ისინი შვილებს ელიან - კვირის პალიტრა

ისინი შვილებს ელიან

"მოხუცებს დღესასწაულებზე ტკბილეულსა და ტანსაცმელს რომ ვაძლევთ, ხეირიანად დარიგებულიც არ გვაქვს, რომ შვილები მოდიან და მიაქვთ - ყველაფერი მათთვის უნდათ"...

ოთახში შესულს, არც კი შემომხედავენ ხოლმე. ფანჯარაში ისე იყურებიან, ჩემი ძახილი არ ესმით; შეიძლება ესმით კიდეც და არ მპასუხობენ - უკან გამოხედვა არ უნდათ. სადღაც არიან, წარსულში

ჩემს შვილს სულ ვეუბნები, - არ გაბედო, მოხუცთა თავშესაფარში არ ჩამაბარო-მეთქი, - მეუბნება უცხოეთში გათხოვილი მეგობარი - აქ ყველა მოხუცთა თავშესაფრებში მიჰყავთ, ხშირად მარტო დარჩენილები თავად ითხოვენ იქ წაყვანასო. აღარ ვიცი, რა ვუპასუხო - ჩემს მეგობარს უცხოეთში ყველაფერი აქვს: სახლი, სამსახური, მაგრამ შიშიც გასჩენია...

- რა დროს თავშესაფარია?! თუ მაინც მოგიწია, არაფერი დაშავდება: უცხოეთში მდიდრული თავშესაფრებია, ახალ დაქალებსაც გაიჩენ, - ვეხუმრები მეგობარს. აბა, ის სჯობია, მე რომ მაგიდის უჯრაში მოხუცების წერილები მაქვს ჩალაგებული - ჯანმრთელობის სამინისტროსთან გვიშუამდგომლეთ, შინ აღარ დაგვედგომება და მოხუცთა თავშესაფარში მიგვიღონო. სამინისტროს კი ყველას შენახვის თავი არა აქვს.. არადა, ამ ბოლო დროს რამდენ მოხუცთანაც მივედი, ყველამ მთხოვა, იქნებ თავშესაფარში მიაღებინო ჩვენი თავიო.

ახლაც თემქაზე მივდივარ მოხუცთა თავშესაფარში, სადაც 62 მოხუცი ცხოვრობს. კიბეზე სვენებ-სვენებით ამომავალი მოხუცი შევნიშნე. აშკარად გაუხარდა სტუმარი. თავშესაფრიდან ქუჩაში ხშირად გადიხართ-მეთქი? აბაო, განა რამე მაკლია, მაგრამ ჰაერზე გავლა მინდაო და მძიმე ნაბიჯებით გამიძღვა თავშესაფრისკენ, რომელშიც სითბო და…რაღაცნაირი სიჩუმე დამხვდა. არადა, მისაღებში ტელევიზორი იყო ჩართული და რამდენიმე მოხუცი დომინოს აჭახუნებდა. რომელიღაც კარიდან ქალმა გამომხედა, მერე რატომღაც კედელს აეფარა და იქიდან დამიწყო ცქერა.

- ნახე, ხომ დაგემალა, მაგრამ მაინც გელოდება, რომ მიხვიდე და გამოელაპარაკო - მეუბნება მომვლელი, - ამათ ბავშვებივით სულ მოფერება უნდათ, მაგრამ ეს მათ დარდს ვერ კურნავს. ხშირად კარს შევუღებ ხოლმე და ფანჯარაში ისე იყურებიან, ჩემი ძახილი არ ესმით; შეიძლება ესმით კიდეც და არ მპასუხობენ, უკან გამოხედვა არ უნდათ. სადღაც არიან, წარსულში.

- ალბათ, შვილებთან. მათ ელიან.

- ჰო, მაგრამ შვილების საყვედურს მაინც ვერავის დააცდენინებ... აბა, აქ შევიდეთ და თავად ნახავ, - მეუბნება, კარს მიღებს და გირლანდებიან ოთახში მტოვებს. სარკე ძალიან გაგილამაზებიათ, ალბათ კოხტაობა გიყვართ-მეთქი, - ვუღიმი მოხუც ქალბატონს.

- სარკე და კოხტაობა ადრე მიყვარდა, ახლა გული აღარ მიმყვება... ცნობილი ოჯახის შვილი ვიყავი, ბაბუაჩემი ერთ დროს ძალიან დიდი დაწესებულების ხელმძღვანელი იყო. მე ერთი ვყავდი. რატომ არ უნდა მეკოხტავა? გირლანდები სარკეზე მაშინ დავკიდე, როცა შვილი ჩამომივიდა.

- საიდან?

- უკრაინიდან. ორი ვაჟი მყავდა. ერთი გარდამეცვალა, ქმარი დარდს გადაჰყვა, ბინა დავკარგე, მეორე ვაჟი უკრაინაში წავიდა... იქ უკრავს ბარში.

- ალბათ თქვენს ნახვას ხშირად ვერ ახერხებს.

- ყოველდღე მირეკავს, გეფიცებით, მირეკავს. აი, ახალ წელსაც უსათუოდ დამირეკავს.

- კარგი შვილი გყოლიათ... ახლა თქვენს მეზობლებთანაც შევალ, მათი შვილები უკვალოდ ყოფილან დაკარგულები.

- უნდა დაეხმაროთ? - მეკითხება და თვალს მანამდე მაყოლებს, ვიდრე თემურთან შევალ. აი, ისიც - კედელზე მიკიდებულ პლუშის იხვთან და შიშველქალიან პლაკატთან ერთად.

- ეს სურათი 48 წლის წინ ჩეხმა მომღერალმა კარელ გოტმა მაჩუქა, საქართველოში რომ იყო, მაშინ ასეთი სურათებისთვის იჭერდნენ, ძალიან ვამაყობდი. ბავშვთა თავშესაფარში გაზრდილი ვიყავი, ეს საჩუქარი დიდი რამე იყო... ბედი არ მქონია, - მიშვილეს, გამზარდეს, თითქოს სახლიც მქონდა, ცოლ-შვილიც მყავდა, მაგრამ მიმატოვეს... ამხანაგმაც ბინა გამაყიდვინა, ფული წაიღო და ქუჩაში დამტოვა. ახლა კი, ისევ თავშესაფარში დავბრუნდი.

- მაინც გაგიმართლათ, ქუჩაში აღარ ხართ.

- ჰო, ასეა... დირექტორმა მუხიანის სასაფლაოზე გვიშოვა ადგილი, აქამდე ჩვენებს რუსთავის ახლოს, უპატრონოების სასაფლაოზე მარხავდნენ. ახლა ჩვენი სასაფლაო გვაქვს, კარგი ადგილია. აღდგომას მივდივართ ხოლმე და იქაურობას ვასუფთავებთ, - ამბობს და მერე კარგა ხანს ხმას არ მცემს, თითქოს დავავიწყდი... მერე მომვლელი კიდევ ერთ კარზე აკაკუნებს, - აქ იცი, ვინ ცხოვრობს? - ნიკოლოზ ციბაძე... ის და მისი ვაჟი 80-იანი წლების საქართველოში ერთად ასხამდნენ პირველ საეკლესიო ზარებსო.

- აქ როგორ აღმოჩნდით, ძია ნიკოლოზ?!

- უბედობით... შვილი მომიკვდა, შვილო. რძალი გათხოვდა.

- არავინ დაგრჩათ?

- შვილიშვილი... ამბობს ხმადაბლა და ტრანზისტორს უწევს, ალბათ იმიტომ, რომ ათრთოლებული ხმა დამალოს. ან იქნებ იმიტომაც, რომ საუბრის გაგრძელება აღარ უნდა... გული მიკვდება და თავშესაფრის დირექტორთან მივდივარ, - დარეჯან თომაძეს იმ დროიდან ვიცნობ, როცა უდედმამო ბავშვებს ჰპატრონობდა. ამიტომ როცა მეუბნება, - უკანასკნელ დღეებშიც არ მინდა ჩემი მოხუცები საავადმყოფოში გადავიყვანო, ჩვენზე უკეთ მაინც ვერ მოუვლიანო, - მჯერა. მერე კი ისიც სევდით: - იცი, თითქოს ჩვენზე უკეთესი არავინ ჰყავთ, თავიანთ კანფეტებსაც კი გვიზიდავენ, მაგრამ ბოლო დღეებში მაინც ისევ შვილებს ეძახიან; მათ სახელებს ბოდავენ...

დღესასწაულებზე ტკბილეული და ტანსაცმელი ხეირიანად დარიგებულიც არ გვაქვს, რომ შვილები მოდიან და მიაქვთ - ყველაფერი მათთვის უნდათ. ამ ახალ წელსაც ბევრი ტკბილეული გვექნება. დიდ მხიარულებასაც გავმართავთ, მაგრამ შვილების სევდა მაინც ვერ გაივლის... ამბობს ის და რომელიღაც მოხუცისკენ მიდის. მე კი ტკივილით ვტოვებ იქაურობას და ვხვდები, რომ ამ თემაზე ხუმრობა მეგობართანაც კი არ შეიძლება, რომელიც უცხოეთში ცხოვრობს და სიბერის მოახლოების ეშინია...

ეთერ ერაძე