თქვენ არასოდეს გიგრძნიათ მარადიულობა?
არასოდეს შეგიღიათ ძველი სასაფლაოს კარი? მე - კი. ნელ-ნელა ასწევ დაჟანგულ ჭიშკარზე წამოცმულ რკინის რგოლს, გამოაღებ მზისგან გამთბარ საღებავაქერცლილ ჭიშკარს და შეაბიჯებ... უბრალოდ, შეაბიჯებ, ზოგჯერ არც იცი რატომ და ან იქნებ იცი კიდეც - ჩვენ ხომ სინამდვილეში არ ვქრებით, მხოლოდ იმ ქვეყნად მივემგზავრებით და ამქვეყნად საფლავი გვრჩება - მოენატრები, ვისაც უნდა მოენატრო, მოვა, ჩამოჯდება, დაგელაპარაკება, შენდობას გეტყვის. რაც მეტი მოვა - მით უკეთესი. იმ ქვეყნიდან უფრო უკეთესად "იტყვი", რომ სიცოცხლე მხოლოდ სიყვარულისთვის ღირს, რადგან როცა წახვედი, შენც არაფერი წაგიღია იმ ქვეყნად, სიყვარულის გარდა.
ვიარე, ვიარე გორში, სოფელ დიცში, გადამილია გული მიწიერმა ვნებათაღელვამ და უცებ თეთრი ტყემლების ხეივანში მიმალულ ძველ სასაფლაოს არ მოვკარი თვალი? ძველი ჭიშკრით, ჟამისგან გაყვითლებული ეკლესიით და მწვანე ბალახზე გაწოლილი მზით დამწვარი საფლავის ქვებით, რომელთაც წინაპრების ამოძახილივით ატყვია გაცრეცილი წარწერა - "შემინდე, წამკითხველო".
მაინც როგორი ჭკვიანები ყოფილან ჩვენი წინაპრები, თავიანთ ხსოვნას ამ გაუხუნარი ქვებით რომ ინახავდნენ - დრო-ჟამი რომ ვერაფერს აკლებს, დიდი-დიდი, წარწერა გადარეცხოს. მაინც მიხვალ, დახედავ, დახრი თავს, დაიწყებ მასზე ფიქრს და ეტყვი შენდობას, აბა, რას იზამ... თუ წარწერაც არ გადაურეცხავს ჟამს, მაშინ ხომ უფრო გაბედულად ამოთქვამ - შენ, "ამა ლოდსა ქვეშ მძინარეს", ღმერთმა შეგინდოს, რისი შენდობაც ითხოვოო.
ჰოდა, მეც მივალ, მივაბიჯებ. გზად სოფლის დედაკაცები მხვდებიან - სახნავ-სათესიდან მომავლები ან მიმავლები - მიწას შეჭიდებული ქმრებისთვის სადილი მიაქვთ ან მიუტანიათ და უკან ბრუნდებიან.
- რა ხნის არის თქვენი სოფლის სასაფლაო, ძალიან ძველია? - ვეკითხები.
- ჰო, მაშ... ასე, ორი საუკუნისა, მაგრამ ეგ - რაც ჩანს, რაც არ ჩანს, ის კიდევ სხვაა... ეს მიწა გარშემო ჩვენი წინაპრების ძვლებით არის მოფენილი. მათი საფლავის ქვებიც ბევრჯერ ამოუტანია ტრაქტორებს, როცა აქ მიწას ხნავდნენ. ჩვენი მამა-პაპანი ამ სასაფლაოზე, ძველი საფლავის ქვების ქვეშ წვანან. ასე ვართ, ერთად; ეგენი - ქვების ქვეშ, ჩვენ კი - მიწაზე, მათ მარადიული სოფელი მიაქვთ, ჩვენ - წუთისა, - მპასუხობენ ამაყად.
- მაგრამ, როგორც ჩანს, ამ სასაფლაოზე უპატრონო საფლავიც ბევრია, ქვების გარშემო ბალახია აბიბინებული.
- ჰოო, რას ვიზამთ, ისე კი, სოფელი მაგ საფლავებსაც უვლის, ახლა გაზაფხულმა წამოაბიბინა ეგ ბალახი და რას ვიზამთო, - მპასუხობენ ქალები.
იყოს რა, ბალახი. თუ ყვავილებიც ამობიბინდება, ვის რას უშლის? საფლავების სევდას მივდევ... ნახეთ, რა უქნია ამ მწვანე ბალახს! უცოცია, უცოცია და იმდენი უქნია, საფლავის ქვებიდან გამომძვრალა, ზედ აჰყოლია, თავს დასდგომია ამ ნახევრად წაშლილ წარწერებს და ჭირისუფალივით არ ეფერება?! წამოუქროლებს ნიავი, მიაკრავს საფლავის ლოდებზე, მიაალერსებინებს და მერე უკან გადმოსწევს - მოიცა, აქ რა წერია? "გავსრულდი სოფელსა შინა"... იქითაც; "ამა ლოდსა ქვეშე განვისვენებ"... ზოგან კიდევ... რაო? ეჰ, აღარ იკითხება, ჟამს შეუჭამია, მაგრამ მგონი, აქ მზე უნდა იყოს ამოტვიფრული. ერთი კარგად უნდა დავაკვირდე-მეთქი, ვამბობ და მუხლს ვიყრი. მართლაც მზეა, მაშ, აქ განსვენებული სულნათელი ადამიანი უნდა ყოფილიყო... მერე იმ "მზიან კაცსაც" შენდობას ვეუბნები და მოვდივარ - საოცრად მშვიდი, თითქოს სიკვდილისაც აღარ მეშინია, რადგან მართლაც არაფერია საშიში - თუკი აქ მზეს დატოვებ.
უცებ ამ მდუმარებაში ფხაკუნი მესმის - მივიხედავ და თეთრი ძაღლი არ არის? მხიარულად რომ ეთამაშება პეპლებს - დაყნოსავს ყვავილებზე ჩამომსხდართ, ააწიოკებს, ააფრენს და გაეკიდება. ძაღლს პატრონი მოსდევს - ისიც ირგვლივ გადაფეთქილი ტყემლებივით თეთრთმიანი. და უცებ ვგრძნობ, რომ ჩვენ, ყველანი - ის თეთრთმიანი კაცი, ძაღლი, ეკლესია, ტყემლის ყვავილები, ძველი საფლავები და პეპლებიც - ერთნი ვართ, უფლის შექმნილნი და მის კართან მდგომნი, მის კალთას მიფარებულნი და მარადიულნი.
თქვენ არასოდეს გიგრძნიათ მარადიულობა? აუცილებლად იგრძნობთ, თუ ძველი სასაფლაოს კარს შეაღებთ და იმ ქვეყნად წასულებს შენდობას ეტყვით.