კეთილი კაცის პატარა ქალაქის ზღაპრები
"ის ბიჭი მიყვარს, ზღაპრებიდან ყვავილები რომ გამოაქვს და მერე ეს ყვავილები ქრება, სანამ ის გოგონა არ გამოჩნდება, რომელიც ამ ყვავილებს გაახარებს და მერე აღარ გაქრება"
მწერალი გურამ პეტრიაშვილი რედაქციაში მელოდება, - თეთრთმაწვერიანი, დიდი ჩანთით და ჩანთაში - ახალდაბეჭდილი "პატარა ქალაქის ზღაპრებით". მერე ზღაპრებს ჩანთიდან იღებს და მაგიდაზე დებს. თვალები ცისარტყელას ფერებისაკენ გამირბის, სადაც პატარა, ყვავილებიანი ბიჭი დასკუპულა. მინდა მივეფერო, მაგრამ მეშინია, არ გაქრეს, როგორც ბავშვობაში მიქრებოდნენ ზღაპრის გმირები, როცა წიგნს დავხურავდი... გულში კი მიხარია, რომ ეს ყვავილებიანი ბიჭი ახლა უკვე სხვა ბავშვებს მოუყვება იმ ზღაპრებს, რომელიც ბატონმა გურამმა დაწერა.
ბატონი გურამი კი უკვე ძალიან დამსგავსებია მეზღაპრეს, რომლის ფასს ალბათ დიდები გვიან მივხვდებით... პატარები კი... აი, ჩემმა მეზობელმა, 4 წლის ერეკლემ ამას წინათ სულ ხვნეშით შემომიტანა გურამ პეტრიაშვილის ზღაპრები, - ეთო, გინდა რაღაც წამიკითხოო?! დედაშენი ვერ წაგიკითხავს-მეთქი?! რომ ვუთხარი, თვალები აუცრემლიანდა - დედამ ბევრჯერ წამიკითხა და აღარ მიკითხავს და ახლა შენ წამიკითხეო... თანაც, ხომ იცი, მე გურამ ბაბუს ვიცნობ, ზღაპრები მაჩუქა და ნაყინიც მიყიდაო. კარგი, წაგიკითხავ-მეთქი და "პატარა დინოზავრის ამბავს" ვიწყებ...
"უშლიდნენ მზის შეხედვას პატარა დინოზავრს დიდი დინოზავრები, - თავი დაბლა დახარეო. ის კი ტყეში გაიპარა, რომ მზისთვის სულ ეცქირა. იმდენი უცქირა, რომ ბოლოს კისერი დაუგრძელდა და ჟირაფად გადაიქცა". დინოზავრის გაქრობაზე გული მიჩუყდება, თუმცა ერეკლეს ვეუბნები, - რა უჭირს მერე, რომ პატარა დინოზავრი გაქრა და სხვა გახდა, სამაგიეროდ, ახლა ხომ სულ მზეს უყურებს-მეთქი.
მერე კი ბატონ გურამს ვეუბნები - რა მშვენიერია თქვენი ზღაპრები და რა სევდიანი-მეთქი. ის კი ჩანთიდან დიდ, ყვითელ უბის წიგნაკს იღებს:
- ყოველთვის მიყვარდა პატარა წიგნაკები, რაც მომეწონებოდა მათში ვიწერდი... როცა ჩემი ოლიკო დაიბადა, მაშინაც მქონდა წიგნაკები და ერთში ჩამიწერია, - მე იქნებ მეზღაპრე ვარ-მეთქი! ჰოდა, გახდა ოლიკო 6 თვის და ვეფერები, - ჩემო დათუნია, ჩემო მერცხალოო და უცებ ვუთხარი, - ჩემო პატარა დინოზავრო-მეთქი. ეს "დინოზავრი" ჩამრჩენია, რა ვიცი, რატომ. ალბათ იმიტომ, რომ გავიფიქრე, რა საყვარელი უნდა ყოფილიყო პატარა დინოზავრი. ამის მერე დავწერე ზღაპარი პატარა დინოზავრზე, რომელიც ძალიან საყვარელი და სევდიანია. ისიც ხომ შეიძლებოდა, პატარა დინოზავრებიც სევდიანები ყოფილიყვნენ - სამყარო ხომ ისეა მოწყობილი, ჩვენს ლოგიკას არ ექვემდებარება. ჯერ კიდევ 300 წლის წინ დაწერა სულხან-საბამ "სიბრძნე სიცრუისა"; ვაჟამ კი, - "სათაგური", რომელშიც საოცარზე საოცარი ამბები ხდება... განა ამ ამბებს ზოგჯერ უფრო ცხოვლად არ განვიცდით, ვიდრე რეალობას? განა მათში უფრო მეტი იმედი არ არის, ვიდრე სინამდვილე გვთავაზობს? ბავშვმა ამ იმედს ხელი უნდა ჩასჭიდოს და ზღაპრიდან გამოიტანოს, რათა იფიქროს, რომ ყველაფერი კარგად დასრულდება. ჩემმა შვილმა, ირინემაც მითხრა, - მამა, ისეთი ზღაპარი მომიყევი, რომელშიც მზეთუნახავები და საშინელებები იქნებაო. ესე იგი, უნდოდა, რომ ზღაპარში გამოჩენილიყო კეთილი ძალა, მზეთუნახავები ვინმეს გამოეხსნა და ამით დამტკბარიყო...
- იმიტომაც უყვართ ზღაპრები ბავშვებს.
- წლების წინ არ მოვყვებოდი, ტრაბახში ჩამითვლიან-მეთქი, მაგრამ ახლა იმხნის ვარ, დაე, ისე იყოს ყველაფერი, როგორც არის... ჩემი ზღაპრების წიგნი პირველად 1989 წელს გამოვიდა და რუსულადაც ითარგმნა. იმ გოგონას, რომელიც ჩრდილო კავკასიაში ყოფილა დაბადებული და გაზრდილი, ეს თარგმანი წაუკითხავს და ერთხელაც მისი წერილი ვნახე ინტერნეტში, - მადლობელი ვარ ერთი მეზღაპრის, გურამ პეტრიაშვილისა, რადგან მისმა ზღაპრებმა ბავშვობაში ძალიან დიდი შიში დამამარცხებინა. სიბნელის მეშინოდა, მაგრამ როცა ეს ზღაპრები წავიკითხე, შიში გამიქრაო. მივწერე, - მე ვარ გურამ პეტრიაშვილი-მეთქი. მომწერა, - ძალიან, ძალიან მიხარია, რომ გამოჩნდითო! ალბათ დიდი ხნის გარდაცვლილი ვეგონე, რახან ზღაპრები მქონდა დაწერილი... ზღაპარი ხომ მუდამ სიძველესთან არის დაკავშირებული.
- ათეული წლები იყავით წასული სამშობლოდან. ალბათ ამან შეუშალა ხელი, თორემ თქვენი ზღაპრები აუცილებლად ბევრჯერ დაიბეჭდებოდა...
- უკრაინაში იბეჭდებოდა ამ ზღაპრების თარგმანები. ისე, ჩემი გოგონა კი მეუბნებოდა, - იმდენი რამ არის დაკარგული თარგმნისას და მაინც მოსწონთ აქ შენი ზღაპრებიო! ერთმა მწერალმა ჩემს წიგნზე ისიც მიაწერა, - რეინკარნაცია რომ არსებობდეს, პეტრიაშვილი ანდერსენის რეიკარნაციაა, მის ზღაპრებში ადამიანების ისეთი უსაზღვრო სიყვარულიაო. სასიამოვნოა, მაგრამ უფრო ის მიხარია, რომ ჩემი ზღაპრები ჩემს ჯიშს მოსწონს, რადგან უცხოს ტვინით მოსწონს, ჩემს ჯიშს - გულითაც.
სამშობლოში რომ დავბრუნდი, ნაცნობმა მირჩია, - "პალიტრა L"-ს შესთავაზეთ თქვენი ზღაპრების დაბეჭდვაო. როცა მივედი, გამომცემლობის თანამშრომელმა შინიდან მოიტანა ჩემი ზღაპრების ძველი გამოცემა, - ეს ზღაპრები მიყვარსო. ახლა "პატარა ქალაქის ზღაპრებიც" დაიბეჭდა, სადაც ბევრი ზღაპარი ძველია, მაგრამ არის ახლებიც.
- ფილმებშიც მეზღაპრესავით ხართ, - ბევრისგან გამიგონია, ბავშვობაში გვეგონა, რომ გოდერძი ჩოხელის ფილმში პეტრიაშვილს მართლა ამოსდიოდა მხარზე ნაძვიო.
- "წერილი ნაძვებს" რომ ვიღებდით, ბორჯომშიც დამდევდნენ ბავშვები - ეს ნაძვი მართლა ამოგივიდა თუ იმაგრებო? რას ჰქვია, ვიმაგრებ, ყოველ დილით ამოდის და საღამოს გოდერძი ჭრის-მეთქი! ერთხელ გამიმხილა გოდერძიმ, - ეგ ფილმი იმიტომ გადავიღე, რომ შენი ლექსი წავიკითხე: "ჩამეძინა მინდორში ერთხელ და რომ გამოვიღვიძე, ვნახე, ვიღაც დაბნეულ მებაღეს ჩემს მკერდზე პაწაწინა ნერგი დაერგოო"... ეს უკვე ხატია. როცა რაიმე ხატად ჩარჩება გულში, უკვე ნამდვილია. ზღაპარიც ასეა.
როცა ბავშვი კარგ ზღაპარს კითხულობს, ის მას თავადაც ხატავს გონებაში, მაგრამ თუკი მხატვარი დაუხატავს, ასეთი ხატი დარჩება.
ორივეჯერ საოცარი მხატვარი ჰყავდა ჩემს ზღაპრებს, პირველად ნანა ჭურღულია, ახლა ნინო ჩაკვეტაძე. ტელევიზორში ნინოს ნახატებს აჩვენებდნენ. მომეწონა და მოვძებნე, - მეუბნებიან, რომ ჩემი ზღაპრები ლამაზი და სევდიანია, დახატავ-მეთქი? მეც მეუბნებიან, რომ ჩემი ნახატები ლამაზი და ნაღვლიანია, აუცილებლად დავხატავო. ახლა ჩემს "პატარა ქალაქის ზღაპრებში" ისეთი ფერებია, მიფერება მოგინდება. განსაკუთრებით ის ბიჭი მიყვარს, ზღაპრებიდან ყვავილები რომ გამოაქვს და მერე ეს ყვავილები ქრება, სანამ ის გოგონა არ გამოჩნდება, რომელიც ამ ყვავილებს გაახარებს და მერე აღარ გაქრება. ამ ნახატის დედანი მაჩუქა ნინომ. ჩემი საწოლიდან ოდნავ თავს თუ გადავწევ, მეორე ოთახში დავინახავ კედელზე და მაშინვე შემომანათებს მისი თვალები. ახლა ის ბიჭი ჩემი მეგობარია.
- მე მგონი, თქვენი მეგობარია ყველა ბავშვი. ჩემმა მეზობელმა ერეკლემ ისე ამაყად მითხრა, რომ ფული მიეცით და გემრიელი ნაყინი იყიდა, მეც მომინდა ნაყინი.
- აბა, რას ვიზამდი! ისიც მეყოფა, რომ
ერთი დიდი შეცდომა მაქვს დაშვებული ბავშვობაში და ვერ ვინელებ. ერთხელ დედაჩემმა წამიყვანა სტუმრად და მასპინძელმა თ|ეთრი ბლის მურაბა გამოგვიტანა. ძალიან მიყვარს ეს მურაბა, მაგრამ დედაჩემმა თქვა, - ბავშვს არ უნდაო. ეს "არ უნდა" ისე მომეწონა, მეც ავიჩემე, არ მინდა-მეთქი! არადა, როგორ მინდოდა, ბლის მურაბა ოქროსფერ წვენს რომ გამოუშვებს, ის ოქროსფერი წვენი ისე მიტაცებს, თვალს ვერ ვაშორებ! აი, ის მურაბა რომ არ ვჭამე, იმას ვერ ვინელებ. ნეტავ, ყველა ბავშვისთვის შემეძლოს ნაყინის ყიდვა.
- ამას რომ ამბობთ, თითქოს ის ბავშვია თქვენს თვალებში, მურაბა რომ უნდოდა და ჯინაზე არ ჭამდა...
- ჰო, ეგ მასეა. იმიტომაც მიყვარს ბავშვები. ქუჩაში რომ ბავშვი წაიქცევა და მუხლები გადაუტყავდება, მგონია, იმ ადგილას მუხლები მეც გადამიტყავდა. მტკივა და ხელს ვისვამ. ზღაპრებს ისეთი ბავშვებისთვის ვწერ, საყვარელი და ლამაზი თვალები რომ აქვთ, კიდევ იმ დიდებისთვის, რომლებშიც ბავშვი ცოცხლობს. სანამ ეს ბავშვია ჩვენში, მანამდე ვართ ადამიანები, როცა ეს ბავშვი აღარ იქნება, მაშინ ჩვენც აღარ ვიქნებით ადამიანები...