ერთი თბილის(ობ)ური დღე
სამარშრუტო ტაქსიდან, ჩვენებურად "მარშუტკიდან" ჩამოვედი თუ არა, მწვადის სუნი პირდაპირ სახეში მეცა. სადმე, დიღმის ტრასაზე, რესტორნების მწკრივთან ახლოს რომ ვყოფილიყავი, არ გამიკვირდებოდა, მაგრამ სპორტის სასახლესთან ასეთი არომატის ფრქვევის მიზეზი ვერ მოვძებნე. თუმცა, ეს მხოლოდ დროებით. თურმე, ნუ იტყვით, სულ ორი ნაბიჯის გადადგმა მჭირდებოდა, რომ მზეჭაბუკის ფოთლის ჩრდილში გამოფენილი ხალხი დამენახა. როგორ ვერ მივხვდი, ეს ხომ თბილისობაა! თბილისელებისა და არამარტო თბილისელების საყვარელი დღესასწაული.
დღესასწაული–მეთქი ვთქვი და ეს შემთხვევით სულაც არ მომხდარა. ოქტომბრის ბოლო შაბათ–კვირა (როდესაც, ტრადიციულად, თბილისობას აღნიშნავენ), მართლაც, რომ სასწაულია, რომლის მომსწრეც, დარწმუნებული ვარ, მკითხველის სრული თუ არა, უმეტესი ნაწილი მაინც გამხდარა.
მართალია, ფურცელზე ძალიან ძნელია ამ ღირსშესანიშნავი დღის სრულყოფილად აღწერა, მაგრამ მე მაინც შევეცდები, პატარა სურათი დაგიხატოთ იმისა, რამაც ასე აღმაფრთოვანა და ჩვენი ქვეყნის მომავლის რწმენა მომცა.
ეს, მართლაც, რომ საოცარი სანახაობა იყო. აი, თურმე რატომ გაიძახოდნენ საინფორმაციო გამოშვებები მთელი ორი დღის განმავლობაში, ტურისტები მოგვიმრავლდა, ძალიან მოსწონთ აქაურობა და დღეის შემდეგ არცერთ თბილისობას არ გამოტოვებენო:
სპორტის სასახლის წინ ჩაემწკრივებინათ სახელდახელოდ გაშლილი კარვები. იქვე მდგარ "მარშუტკებზე" გაბმული თოკები, რომლებიც ამ კარვებს ამაგრებდა, მათი სიმყარის რწმენას მმატებდა და მართალია, ძნელად, მაგრამ მაინც უშიშრად მივიკვლევდი გზას ნეილონის აბლაბუდაში. ყოველ კარავში, ქართული, მამაპაპური ტრადიციის მიხედვით, მაგიდები იყო გაშლილი (ასევე სახელდახელოდ). რას არ ნახავდი, სულო და გულო, ამ მაგიდებზე: ქუჩის მტვრისაგან ჩაშავებულცომიან ხინკალს, მადისაღმძვრელად რომ იცქირებოდა თუნუქის თეფშიდან, ჩურჩხელების ზვინებს, მწერებისათვის ნამდვილი აეროდრომი რომ გამხდარიყო, მწნილით სავსე ქილებსა და კიდევ ვინ მოთვლის რამდენ ისეთ რამეს, ქართულ სუფრას რომ ამშვენებს და ალამაზებს.
იქვე, კარვის კიდეზე ახალდაკლული ღორის ფეხები ეკიდა და მორჩილად ელოდა ჩაბასთურმების რიგს. შეზარხოშებულსახიან ბიძიებს კი, ეტყობოდათ, სულ დავიწყებოდათ ბუზ–ფუტკრების ახლომახლო თარეში და მშვიდად იდგნენ მაყალთან ცვრიანმწვადიანი შამფურებით ხელში.
ცოტა მოშორებით, მაყალიდან წამოსული კვამლით გამჭვარტლულსახიანი დეიდა თუ ბებია მსოფლიოში ყველაზე გემრიელი თათარას გასასინჯად უხმობდა გამვლელ გამომვლელს, რომლის ნაკლებობას, თბილისობის სახალხო დღესასწაული ნამდვილად არ უჩივის.
აქ მრავლად ნახავდით მოტრფიალე წყვილებს, ნაზად რომ ახლეჩდნენ შამფურებიდან მწვადებს და გვერდით მაგიდასთან მჯდარი უკვე კარგა გვარიანად მთვრალი მამაკაცების "ჰარი–ჰარალოსაც" თამამად აყოლებდნენ ხმას.
ყოველი მხრიდან ისმოდა მადლიანი სადღეგრძელოები და რომელ ჭეშმარიტ ქართველს გაუძლებდა გული, ამ სიყვარულით სავსე ღვინის ჭიქებისთვის გვერდი აექცია, მაგრმ რაღაც ეშმაკად მაინც გამოვბრუნდი.
თუმცა, მართალი გითხრათ, უკან მობრუნება არც ისე ადვილი გამოდგა: ყოველ ნაბიჯზე ფეხი იქვე მიყრილი ნაგვის გროვებში მებლანდებოდა: პოლიეთილენის ჭიქებს ჩემ ფეხქვეშ საამოდ გასდიოდა ჭყაპა–ჭყუპი, მაგრამ ამ ყოვლად მიმზიდველი და სულისგამატკბილებელი ფაქტორების მიუხედავად, მაინც მოვახერხე "კარვების დასახლებიდან" გამოძრომა და რუსთაველის გამზირამდე მიღწევა.
ჩემს დღეში არ მინახავს ეს ქუჩა ისე გადაჭედილი, როგორც თბილისობას. ხალხის რაოდენობის მატებასთან ერთად ბოშების რაოდენობაც საოცრად იყო გაზრდილი, ჰოდა, ამ მწვად–ხინკლების სუნის გადამკიდემ, დამშეულმა და ქანცგაწყვეტილმა, ძლივს მივაღწიე ავტობუსის გაჩერებამდე.
ეჰ, ოთხი ლარი მაინც მქონოდა ჯიბეში, ერთ შამფურს მეც გამოვკრავდი ხელს, მაგრამ ეგ ვიღას ახსოვდა. ერთი ის აზრი მიტრიალებდა თავში, დროზე მიმეღწია სახლამდე, მაგრამ, როგორც ამბობენ, ნურას უკაცრავად. ათამდე ავტობუსიდან ვერცერთში ნემსის შესაძვრენ ადგილს ვერ იპოვიდით, ჰოდა, მეც რაღა დამრჩენოდა: ვაკისაა–კენ, ნაბიჯით იარ!
გზად კიდევ რამდენიმე ნათბილისობარი ბიძისთვის გვერდის ავლის შემდეგ (მოურიდებლად რომ მიმდგარიყვნენ გზის ნახევრადჩაბნელებულ კუთხეებში, აქაოდა ვერავინ გვამჩნევსო) სანატრელ ჭავჭავაძის გამზირსაც მივაღწიე. ქუჩა უჩვეულოდ ცარიელი იყო. ისე გადაირბენ–გადმოირბენდი, ერთი მანქანის შიშიც არ გექნებოდა, მაგრამ, რა იცი, რა ხდება: ჯარიმის აკიდების თავი ნამდვილად არ მქონდა, ჰოდა, მეც მშვიდობიანად, ღიღინ–ღიღინით გავუყევი ჩაბნელებულ მიწისქვეშა გადასასვლელს: "ჩვენისთანა ბედნიერი განა არის სადმე ერი?!"
გიორგი გოგუა