებამდე საერთაშორისო რესპუბლიკურმა და დემოკრატიულმა ინსტიტუტებმა ჩაატარეს სოციოლოგიური კვლევა, რომლის მიხედვითაც 1%-ზე ნაკლები იყო იმ პოლიტიკოსების რეიტინგი, ვინც ქუჩაში გამოვიდა და ქართველი ხალხის სახელით ლაპარაკობდა. საზოგადოების სახელით სპეკულირება არ შეიძლება. ზოგიერთმა ოპოზიციურმა ლიდერმა ხელისუფლების პროვოცირება სცადა რუსთაველის პროსპექტზე აქციის გამართვით და თავის მსხვერპლად წარმოჩენით. ხელისუფლების ქმედებებიდან არ მომეწონა დამატება სისხლის სამართლისა და სამოქალაქო კოდექსებში, რომელიც აქციის ჩატარების შეზღუდვებს ეხებოდა. ეჭვს იწვევს 26 მაისიდან მოკლე დროში "მედიაპალიტრაში" საგადასახადო სამსახურის შემოსვლაც".
ირაკლი სესიაშვილი: "ვფიქრობ, საზოგადოებაზე ხელისუფლების ზეწოლის გაძლიერება არა 26 მაისს, არამედ 2012 წლის არჩევნებს უკავშირდება. დღეს ხელისუფლება დაზვერვას აკეთებს. სახეზე ტალახი მიისხა და გადაწყვიტა, ყველა შავი საქმე ახლა გააკეთოს და არჩევნებისთვის მოემზადოს. კარგად იცის, რა რეიტინგიც აქვს და ცდილობს, არჩევნებამდე ყველანაირი დისკომფორტი მოიხსნას.
- რა შეიძლებოდა ყოფილიყო ხელისუფლებისთვის დისკომფორტული?
- თუნდაც ნინო ბურჯანაძე და ე. წ. რადიკალები. ამიტომაც დაერივნენ მათ. ამ ხელისუფლებისთვის კიდევ ერთი დისკომფორტი არის მედია და ამიტომაც უტევენ. თუ ამას საზოგადოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების რეაგირება არ მოჰყვებოდა, ხელისუფლება შემდგომ ნაბიჯს გადადგამდა.
ასევე დაუფარავად დაესხნენ თავს ეკლესიას. ხელისუფლებამ აქაც მოსინჯა ვითარება. თუ არც ეკლესიას და არც საზოგადოებას რეაქცია არ ექნებოდა, მერწმუნეთ, უფრო გაბედულ ნაბიჯს გადადგამდა ეკლესიის წინააღმდეგ. ეკლესია ამ ხელისუფლებისათვის არის კონკურენტი, რომელსაც მორალურად და სულიერად მეტი ძალა და ავტორიტეტი აქვს, ვიდრე ხელისუფლებას. ხელისუფლებას განზრახული აქვს შავი სამუშაო სექტემბრამდე მოითავოს. ამიტომაც შეუტიეს ფოტორეპორტიორებსაც და ბიზნესმენებსაც. შეიარაღებულ ძალებშიც იგივე პროცესია. საკონტრაქტო მოსამსახურეებს ყრიან ჯარიდან.
სააკაშვილი თბილისში თავს მშვიდად ვერ გრძნობს და ამიტომ გადააქვს პარლამენტი ქუთაისში. თბილისში ეშინია, რომ ვინმე, დათო ფაცაციასნაირი, მკვლელს დაუძახებს. წინასწარ გეუბნებით, სააკაშვილი 2012 წლის გაყალბებული არჩევნების "გაპრავებაზე" ახლავე ზრუნავს. გააყალბებს არჩევნებს, გადაკეტავს გვირაბს, ახალი დეპუტატები ქუთაისში გადაფრინდებიან და ნაჩქარევად დამტკიცდება ახალი პარლამენტი.
- ფოტორეპორტიორებისთვის წაყენებული ბრალდებები და მათი დანაშაულის დამადასტურებელი მსჯელობანი რამდენად იყო დამაჯერებელი?
ირაკლი სესიაშვილი: "სამართალდამცავი ორგანოებისადმი უნდობლობა უფრო მაღალია, ვიდრე ის არგუმენტები, რაც გაახმაურეს. სამართალდამცავთა თქმით, დაკავებულებს ხელი მიუწვდებოდათ საიდუმლო ინფორმაციაზე. ეს ნიშნავს, რომ ხელში ჩაუვარდათ საიდუმლო ინფორმაცია. მაშინ ჩნდება კითხვა - როგორ? საიდუმლო ინფორმაცია პრეზიდენტის რეზიდენციაში ხომ არ არის მიმოფანტული? ყოველ საიდუმლო დოკუმენტზე კონკრეტული პირია პასუხისმგებელი. თუ სამ კაცს იმისთვის იჭერენ, რომ საიდუმლო ინფორმაცია ჩაუვარდათ ხელთ, მაშინ ამ ინფორმაციაზე პასუხისმგებელი პირებიც ხომ უნდა დაისაჯონ, მათ სახელმწიფო უხდიდა ფულს ინფორმაციის დაცვისთვის. ხელისუფლება უკვე ასლან აბაშიძის მანიითაა შეპყრობილი. ნებისმიერ სახელმწიფო დაწესებულებასთან რომ მიხვიდეთ და ხელში აპარატი დაიჭიროთ, გეტყვიან, აქ გადაღება არ შეიძლებაო, მიუხედავად იმისა, რომ ამკრძალავი ნიშანი არ დგას".
რამაზ საყვარელიძე: "ეს ხდება XXII საუკუნეში, როდესაც დაინტერესებულ ადამიანს შეუძლია მანქანის ნომერი გადაიღოს კოსმოსიდან".
სოსო ცისკარიშვილი: "რაც უნდა მალემრწმენი ვიყო, მაინც მაქვს ფოტორეპორტიორების დაკავებაზე ეჭვი. ასე მგონია, ზოგიერთ ჩვენს სამართალდამცავს ბავშვობაში შტირლიცობანას თამაში უყვარდა და დღესაც განაგრძობს.
არ გამკვირვებია უდანაშაულო ადამიანების ჯაშუშობის ბრალდებით დაკავება. ამ ბრალდებით იმიტომ, რომ ასეთ დროს ძიება დახურულია, ადვილად ვერავინ ჩაყოფს ცხვირს და ვერ დაინახავს, რომ მეფე შიშველია. ხელისუფლება მუდმივად გადასაფარავ თემებს ეძებს. მუხროვანის ამბოხების გადასაფარად დააპატიმრეს ვახტანგ მაისაია, რომელიც დღემდე არ არის ცნობილი, ვის სასარგებლოდ ჯაშუშობდა.
26 მაისის თემა "მედიაპალიტრაში" შემოსვლით გადაიფარა, ეკლესიისა კი ფოტორეპორტიორების დაკავებით. ხელისუფლება ცდილობს, ქვეყანაში გაუთავებელი ბაკქანალია იყოს და ერთი არაადეკვატური ნაბიჯი მეორით მიჩქმალოს".
- ირაკლი გედენიძე პრეზიდენტის პირადი ფოტოგრაფი იყო, მაგრამ მან გადაიღო 26 მაისის დარბევის ფოტოები და გაავრცელა. ამ ნაბიჯს როგორ შეაფასებთ?
გია ხუხაშვილი: "გედენიძემ დაარღვია კორპორაციული ეთიკა, მაგრამ საზოგადოებრივი ინტერესებიდან გამომდინარე, სწორად მოიქცა. როდესაც ვიღაცასთან მუშაობ და ხელფასს იღებ, ვალდებულებები გეკისრება, მაგრამ ამ შემთხვევაში მას მორალური პასუხისმგებლობა უნდა დაჰკისრებოდა და მაქსიმუმ, სამსახურიდან უნდა გაეთავისუფლებინათ. გედენიძის საქციელს მე გმირობას დავარქმევდი. ძალიან მნიშვნელოვანია ჟურნალისტური სოლიდარობა, რომელიც მოჰყვა ფოტორეპორტიორების დაპატიმრებას.
ეს არის ტესტი ქართველი საზოგადოებისთვის. ყველანი მსაჯულები უნდა გავხდეთ. ფოტორეპორტიორების საქმეზე ვერდიქტი ქართველმა საზოგადოებამ უნდა გამოიტანოს და აიძულოს ხელისუფლება, მისი ვერდიქტი აღასრულოს. ეს უნდა იყოს უკომპრომისო ბრძოლა. ყოველდღიურად უნდა შევახსენოთ ხელისუფლებას, რომ სასამართლო და ვერდიქტი სამართლიანი უნდა იყოს. ყოველდღიურად უნდა ვიბრძოლოთ, რომ დაკავებულებმა მარტო არ იგრძნონ თავი".
- ჟურნალისტური კორპუსის ნაწილმა არასწორად და არაფრისმომცემად მიიჩნია შს მინისტრ მერაბიშვილთან შეხვედრა, თქვენ როგორ ფიქრობთ?
გია ხუხაშვილი: "ვანო მერაბიშვილთან შეხვედრა თუნდაც იმიტომ იყო მნიშვნელოვანი, რომ უკვე ამ საქმის ნაწილობრივ გახსნაზე დაიწყო ლაპარაკი ხელისუფლებამ. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ მერაბიშვილმა განაცხადა, აბდალაძესა და გედენიძესთან ქურციკიძის საუბარს კავშირი არა აქვს მათ ჯაშუშობასთანო. ჩანაწერს, რომელსაც მთავარ ბრალდებად უყენებდნენ დაკავებულებს, თავად ხელისუფლება აღიარებს რიგით კერძო საუბრად. ეს მხოლოდ იმის საჩვენებლად გვჭირდებოდა, რომ ეს პირები ერთმანეთს იცნობდნენო(?).
- თქვენი აზრით, რის გამო დაისაჯნენ ფოტორეპორტიორები?
სოსო ცისკარიშვილი: "ჩვენ მხოლოდ ვერსიებზე შეგვიძლია ლაპარაკი.
გია ხუხაშვილი: "მე ვენდობი გია აბდალაძის განცხადებას, ალბათ, 26 მაისს გადაღებული ფოტოების გამო დამაპატიმრესო. ეტყობა, ემოციური ადამიანია და წარმომიდგენია, როგორ განიცდის ქვეყნის ღალატში ბრალდებას. ასეთი ბრალდებით ადამიანს მორალურად ანადგურებენ, რაც ფიზიკურ განადგურებაზე უარესია".
რამაზ საყვარელიძე: "ჯაშუშური ქსელის გამოვლენა თუ უნდოდათ, ფოტორეპორტიორებს უნდა დაჰკვირვებოდნენ. თუკი ასეთი ქსელი მართლაც გამოვლინდა, ეს იქნება აღიარებითი ჩვენების საფუძველზე და ზეწოლის შედეგად. ასეთი მეთოდები ძალიან ჰგავს საბჭოთა ხელისუფლების ქმედებებს ადრეულ ეტაპზე, როდესაც დასმენით ავლენდნენ ჯაშუშურ ქსელებს".
ნიკა ჩიტიძე: "სისხლის სამართლის კოდექსში არის 154-ე მუხლი, რომელიც ჟურნალისტური საქმიანობისათვის ხელის შეშლისთვის, თუ არ ვცდები, გულისხმობს თავისუფლების 4 წლამდე აღკვეთას. არსებობს 314-ე მუხლიც, სადაც ლაპარაკია ჯაშუშურ საქმიანობაზე და ითვალისწინებს 8-დან 20 წლამდე პატიმრობას. თუ ფოტორეპორტიორები უდანაშაულონი არიან, უნდა დაისაჯონ ისინი, ვინც უკანონოდ აღუკვეთა მათ თავისუფლება, მაგრამ თუ დამტკიცდა, რომ ჯაშუშურ საქმიანობას ეწეოდნენ, მათზე უსათუოდ უნდა გავრცელდეს 314-ე მუხლი. ამ საქმის ზედმეტი პოლიტიზება არ უნდა მოხდეს".
გია ხუხაშვილი: "ნებისმიერ უცხოურ ორგანიზაციასთან თანამშრომლობისათვის შეიძლება ადამიანს 314-ე მუხლით წაუყენონ ბრალი. მიმაჩნია, რომ ეს მუხლი საკონსტიტუციო დავის საგანი უნდა გახდეს".
- გიგა ბოკერიას თქმით, შეთქმულების თეორიაა, რომ ფოტორეპორტიორები 26 მაისს გადაღებული ფოტოების ან მათი პროფესიული საქმიანობის გამო დააკავეს.
გია ხუხაშვილი: "ხელისუფლებას თვითონ აქვს მიდრეკილება შეთქმულების თეორიებისკენ".
სოსო ცისკარიშვილი: "შეთქმულების თეორიის საუკეთესო ნიმუში იყო ფილმი "ენვერი" და სიმონ კილაძის დაპატიმრება. უშიშროების საბჭოს მდივანმა შეთქმულების თეორიის ავტორები თავად უნდა გამოავლინოს, რომ ქვეყანას საშიშროება არ ჰქონდეს".
- მიუხედავად განცხადებებისა, რომ უდანაშაულონი იყვნენ, ფოტორეპორტიორებმა ბრალი მაინც აღიარეს. რას იტყვით იმ უცნაურობაზე, რომ ადვოკატ ეკა ბესელიასთან შეხვედრისას გიორგი აბდალაძე უარს აცხადებდა აღიარებითი ჩვენების მიცემაზე, მაგრამ საუბრიდან 10 წუთის შემდეგ აბდალაძემ ვიდეოკამერების წინ მისცა აღიარებითი ჩვენება?
ირაკლი სესიაშვილი: "ჩანს, ფოტოგრაფების საქმე აბსოლუტურად მოუმზადებელი ჰქონდათ. არ გააჩნდათ ფაქტები და მყარი არგუმენტები, მაგრამ ფოტორეპორტიორების დაკავება მათ ეკლესიაზე თავდასხმის გადასაფარად გამოიყენეს. მას შემდეგ, რაც საზოგადოებამ პროტესტი გამოხატა და მას შემდეგ, რაც ფოტორეპორტიორებმა უარი თქვეს აღიარებითი ჩვენებების მიცემაზე, ხელისუფლება პრობლემის წინაშე დადგა და ყველაფრის ფასად შეეცადა დაკავებულებისაგან ბრალის აღიარება მოეპოვებინა. ეს არა იმდენად მათი ბრალეულობის სასამართლოზე დასამტკიცებლად, არამედ უფრო იმისათვის, რომ ხელისუფლება და საგამოძიებო ორგანოები გამოსულიყვნენ ამ რთული ვითარებიდან და სირცხვილი ჩამოერეცხათ. აშკარაა, ეს იყო პოლიტიზებული საქმე და სხვა მოვლენის გადაფარვას უკავშირდებოდა. ამ შემთხვევაში ჩემთვის, როგორც რიგითი მოქალაქისათვის აღიარებითი ჩვენებები კიდევ ერთხელ მიანიშნებს იმაზე, რომ საქმე გვაქვს არა სამართლიან გამოძიებასთან, არამედ აშკარა ზეწოლასთან, სადაც მთავარი ამოცანა ხელისუფლებისთვის ის არის, როგორმე თავი წარმოაჩინოს როგორც ეფექტურმა ძალამ. რეალურად ჩვენ საქმე გვაქვს ადამიანის უფლებათა დარღვევასთან. კარგად გვახსოვს, როგორი მოტივირებული იყო გიორგი აბდალაძე, მზად იყო თავგანწირვისთვის, მაგრამ ხელისუფლებას ზეწოლის სხვადასხვა ინსტრუმენტი აქვს და ხშირად მას ვერ უძლებენ. მარტივად რომ ვთქვათ, ეს არის ძალაუფლების ბოროტად გამოყენება და ადამიანების ბედით თამაში, რაც ყოვლად მიუღებელია ჯანსაღი საზოგადოებისათვის.
- ხომ არ ელით სიურპრიზს სასამართლო პროცესზე, ხომ არ ვარაუდობთ, რომ დაკავებულები სასამართლოზე განაცხადებენ, რომ ბრალის აღიარება აიძულეს?
ირაკლი სესიაშვილი: "ვრცელდებოდა ჭორი, რომ საგამოძიებო ორგანოები დაკავებულებს სთავაზობდნენ მძიმე 10-12-წლიან წამებას ციხეში ან კომფორტულ VIP-საკანში რამდენიმე წლის გატარებას და შემდეგ გათავისუფლებას. ალბათ, ამ შემთხვევაში მათ თავის გადარჩენაზე იფიქრეს. ამიტომაც არ ველოდები, რომ სასამართლო პროცესზე აღიარებით ჩვენებას შეცვლიან. თუმცა, დარწმუნებული ვარ, საზოგადოება ადეკვატურად აღიქვამს ამ შემთხვევას. ყველამ კარგად ვიცით, რომ ეს შეთითხნილი საქმეა".
- მინდა გკითხოთ ეკლესიაზეც. რატომ მიიღეს ასე სწრაფად "რელიგიის სტატუსის შესახებ" კანონი?
გია ხუხაშვილი: "ამ კანონში ისეთი არაფერი ყოფილა, რაც ეკლესიისათვის მიუღებელი იყო. საპატრიარქოს პოზიცია ასეთია: თუკი სომხურ ეკლესიას აქვს ინტერესი საქართველოში, ასეთივე ინტერესი აქვს ქართულ ეკლესიასაც სომხეთში. Aროდესაც ამ თემაზე დიალოგი გაიმართა, ხელისუფლებამ მიიღო ვოლუნტარისტული გადაწყვეტილება და დღის წესრიგში დააყენა რელიგიების შესახებ სტატუსის მიღება, რამაც კონტექსტი შეცვალა. ხელისუფლება შეეცადა წარმოეჩინა, თითქოს სტატუსის განსაზღვრა მიუღებელი იყო საპატრიარქოსთვის. მოლაპარაკების დროს ასეთი გადაწყვეტილების ხელის გადაგრეხით მიღებამ და საპატრიარქოს იგნორირებამ საზოგადოება აღაშფოთა. ამით ხელისუფლებამ ძალა მოსინჯა საპატრიარქოსთან. თუ ეს გადაწყვეტილება იმისთვის მიიღო, რომ სომხეთისთვის ესიამოვნებინა, ამასაც ვერ მიაღწია ხელისუფლებამ, რადგან საპროტესტო გამოსვლების შემდეგ პარლამენტი იძულებული გახდა მიეღო განმარტებითი ბარათი, რომელმაც ზოგიერთი საკითხი დაარეგულირა. აბსურდის თეატრია, როდესაც პარლამენტარებს ჯერ პულტზე თითს აჭერინებენ და მერე ეუბნებიან, რაზე მიაცემინეს ხმა. ხელისუფლების უგუნურებამ მრევლიც გაანაწყენა, საპატრიარქოც და სომხებიც".
სოსო ცისკარიშვილი: "როდესაც რელიგიების სტატუსის შესახებ მსჯელობაში სახელმწიფო ჩაერია, მან დააკნინა ქართული ეკლესიის ავტორიტეტი. შეთქმულების გარდა ვერაფერს დავარქმევ იმას, როდესაც ნახევარ საათში ორჯერ მოსმენით იღებენ კანონს. იქნებ ამ შეთქმულების არსშიც გაერკვეს ბატონი გიგა ბოკერია. გამაოცა ჩვენი საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადებამ სომეხ კოლეგასთან შეხვედრისას, სომხეთი საქართველოს ისეთი მეგობარია, როგორიც ჩვენი ურთიერთობის ისტორიაში არასოდეს ყოფილაო. ეს განაცხადა მაშინ, როდესაც რამდენიმე დღით ადრე გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე სწორედ სომხეთი იყო იმ 13 ქვეყანათაგან ერთ-ერთი, რომელმაც ხმა არ მისცა საქართველოს მიერ ინიცირებულ რეზოლუციას ოკუპირებულ ტერიტორიაზე დევნილების დაბრუნებასა და საკუთრების უფლებაზე. ყველა სიავესთან ერთად პარლამენტის გადაწყვეტილება შეიცავდა ანტისომხური განწყობის აფეთქების საფრთხესაც. საბედნიეროდ, პატრიარქის გონიერებითა და ზოგიერთი პარლამენტარის ძალისხმევით განიმუხტა დაძაბულობა. ხელისუფლება მიხვდა თავის შეცდომას და იმის გამო, რომ უკმაყოფილო იყო შედეგით, სახის შენარჩუნება იმით სცადა, რომ სვეტიცხოვლის ეზოში რამდენიმე მუტრუკი "მიშა-მიშას" სკანდირებდა, რომელთაც ხილაბანდწაკრული მდედრიონიც აჰყვა. ეს იყო "ნაციონალური მოძრაობის" რევანში. ჩვენება, ჰოპლა, ჩვენ ვცოცხლობთო! "ნაციონალური მოძრაობის" მსოფლმხედველობა გამომჟღავნდა იმ ჟესტებში, რომელსაც გარეგინ II გამოხატავდა ილია II -სთან შეხვედრაზე".
გია ხუხაშვილი: "რადგან თავად ხელისუფლება ლაპარაკობს შეთქმულების თეორიაზე, მინდა ყურადღება მივაქციო წრეს, რომელიც შეიკრა ამ უაღრესად დაძაბულ პერიოდში: კანონის "რელიგიათა სტატუსის შესახებ" მიღებისთანავე ზოგიერთმა ტელევიზიამ მოამზადა სიუჟეტები, სადაც ქართული ანბანის შემქმნელად მესროპ მაშტოცი გამოცხადდა და იმავე დღეს საჯარო გახდა ინფორმაცია გაეროს რეზოლუციაზე. ხომ არ იყო ეს ყველაფერი იმ მიზნით გაკეთებული, რომ ქართველი ერისთვის სხვა ერებისა და რელიგიების მიუღებლობა და ქსენოფობია დაებრალებინათ?"
სოსო ცისკარიშვილი: "ვის სჭირდება ქართულ-სომხური დაპირისპირება? უპირველეს ყოვლისა, კრემლს! ვინ იცავს საქართველოში რუსულ ინტერესს? მოდი, ამაზე ვიფიქროთ".